Kraków to historyczna stolica Polski, najważniejsze miasto województwa małopolskiego oraz ośrodek turystyczny, do którego zaglądają turyści z całego świata. Przyciąga ich piękna starówka i wawelski zamek, magiczny Kazimierz i odradzająca się po latach zaniedbań Nowa Huta. Kraków zachwyca też ciekawymi muzeami i galeriami, dzięki czemu każda wizyta w tym mieście staje się pouczającym doświadczeniem. Kraków może się jednocześnie pochwalić wyjątkowo ciekawą okolicą. W pobliżu miasta nie brak atrakcji dla osób lubiących aktywny wypoczynek na łonie natury oraz dla tych, którzy wolą spędzać czas w otoczeniu zabytków.
Co warto zobaczyć w okolicy? Oto 15 miejsc, do których można się wybrać z Krakowa.
1. Kopalnia Soli w Wieliczce
Wieliczka leży niespełna 20 km od centrum Krakowa, a turystów zachwyca ciekawą zabudową oraz podziemnymi atrakcjami. Dumą miasta jest Kopalnia Soli „Wieliczka”, mogąca się pochwalić historią sięgającą XIII wieku oraz wspaniałą trasą turystyczną. Co warto wiedzieć o tym miejscu?
Kopalnia soli w Wieliczce już w 1976 roku została wpisana na listę UNESCO, dzięki czemu zyskała międzynarodową sławę. Dziś jest jednym z najchętniej odwiedzanych zabytków w rejonie Krakowa, a jej popularność nie powinna nikogo dziwić. Kto postanowi zajrzeć do królestwa soli, ten odbędzie wyjątkową podróż w czasie. W Wieliczce można też podziwiać piękne komory i podziemne kaplice, które wypełnione są dziełami sztuki wykonanymi w soli. Trasa turystyczna liczy sobie 3 km długości i prowadzi przez 20 komór, wśród których wyróżnia się Komora Weimar oraz Komora Mikołaja Kopernika. Największe wrażenie robi jednak kaplica św. Kingi – podziemny kościół, w którym do dziś odbywają się msze w dniu św. Kingi i św. Barbary.
2. Ojcowski Park Narodowy
Ojców to niewielka miejscowość, którą od centrum Krakowa dzieli niespełna 30 km. W czasach zaborów Ojców znany był jako popularne uzdrowisko, dziś jest ważnym ośrodkiem turystycznym oraz siedzibą parku narodowego – najmniejszego w Polsce, za to zachwycającego ogromną ilością atrakcji.
Ojcowski Park Narodowy powstał w 1956 roku, jednak starania o objęcie tego terenu ochroną podejmowano już w okresie międzywojennym. Wielki wkład w utworzenie parku miał profesor Władysław Szafer, który już w 1924 roku zaprojektował w dolinie Prądnika rezerwat przyrody i opracował jego przyrodniczą monografię.
Ojcowski Park Narodowy to malownicze ostańce, doliny Sąspówki i Prądnika oraz zamki w Ojcowie i Pieskowej Skale. To również Brama Krakowska i Góra Koronna, które – ze względu na swe kształty – skutecznie pobudzają wyobraźnię turystów. Warto też zwiedzić muzeum przyrodnicze w Ojcowie, w którym można poznać przyrodnicze walory parku i zdobyć wiele ciekawych wiadomości na jego temat. Dumą OPN są jednak liczne jaskinie i schroniska skalne. Jest ich kilkaset, przy czym tylko dwie zostały udostępnione turystom. To Jaskinia Ciemna oraz Grota Łokietka, z którą wiąże się legenda o polskim władcy i pająku, który uratował go z opresji.
3. Zamek Ogrodzieniec
Zamek Ogrodzieniec to najważniejszy zabytek na Szlaku Orlich Gniazd – trasie turystycznej łączącej Kraków z Częstochową w taki sposób, by ułatwić turystom dotarcie do zamków budowanych w czasach Kazimierza Wielkiego na ówczesnej granicy Śląska i Małopolski. Największą budowlą na tym szlaku jest Ogrodzieniec – zamek zachowany jako trwała ruina. Urzeka on nie tylko swymi rozmiarami, ale i otaczającymi go ostańcami o niezwykłych kształtach. A ponieważ z zamkowych murów roztaczają się wspaniałe widoki na najbliższą okolicę, każda wizyta w tym miejscu staje się niezapomnianą przygodą.
