Województwo podkarpackie – znajduje się w południowo-wschodniej Polsce i stanowi najbardziej wysunięte na południe województwo kraju. Graniczy z województwami lubelskim, świętokrzyskim i małopolskim oraz Słowacją i Ukrainą. Zajmuje powierzchnię 17 846 km2 i jest zamieszkiwane przez ok. 1,676 mln ludzi. Siedzibą władz rządowych i samorządowych województwa jest Rzeszów.
Co warto zobaczyć będąc w tym urokliwym regionie Polski?
1. Solina
Solina to wieś, w pobliżu której znajduje się sztuczny zbiornik retencyjny Jezioro Solińskie, na którym utworzono zaporę z elektrownią. Budowa trwała w latach 1961-1968. Zapora ma 81,8 m wysokości oraz 664 m długości i jest najwyższym obiektem tego typu w Polsce. Możliwe jest jej zwiedzanie, ale obecnie obiekt pozostaje tymczasowo zamknięty dla turystów ze względu na pandemię. Bilet normalny kosztuje 18 zł, a ulgowy 13 zł. Samo jezioro ma powierzchnię ok. 22 km2 i pojemność wynoszącą 472 mln m3, co czyni je najbardziej pojemnym zbiornikiem retencyjnym w Polsce. Nad jego brzegami znajdują się miejscowości wypoczynkowe z kąpieliskami oraz uzdrowisko Polańczyk. W sezonie letnim jezioro stanowi popularne miejsce uprawiania sportów wodnych. Po akwenie kursują również statki wycieczkowe.
2. Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego
Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego znajduje się w miejscowości Bóbrka, niedaleko Krosna i nosi imię Ignacego Łukasiewicza. Usytuowane jest na terenie najstarszej na świecie wciąż działającej kopalni naftowej, założonej w 1854 r. i zajmuje powierzchnię 20 ha. Można w nim zobaczyć m. in. dwa szyby naftowe z XIX w., noszące imiona „Franek” i „Janina”, kamienny obelisk z 1872 r., który Ignacy Łukasiewicz postawił na pamiątkę założenia kopalni oraz różnorodne maszyny, urządzenia wiertnicze i narzędzia. Muzeum zostało założone w 1961 r. Czynne jest od wtorku do niedzieli. Bilet normalny kosztuje 25 zł, a ulgowy 15 zł. Dzieci do lat 7 wchodzą bezpłatnie.
3. Zamek w Baranowie Sandomierskim
Zamek w Baranowie Sandomierskim to dawna rezydencja magnacka, zwana Małym Wawelem, która powstała na przełomie XVI i XVII w. Należała do różnych znaczących rodów, jednak największy wkład w jej obecny wygląd miała rodzina Leszczyńskich. Ostatnimi przedwojennymi właścicielami była rodzina Dolańskich. Zamek ucierpiał w czasie II wojny światowej, a jego restauracja miała miejsce w latach 1959-1969. Obiekt udostępniony jest do zwiedzania, a na trasie można zobaczyć arkadowy dziedziniec, secesyjną kaplicę z obrazem Jacka Malczewskiego „Matka Boska Niepokalana”, wnętrza rezydencji oraz zamkowe przyziemie. Zamek otoczony jest przez zabytkowy park. Muzeum czynne jest przez cały tydzień. Zwiedzanie zamku odbywa się z przewodnikiem. Obowiązują oddzielne bilety na wejście do parku i ogrodów, zwiedzanie zamku oraz na zwiedzanie podziemnej trasy turystycznej.
4. Bieszczadzka Kolejka Leśna
Bieszczadzka Kolejka Leśna jest koleją wąskotorową, która powstała w latach 1890-1898 i początkowo obsługiwała ruch osobowo-towarowy na trasie Nowy Łupków-Cisna. W latach 1900-1904 dobudowana została linia Cisna-Beskid, która służyła transportowi drewna do Nowego Łupkowa. Po II wojnie światowej kolej przejęły Lasy Państwowe, które rozbudowały i zmodernizowały istniejące połączenie. Łączna długość trasy wynosiła 73 km. Kolej wykorzystywana była głównie do przewozu drewna.
