Spora grupa osób może się zdziwić na twierdzenie, że w Polsce są wulkany. Otóż są i na cale szczęście już od wielu tysięcy lat wygasłe. Nieczynne wulkany, a właściwie „góry”, które pozostały po tych wulkanach, w wielu przypadkach wykorzystywane były jako miejsca posadowienia grodów czy zamków. W Polsce mamy do czynienia z takim zjawiskiem i można je zobaczyć udając się w podróż do miejsca, w którym znajduje się Zamek Tenczyn.
1. Rudno, to mała wieś położona w województwie małopolskim w odległości 34 kilometrów jadąc na zachód od Krakowa. Gdyby nie fakt, że w tej wsi znajdują się ruiny starego zamku, niczym szczególnym nie wyróżniałaby się na tle innych miejscowości w Polsce.
2. Zamek Tenczyn, dziś to ruiny pochodzącego z XIV wieku zamku. Same ruiny to może dziś nie należą do super atrakcyjnych, ale historia tego miejsca i tego zamku, warta jest poznania.
3. Miejsce na którym wzniesiono zamek jest niezwykle ciekawe. Jest to wzgórze powstałe na skutek erupcji wulkanu, wynikających z ruchów ziemi podczas wypiętrzania się łańcuchów górskich. Badania geologiczne stwierdziły, że wzgórze we wsi Rudno powstało na skutek co najmniej 5 erupcji wulkanicznych. Wybuchy wulkanu miały miejsce miliony lat temu, w okresie nazywanym w dziejach Ziemi, jako orogeneza waryscyjska.
4. Początki Zamku Tenczyn, to najprawdopodobniej początek XIV wieku. Jak odnotowują kroniki, w roku 1319 kasztelan krakowski Nawój z Morawicy zbudował drewniany gród na powulkanicznym wzgórzu. W zamku znajdowała się wieża, będąca zarazem najwyższą budowlą grodu. Wieża został nazwana od imienia jej twórcy „ Wieżą Nawojową”.
Wyświetl ten post na Instagramie
5. Drewniany gród w murowany zamek przekształcił syn Nawója, Jędrzej. I to właśnie Jędrzej jest odnotowany jako budowniczy pierwszego zamku, którego ruiny znajdują się do dziś we wsi Rudno.
6. Jędrzej przyjął nazwisko Tęczyński i aż do swojej śmierci w roku 1368, rozbudowywał zamek. Kolejnym władającym zamkiem był syn Jędrzeja, Jaśko. Z czasów Jaśka pochodzą pierwsze pisane wzmianki dotyczące miejsca i znajdującego się na nim zamku.
7. Zamek Tenczyn, za czasów Władysława Jagiełły, pełnił rolę więzienia dla bardziej znamienitych Krzyżaków, wziętych do niewoli podczas bitwy pod Grunwaldem.
8. Rodzina Tęczyńskich z roku na rok rosła w siłę i cieszyła się coraz większym prestiżem i uznaniem nie tylko władców polskich, ale także polskiej szlachty.
9. O sile oddziaływania na społeczność małopolską i nie tylko świadczy fakt, że na zamku bywali nie tylko przedstawiciele władzy, ale również uczestnicy życia kulturalnego między innymi: poeci, pisarze, kronikarze. Gośćmi na zamku bywali Jan Kochanowski, Piotr Kochanowski, Mikołaj Rej z Nagłowic, Jan Długosz i wielu jeszcze innych przedstawicieli polskiego odrodzenia.
10. Za czasów władania zamkiem przez Jana Tęczyńskiego, zamek zyskał sporo nowych budowli obronny, stając się małą twierdzą. Sam zamek wraz z podgrodziem zyskał mury obronne, od północnej strony zbudowany został barbakan wjazdowy. Od południa dobudowano dwie pięciokątne basteje.
11. Po wygaśnięciu rodu Tęczyńskich zamek zmieniał swoich właścicieli, by ostatecznie w początkach XIX wieku stać się własnością Potockich herbu Pilawa. W ich rękach zamek przetrwał aż do czasu wybuchu II wojny.
12. W czasach potopu szwedzkiego zamek został zajęty przez wojska szwedzkie. Rozpuszczona przez marszałka wielkiego koronnego Jerzego Lubomirskiego pogłoska jakoby na zamku ukryty został skarbiec koronny, sprowokowała Szwedów do zajęcia zamku. Kiedy okazało się, że wieści o skarbcu koronnym są fałszywe, Szwedzi splądrowali zamek i zniszczyli go.
13. W roku 1748 i 1768 zamek strawił pożar. Przyczyną pożarów były uderzenia piorunów. Oba zdarzenia przyczyniły się do tego, że w wyniku nie podjęcia decyzji o odbudowie, zamek zaczął popadać w ruinę. Spory wokół zamku trwały po zakończeniu II wojny, co również nie sprzyjało jego odbudowie. Dopiero w roku 2008 powstało Stowarzyszenie „Ratujmy Tenczyn”, które podjęło działania w kierunku ratowanie tego co jeszcze można.
14. Prawowici właściciele zamku, na mocy decyzji z 2009 roku odzyskali posiadłość przejętą przez państwo w wyniku reformy rolnej z 1944 roku. Decyzja została wstrzymana aż do 2016 roku, kiedy to na mocy porozumienia między samorządem lokalnym, a spadkobiercami, ruiny zamku doczekały się ponownego otwarcia i udostępnienia dla ruchu turystycznego.
15. Z zamkiem jak z większością tego typu obiektów związane są liczne legendy. Jedna z nich głosi, że w najgłębszej części lochów zamkowych, znajduje się ukryty skarb, którego strzegą diabły przybierające postacie wielkich psów. Inna z legend opowiada o ty jak jeden z rodu Tęczyńskich, zamurował w zamkowej baszcie swoja wiarołomną żonę. Jęki i krzyki konającej kobiety było słychać bardzo długo, a i dziś można je jeszcze usłyszeć pośród nocnej ciszy panującej w ruinach zamku.