Kto postanowi odwiedzić zamek Ogrodzieniec, ten pozna dzieje rodu Bonerów i odkryje tajemnice Stanisława Warszyckiego – bogacza i okrutnika, z którym wiąże się wiele legend. Wizyta na zamku Ogrodzieniec jest też świetną okazją do wybrania się na Górę Janowskiego (najwyższy szczyt na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej), zwiedzenia wczesnośredniowiecznego grodu na Górze Birów oraz odwiedzenia parku miniatur, w którym zaprezentowano wszystkie budowle tworzące Szlak Orlich Gniazd.
4. Zamek Tenczyn
Zamek Tenczyn to malownicza ruina, będąca jednym z ciekawszych zabytków w rejonie Krakowa. Co wiadomo o tym miejscu? Że jego historia sięga XIV wieku, kiedy to Nawój z Morawicy na szczycie wulkanicznego wzgórza zbudował obronny zamek. Wiadomo też, że z czasem stał się on własnością Tęczyńskich – możnych panów z Krakowa, dzięki którym gotycka warowania przemieniła się w renesansową budowlę mogącą konkurować z Wawelem. W XVII wieku zamek ten został zniszczony przez Szwedów i od tego czasu powoli popadał w ruinę.
Od 2016 roku zamek Tenczyn ma zapewnioną dobrą opiekę. Jego mury zostały zabezpieczone, a dla turystów przygotowano ciekawą trasę turystyczną. Zamek można zwiedzać z przewodnikiem, który w ciekawy sposób opowiada o jego dziejach, można tu również uczestniczyć w piknikach i wydarzeniach historycznych. Dzięki temu zamek Tenczyn jest jednym z ważniejszych punktów na Szlaku Orlich Gniazd oraz jednym z najsłynniejszych zabytków w rejonie Krakowa.
5. Dolinki Krakowskie
Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie powstał w 1981 roku. Swym zasięgiem obejmuje on kilkanaście dolinek leżących na terenie Wyżyny Olkuskiej, pomiędzy Krakowem, Olkuszem i Trzebinią. Każdą z dolinek można odwiedzać indywidualnie, z kolei dla ambitnych wędrowców przygotowano Szlak Dolinek Jurajskich. Jest on oznaczony kolorem żółtym, a jego długość wynosi aż 85 km.
Jakie dolinki cieszą się największym powodzeniem? Tajemniczą atmosferą i pięknymi widokami zachwyca Dolina Eliaszówki, znana m.in. z klasztoru w Czernej. Kameralnym charakterem i spokojem urzeka Dolina Kluczwody, w pobliżu której znajduje się słynna Jaskinia Wierzchowska Górna. Kto chce podziwiać majestatyczne skały (z licznymi trasami wspinaczkowymi), ten może wybrać się do Doliny Będkowskiej lub Doliny Kobylańskiej. Miłośników historii oczarować może Dolina Dłubni, znana z klasztoru norbertanek w Imbramowicach oraz źródła Jordan, które znajduje się w pobliskich Ściborzycach. Wielkie wrażenie robi też Dolina Racławki, ciągnąca się między miejscowościami Racławice i Dubie.
6. Klasztor Tyniec
Tyniec to część Krakowa, która znana jest z pięknych widoków na dolinę Wisły oraz długiej historii, sięgającej czasów średniowiecza. Dumą dawnej wsi podkrakowskiej jest benedyktyńskie opactwo, zaliczane do grona najstarszych i najcenniejszych zabytków Krakowa. Wizyta w tym miejscu to nie lada gratka dla każdego miłośnika sztuki romańskiej oraz dla tych, którzy interesują się historią. Co można tu zobaczyć?
Opactwo w Tyńcu to przede wszystkim romański kościół, w którego wnętrzu wyróżnia się ołtarz główny z czarnego marmuru oraz późnobarokowa ambona w kształcie łodzi. To również gotyckie krużganki klasztorne oraz kapitularz z XIV wieku. W czasie zwiedzania opactwa warto też zajrzeć do Muzeum Opactwa, które mieści się w podziemiach dawnej biblioteki klasztornej. Można tu poznać dzieje opactwa, a przy okazji zobaczyć tak cenne pamiątki, jakimi są romańskie kapitele kolumn pochodzących z przełomu XI i XII wieku.
7. Zalipie – malowana wieś
Zalipie to jedna z najsłynniejszych wsi w Małopolsce. Sławę zyskała dzięki pani Felicji Curyłowej, która rozsławiła miejscowy zwyczaj zdobienia domów kolorowymi malowidłami. Kwiaty można tu zobaczyć niemal wszędzie. Zdobią one ściany miejscowych domów, są też ozdobą miejscowego kościoła parafialnego oraz remizy strażackiej. Dla turystów najważniejszymi atrakcjami wsi są dwa obiekty: Dom Malarek, w którym spotykają się miejscowe artystki, oraz Zagroda Felicji Curyłowej, w której można zdobyć sporo ciekawych informacji na temat Zalipia i twórców lodowych działających na terenie tej wsi. Podczas pobytu w tym miejscu warto również zajrzeć do Zagrody Trojaków, w której można miło spędzić czas na terenie tradycyjnej zagrody, ciesząc się widokiem dzieł sztuki ludowej.