Obecnie pełni funkcję atrakcji turystycznej i kursuje w określone dni na 11-kilometrowej trasie Majdan-Przysłup oraz na 9-kilometrowej trasie Majdan-Balnica (w zimie wyłącznie do Balnicy). Od 2020 r. pociągi nie dojeżdżają do Przysłupia a jedynie do Dołżycy.
5. Centrum Dziedzictwa Szkła
Centrum Dziedzictwa Szkła mieści się w Krośnie i nawiązuje do tradycji hutnictwa szkła w tym mieście. Przestawia historię krośnieńskiego przemysłu szklarskiego, jak również organizuje pokazy produkcji i zdobienia szkła. Na wystawach można zobaczyć szkło artystyczne i użytkowe. Odwiedzający mogą ponadto skorzystać z warsztatów. Centrum Dziedzictwa Szkła czynne jest od poniedziałku do soboty w godz. 9-17 oraz w niedziele w godz. 11-17. Zwiedzanie trwa ok. 2 godz. i odbywa się wyłącznie z przewodnikiem. Bilet łączony normalny, obejmujący zwiedzanie Centrum i Piwnic Przedprożnych, kosztuje 38 zł. Dzieci do lat 5 wchodzą bezpłatnie.
6. Szlak Kulinarny Podkarpackie Smaki
Szlak Kulinarny Podkarpackie Smaki obejmuje 44 obiekty, których celem jest promowanie Podkarpacia poprzez jego tradycję kulinarną. Wśród nich znajduje się 38 restauracji, 1 winnica, 2 cukiernie i 3 gospodarstwa agroturystyczne. Szlak powstał w 2013 r. W menu obiektów można znaleźć przynajmniej trzy potrawy regionalne bądź tradycyjne, takie jak proziaki, klepak, fuczki, zalewajka czy hreczanyki. Lokale poddawane są procesowi weryfikacyjnemu, a po jego pomyślnym zakończeniu otrzymują certyfikat i tabliczkę, którą mogą umieścić przed wejściem. Najwięcej obiektów Szlaku Kulinarnego znajduje się w Rzeszowie – 5, Sanoku – 3 i Krośnie – 3.
7. Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”
Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” służy ochronie nocnego nieba oraz środowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniem sztucznym światłem. Pozwala też na prowadzenie pogłębionych obserwacji astronomicznych, gdyż takie warunki pozwalają na dojrzenie nawet ponad 7 tys. gwiazd. Park zajmuje powierzchnię 113 846,41 ha, na którą składają się tereny położone w Bieszczadzkim Parku Narodowym, Parku Krajobrazowym Doliny Sanu oraz Ciśniańsko-Wetlińskim Parku Krajobrazowym. Jest drugim obszarem chronionego nieba pod względem wielkości w Europie. Od wiosny do jesieni organizowane są pokazy nocnego nieba z wykorzystaniem teleskopów astronomicznych.
8. Karpacki Szlak Wina
Karpacki Szlak Wina jest porozumieniem 29 winnic, które wraz ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia” z Rzeszowa, operatorem szlaku, podjęły się stworzenia wspólnego produktu turystycznego. Na szlaku, poza winnicami z Podkarpacia, znajduje się jeden obiekt na Słowacji. W części z nich oferowane są degustacje wyrobów oraz możliwość ich zakupu. Z winiarstwem można się szerzej zapoznać również podczas organizowanych w Jaśle Międzynarodowych Dni Wina.
9. Podkarpackie uzdrowiska i kurorty
W województwie podkarpackim znajduje kilka miejscowości wyróżniających się walorami leczniczymi i specyficznym mikroklimatem. Wśród uzdrowisk znajduje się 5 miejscowości.
Największym kurortem Podkarpacia pod względem dostępnych domów wczasowych i sanatoriów jest Polańczyk. Znajduje się nad Jeziorem Solińskim.
Iwonicz-Zdrój znajduje się z kolei na liście najstarszych uzdrowisk w Polsce. Słynie z leczniczych wód mineralnych.
Z wysokiej jakości naturalnej borowiny leczniczej znany jest natomiast Horyniec-Zdrój.
W Rymanowie-Zdroju występuje mikroklimat o szczególnych właściwościach prozdrowotnych, a powietrze nasycone jest jodem. Ponadto może się poszczycić wspaniałymi, XIX-wiecznymi willami i pensjonatami.
