Dzwon Zygmunta w Krakowie jest najpopularniejszym polskim dzwonem. Do roku 1999 był również największym w naszym kraju, ale pod tym względem wyprzedził go licheński dzwon Maryja Bogurodzica. Jednak to z Zygmuntem wiąże się kawał historii Polski i Krakowa. Co warto o nim wiedzieć?
1. Jego nazwa nawiązuje do Zygmunta I Starego, przedostatniego władcy z dynastii Jagiellonów, który ufundował jego stworzenie. W 1520 roku na zlecenie króla dzwon odlał Hans Beham z Norymbergi. Historycy przypuszczają, że król zdecydował się na taki gest w związku z narodzinami swojego syna.
2. Dzwon waży 11 ton i ma średnicę ponad 240 centymetrów. Jego wielkość miała podkreślać potęgę państwa polskiego i panującego w nim króla. Sam koszt wykonania dzwonu opiewał na kwotę 3000 złotych.
3. Choć dzwon Zygmunta był gotowy już w drugiej połowie 1520 roku, nie zawieszono go od razu. Zaczekano aż władca Polski wróci z wojny pruskiej. Transport na Wzgórze Wawelskie rozpoczął się w 1521 roku. Konieczne było przewiezienie go przez ulicę Sławkowską, Rynek i ulicę Grodzką. Następnie powieszono go w Wierzy Zygmuntowskiej na Wawelu.
4. 13 lipca 1521 roku mieszkańcy Krakowa po raz pierwszy usłyszeli bicie nowego dzwonu.
5. Kilka lat później ustalono, że Dzwon Zygmunta ma dzwonić 120 razy w roku w specjalnie ustalonych terminach, które miały związek z Kościołem, świętami państwowymi lub też ważnymi wydarzeniami w rodzinie królewskiej.
6. Eksploatacja dzwonu skutkowała uszkodzeniami samej dzwonnicy. W 1558 ostatni władca z dynastii Jagiellonów, Zygmunt II August, nakazał prace remontowe. Odbywały się one wielokrotnie na przestrzeni lat. W XIX wieku aż trzy razy pękło samo serce dzwonu.
7. Zgodnie z tradycją Dzwon Zygmunta został odlany ze zdobytych armat. Te konkretne zostały zdobyte pod Orszą w 1514 roku.
8. Bicie Dzwonu Zygmunta było również elementem pogrzebów wielu znamienitych postaci w historii Polski. Obecni mogli go usłyszeć podczas pogrzebu Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego, Adama Mickiewicza czy Józefa Piłsudskiego.
9. Przed wybuchem drugiej wojny światowej Dzwon po raz ostatni odezwał się 15 sierpnia 1939 roku, kiedy obchodzono Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W 1940 jego biciem uczczono kapitulację Belgii i Francji, a odbyło się to na polecenie władz okupacyjnych. Po drugiej wojnie światowej Dzwon zabrzmiał dopiero w Boże Narodzenie 1945 roku.
10. W 2000 roku zauważono pęknięcie w sercu. Zastąpiono je nowym, a poprzednie można podziwiać przy wejściu na Wieżę Zygmuntowską.
11. Na dzwonie znajduje się data jego powstania, a także wizerunek św. Zygmunta burgundzkiego, herby Orzeł i Pogoń, wizerunek św. Stanisława oraz podpis twórcy dzwonu.
12. Dzwon uruchamiany jest ręcznie przez zespół od 8 do 12 osób. Tylko 35 dzwonników ma przywilej obsługiwania zabytkowego dzwonu, a część z nich należy do Bractwa Dzwonników Wawelskich.
admin