8. Lanckorona
Lanckorona to malownicza wieś, mogąca pochwalić się bliskością Kalwarii Zebrzydowskiej, Suchej Beskidzkiej i Wadowic. Dlaczego warto się tu wybrać? Bo Lanckorona przyciąga wspaniałym klimatem oraz cennymi zabytkami. Pochyły rynek, małomiasteczkowa zabudowa drewniana oraz zabytkowy kościół parafialny – oto atrakcje, na które warto zwrócić uwagę. Lanckorona znana jest też z ruin królewskiego zamku, który odegrał bardzo ważną rolę w czasie konfederacji barskiej. Warto tu również zajrzeć do Muzeum Regionalnego, które zostało urządzone w jednym z drewnianych domów przy rynku. W placówce tej zgromadzono m.in. sporą kolekcję dawnych narzędzi i sprzętów domowych, nie brak tu również ważnych pamiątek z czasów konfederacji barskiej.
9. Kopalnia Bochnia
Bochnia to malowniczo położone miasteczko, znane z najstarszej kopalni soli na ziemiach polskich. Wpis na listę UNESCO sprawił, że podziemną trasą turystyczną w Bochni zainteresował się cały świat. Co można zobaczyć w zakładzie pracy, z którego już w połowie XIII wieku wydobywano ogromne ilości soli?
Kopania soli w Bochni to miejsce, w którym od 1251 do 1990 roku wydobywano sól. Po zamknięciu zakładu urządzono tu podziemne uzdrowisko, a część podziemi przemieniono w trasę turystyczną. Kto postanowi ją pokonać, ten będzie mógł nacieszyć się widokiem licznych komór i solnych kaplic, przejechać się podziemną kolejką oraz ujrzeć szereg ciekawych prezentacji multimedialnych. Dzięki temu każdy spacer po królestwie soli staje się wspaniałą przygodą oraz wartościową lekcją historii.
10. Zamek Pieskowa Skała i Maczuga Herkulesa
Pieskowa Skała to jeden z ważniejszych punktów w dolinie Prądnika. To tu znajduje się Maczuga Herkulesa – potężny ostaniec będący jednym z symboli Ojcowskiego Parku Narodowego, to tu wznosi się zamek, którym przed wiekami władali możni panowie z rodu Szafrańców. Z zamkiem tym związana jest legenda o Dorotce i jej wiernym osie, do którego nawiązuje zresztą nazwa zamku.
Zamek Pieskowa Skała był świadkiem wielu ważnych wydarzeń historycznych, a w jego murach ukrywali się m.in. powstańcy styczniowi. Już w okresie międzywojennym mieścił się tu ośrodek wypoczynkowy, który w latach II wojny światowej został przemieniony w sierociniec. Po wojnie zamek stał się Oddziałem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu, dzięki czemu dziś turyści mogą oglądać wystawę „Przemiany stylowe w sztuce europejskiej od średniowiecza do połowy XIX wieku”.
11. Tarnów
Tarnów to miasto pełne cennych zabytków, dzięki którym można poznać dzieje rodu Tarnowskich i Sanguszków, a przy okazji odwiedzić miejsca związane z generałem Józefem Bemem. Czym zachwyca to miasto? Okazałym rynkiem, przy którym wznoszą się wiekowe kamienice z charakterystycznymi podcieniami oraz renesansowym ratuszem, dziś służącym jako placówka muzealna. W Tarnowie warto też zwiedzić potężną katedrę, w której znajdują się nagrobki Tarnowskich (największe renesansowe pomniki nagrobne w Polsce) oraz drewniany kościół Na Burku. Zachwyca też dzielnica żydowska, na której terenie można zobaczyć bimę – jedyną pamiątkę po synagodze oraz mykwę, dziś służącą jako restauracja. Obowiązkowym punktem w programie wycieczki po mieście jest Park Strzelecki z mauzoleum generała Bema.
W Tarnowie działa też kilka ciekawych placówek muzealnych. Zachwycają pamiątki związane z Sanguszkami, prezentowane w ratuszu, oraz judaika, które można podziwiać w murach jednej z kamienic przy Rynku. Nie lada gratką jest też wizyta w Muzeum Diecezjalnym, w którym można podziwiać średniowieczne dzieła sztuki, oraz w Muzeum Etnograficznym, znanym z jedynej w Polsce stałej ekspozycji poświęconej Romom.