Najmłodszym podkarpackim uzdrowiskiem jest Latoszyn Zdrój, z leczniczymi wodami.
10. Rzeszów stolica województwa
Wśród atrakcji Rzeszowa można wymienić Rynek z ratuszem, wille secesyjne w Alei pod Kasztanami czy Synagogę Nowomiejską. Przez piwnice kamienic przy Rynku prowadzi jedna z najdłuższych w Polsce podziemnych tras turystycznych (396 m). Prezentuje ona multimedialną ekspozycję historyczną. Na uwagę zasługują również dawne zamki Lubomirskich. W zespole klasztornym Bernardynów znajduje się cudami słynąca figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem, z 1513 r. Osobliwą wizytówką miasta jest monumentalny Pomnik Czynu Rewolucyjnego. Ciekawostkę stanowi wyjątkowa w skali Europy okrągła kładka dla pieszych.
11. Rezerwat Prządki
Rezerwat Prządki znajduje się na północ od Krosna, w gminie Korczyna i chroni przyrodę nieożywioną. Powstał w 1957 r. i zajmuje powierzchnię 13,62 ha. Na jego obszarze znajdują się 4 grupy skałek piaskowcowych, które w większości mają postać wysokich maczug. Noszą swoje nazwy, takie jak Prządka-Matka, Prządka-Baba, Herszt czy Zbój Madej. Wysokość niektórych z nich przekracza 20 m. Przez rezerwat przebiega czarny szlak turystyczny, prowadzący od zamku Kamieniec do wsi Czarnorzeki. Legenda głosi, że w skały zamieniły się panny z pobliskiego zamku, ukarane w ten sposób za to, że przędły w święto. Wstęp na teren rezerwatu jest bezpłatny.
12. Zamek w Łańcucie
Zamek w Łańcucie powstał w latach 1629-1642 na polecenie Stanisława Lubomirskiego. W zespół pałacowo-parkowy przekształciła go w II poł. XVIII w. Izabella z Czartoryskich Lubomirska. Obiekt słynie ze wspaniałych wnętrz z bogatym wyposażeniem i licznymi dziełami sztuki. Do najbardziej reprezentacyjnych komnat należą klasycystyczna Sala Balowa i Wielka Jadalnia. Stajnie i wozownia prezentują m. in. bogatą kolekcję pojazdów konnych, która obejmuje 135 egzemplarzy. W dawnych stajniach cugowych znajduje się największa kolekcja ukraińskiej sztuki sakralnej w Polsce. Posiadłość otoczona jest przez park w stylu angielskim, którego ozdobę stanowi storczykarnia. Zwiedzanie zamku, stajni i wozowni możliwe jest codziennie, poza miesiącami grudniem i styczniem. Bilet normalny kosztuje 35 zł, a ulgowy 25 zł. Osobne bilety i zasady zwiedzania obowiązują dla storczykarni, wystawy sztuki cerkiewnej i parku przyzamkowego.
13. Zamek w Krasiczynie
Zamek w Krasiczynie powstał na przełomie XVI i XVII w. z inicjatywy kasztelana przemyskiego Stanisława Krasickiego. Jego syn, Marcin, przekształcił zamek obronny w rezydencję. Cechą charakterystyczna obiektu są cztery wieże, z których każda ma inną formę. Noszą nazwy Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka lub Rycerska. Cennym elementem jest kaplica w Baszcie Boskiej, która bywa porównywana do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Zamek udostępniony jest do zwiedzania z przewodnikiem. Trasa obejmuje dziedziniec zamkowy, kryptę w Baszcie Boskiej, gabinet myśliwski, kaplicę zamkową oraz sale ekspozycyjne. Bez przewodnika można zobaczyć Salę Tortur w lochach zamkowych oraz wejść na Wieżę Zegarową. Kompleksowa cena wszystkich atrakcji wynosi 30 zł w przypadku biletu normalnego i 25 zł w przypadku ulgowego.
14. Zagroda Żubrów w Mucznem
Zagroda Żubrów w Mucznem to pokazowa zagroda, która znajduje się przy drodze Stuposiany – Tarnawa Niżna, nad potokiem Czerwonym. Stanowi kontynuację hodowli żubra w Bieszczadach, której początki sięgają 1963 r. Obejmuje powierzchnię ok. 7 ha. Znajdują się tu żubry z linii białowiesko-kaukaskiej, tzw. górskiej, które pochodzą z Francji i Szwajcarii. Obserwowanie zwierząt w naturalnym środowisku ułatwiają tarasy widokowe. Obiekt czynny jest codziennie w godz. 9-19. Zwiedzanie jest bezpłatne.
15. Magurski Park Narodowy
Magurski Park Narodowy działa od 1995 r.i obejmuje powierzchnię 194,39 km2. Znajduje się na terenie powiatu jasielskiego i krośnieńskiego w województwie podkarpackim oraz w niewielkiej części na terenie powiatu gorlickiego w województwie małopolskim. Chroni obszar przejściowy pomiędzy Karpatami Zachodnimi i Wschodnimi. Znajduje się tu ok. 800 gatunków roślin i ok. 200 gatunków zwierząt, bez uwzględniania owadów. Na wyróżnienie zasługują trzy stanowiska rzadkiej w Karpatach jaworzyny. W Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym w Krempnej można zwiedzić interaktywną ekspozycję oraz zobaczyć spektakl przyrodniczy. Na terenie parku usytuowane są liczne zabytkowe cerkwie. W logo znajduje się orlik krzykliwy, ptak z rodziny jastrzębiowatych.
16. Bazylika i Klasztor o.o. Bernardynów
Bazylika i Klasztor o.o. Bernardynów znajduje się w Leżajsku. Dzisiejsza Bazylika powstała w miejscu, gdzie według XVI-wiecznej opowieści Tomasza Michałka z Giedlarowej miała się mu objawić Matka Boża ze św. Józefem. Budowa trwała w latach 1618-1628, a fundatorami byli Opalińscy. Świątynia należy do najcenniejszych zabytków kościelnych z pogranicza renesansu i baroku. Wewnątrz znajduje się 19 ołtarzy bocznych z XVII i XVIII w., ołtarz główny z cennym obrazem Zwiastowania NMP, XVII-wieczne stalle oraz cudami słynący obraz Matki Bożej Pocieszenia (Leżajskiej). Na uwagę zasługują również bogato zdobione, 74-głosowe organy z XVII w. Może na nich grać 3 organistów jednocześnie. Od 1992 r. odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej. Przy bazylice zlokalizowane jest Muzeum Prowincji, gromadzące zabytkowe przedmioty z dawnych klasztorów bernardyńskich.
17. Park Etnograficzny Muzeum Budownictwa Ludowego
Park Etnograficzny Muzeum Budownictwa Ludowego znajduje się w Sanoku, na osiedlu Biała Góra, a powstał w 1958 r. Było to pierwsze założone po II wojnie światowej muzeum etnograficzne w Polsce. Prezentuje kulturę ludową grup etnograficznych zamieszkujących niegdyś Pogórze Karpackie oraz wschodnią część polskich Karpat, takich jak Łemkowie, Bojkowie, Dolinianie czy Pogórzanie. Skansen obejmuje budowle mieszkalne, sakralne, gospodarcze i przemysłowe. Na wystawach można zobaczyć eksponaty związane z ikoną karpacką, strojami ludowymi oraz dawnymi zabawkami.
Muzeum jest czynne przez cały rok, w poniedziałki w godz. 9-12, a przez resztę tygodnia w godz. 9-14. Bilet normalny kosztuje 20 zł, a ulgowy 15 zł. Dzieci do lat 7 wchodzą bezpłatnie.
18. Park Historyczny Blizna
Park Historyczny Blizna znajduje się w gminie Ostrów, w powiecie ropczycko-sędziszowskim. Położony jest na terenie historycznego niemieckiego poligonu broni rakietowej V-1 i V-2. Prezentuje wojenną historię regionu. W baraku obozowym znajduje się wystawa z pamiątkami po więźniach pracujących przy produkcji rakiety V-2, zdjęciami i replikami łóżek obozowych. Można również zobaczyć rekonstrukcję rakiety V-2, fragmentu okopu obserwacyjnego czy fragmentu ogrodzenia historycznego.
Obiekt czynny jest przez cały rok, poza poniedziałkami. Bilet normalny kosztuje 8 zł, a ulgowy 5 zł.
admin