12. Zamek Królewski w Niepołomicach
Otoczone pięknymi lasami, Niepołomice stanowią atrakcyjny cel jednodniowej wycieczki z Krakowa. W mieście tym nie brak ciekawych zabytków, przy czym największym powodzeniem cieszy się tutejszy zamek. Dawna rezydencja królewska, dziś znana jako Muzeum Niepołomickie, ma się czym pochwalić. Co warto wiedzieć na ten temat?
Zamek w Niepołomicach powstał w czasach króla Kazimierza Wielkiego jako myśliwska rezydencja. Rolę taką pełnił przez kolejne dziesięciolecia, służąc nie tylko Piastom, ale i Jagiellonom. W połowie XVI wieku, z woli króla Zygmunta Augusta, zamek przeszedł gruntowną zmianę. Przebudowany w stylu renesansowym, otoczony ogrodami (założonymi z woli królowej Bony), stał się jednym z ważniejszych punktów w rejonie Krakowa. I choć od XVII wieku zaczął tracić na znaczeniu, wciąż zachwyca swym pięknem. Po gruntownych remontach, przeprowadzonych w latach 90. XX wieku, zamek znów prezentuje się wspaniale. Służy jako centrum konferencyjne i muzeum, w którym można oglądać zbiory myśliwskie i łowieckie.
13. Park Gródek w Jaworznie
Jaworzno to ważny ośrodek przemysłowy na terenie województwa śląskiego, a jednocześnie ciekawy cel wycieczki dla tych, którzy na pograniczu Śląska i Małopolski chcą się nacieszyć przyrodą i pięknymi widokami. Dumą miasta jest Park Gródek, często nazywany Polskimi Malediwami. I choć w miejscu tym nie można się kąpać, każdy może nacieszyć się spacerami nad wodą oraz skorzystać z wyjątkowej lekcji przyrody.
Park Gródek powstał na terenie dawnego kamieniołomu dolomitu, który w ciągu kilku lat przeszedł gruntowną metamorfozę. Wypełniony wodą kamieniołom kusi i spacerowiczów, i nurków, a jego najbliższe otoczenie zachwyca ciekawymi atrakcjami przyrodniczymi. Co można tu zobaczyć? Zbiornik Wydra z lazurową wodą i drewnianymi kładkami spacerowymi, Kamieniołom Koparki oraz Zbiornik Grodek, przy którym działa centrum nurkowe. Miłośników przyrody park ten może z kolei oczarować ciepłolubnymi murawami oraz lasami grądowymi, wśród których można spacerować do woli.
14. Auschwitz
Miasto Oświęcim może się pochwalić licznymi zabytkami, jednak i tak uwaga zwiedzających koncentruje się na Muzeum Auschwitz-Birkenau. To miejsce szczególne, które przypomina ma ostrzegać i przypominać, do czego prowadzi nienawiść do drugiego człowieka.
Muzeum to powstało na ternie niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady już w 1947 roku, a jego pierwszymi pracownikami byli ocaleni więźniowie. Ich misja była prosta – uczuć, ostrzegać i przypominać. Muzeum to składa się z dwóch części. Pierwszą z nich jest obóz macierzysty Auschwitz, na terenie którego można zobaczyć muzealne wystawy urządzone w murowanych blokach. W tym miejscu zwiedzający poznają historię powstania obozu, dowiadują się też, jak wyglądało życie codzienne więźniów. W drugiej części muzeum, w obozie Birkenau, można zobaczyć słynną rampę kolejową, na której dokonywano selekcji więźniów, oraz pozostałości baraków: murowanych i drewnianych. Znajdują się tu również ruiny krematoriów oraz wymowny pomnik, który przypomina o wszystkich ofiarach największego obozu zagłady istniejącego w czasach II wojny światowej.
15. Energylandia
Energylandia to wielki park rozrywki, który powstał w 2014 roku w Zatorze koło Oświęcimia. Na powierzchni około 70 ha na gości czeka wiele atrakcji, m.in. kolejki górskie dla miłośników mocnych wrażeń, atrakcje wodne oraz karuzele dla maluchów. W największym parku rozrywki w Polsce organizowane są też liczne pokazy, w tym pokazy kaskaderskie, w których udział bierze najmłodszy kaskader w ekipie Energylandia Extreme Show oraz najmłodszy zwycięzca w dziejach Rajdu Dakar.
Wśród największych atrakcji parku znajdują się:
– Formuła, czyli pierwsza w Polsce kolejka typu launched coaster;
– Dragon, który był pierwszą w kraju odwróconą kolejką górską;
– Hyperion, czyli kolejka typu hyper coaster;
– Zadra, czyli najwyższa na świecie kolejka górska zbudowana ze stali i drewna.