Gdańsk w samym tylko XX w. był świadkiem wielu ważnych wydarzeń. A jego historia sięga nawet X w. Dlatego nikogo nie powinna dziwić ilość muzeów i historycznych miejsc związanych z jego przeszłością. Odwiedzając stolicę województwa pomorskiego, znajdzie coś dla siebie zarówno miłośnik historii, sztuki, tematyki morskiej, jak i osoba zainteresowana po prostu życiem codziennym naszych przodków.
Jaki zatem muzea w Gdańsku warto odwiedzić ?
1. Muzeum II Wojny Światowej
Myślą przewodnią Muzeum II Wojny Światowej, działającego w Gdańsku przy ulicy Władysława Bartoszewskiego, jest hasło „Kultura wielu wymiarów”. Instytucja za cel stawia sobie utrwalanie pamięci o ofiarach oraz często zapomnianych bohaterach wojny. Sięga zarówno po tematy dotyczące wielkiej polityki, jak i codziennego życia Polaków pod okupacją, łącząc w wystawach historyczne eksponaty z nowoczesną technologią.
Wystawa główna muzeum składa się z trzech części: „Droga do wolności”, „Groza wojny” i „Długi cień wojny”. Stworzono również specjalną wystawę dla dzieci – „Podróż w czasie”. Na najmłodszych czekają tam zrekonstruowane mieszkanie i sala lekcyjna z czasów II wojny światowej, w których musieli odnaleźć się ich rówieśnicy.
Zwiedzanie wystawy głównej trwa około 3 godzin (chyba, że chce się dogłębnie zapoznać z każdym eksponatem, wówczas cały dzień trzeba zarezerwować), natomiast wystawy dla dzieci około 45 minut. Wstęp do muzeum jest darmowy dla dzieci do lat 7 oraz dla wszystkich odwiedzających w każdy wtorek. Bezpłatnie można również zawsze przejść ścieżkę edukacyjną zorganizowaną na Westerplatte.
2. Europejskie Centrum Solidarności
Europejskie Centrum Solidarności, znajdujące się przy placu Solidarności, otwarte zostało w 2014 r. Wystawa stała prezentuje historię Solidarności oraz zmiany, jakie zapoczątkowała w Europie Środkowej i Wschodniej. Została podzielona na siedem sal, które przeprowadzą zwiedzających przez kolejne zagadnienia, aż do „Triumfu wolności” – upadku Muru Berlińskiego, rozpadu Związku Radzieckiego. Na wystawę składają się zdjęcia, rękopisy, dokumenty, nagrania wideo, a także interaktywne instalacje. Jednym z najcenniejszych eksponatów są tablice z Postulatami Sierpniowymi znajdujące się na liście projektu UNESCO „Pamięć Świata”. Oprócz nich zwiedzający mogą zobaczyć suwnicę, przy której pracowała Anna Walentynowicz, czy przestrzeloną kurtkę ofiary Grudnia ‘70, Ludwika Piernickiego. Każdy z odwiedzających zostaje wyposażony w audioprzewodnik, który jest wliczony w cenę biletu. Do wyboru jest kilka ścieżek o różnej długości dostosowanych do odbiorcy. Dzieciom do 7 lat przysługuje darmowy wstęp.
3. Muzeum Bursztynu
Muzeum Bursztynu, mieszczące się w Wielkim Młynie, cieszy się jedną z największych kolekcji bursztynu. Wśród eksponatów można zobaczyć zarówno bryłki sprzed 40 mln lat kryjące w sobie dawne rośliny i zwierzęta, jak i dzieła będące efektem pracy współczesnych artystów. Na pierwszym poziomie znajduje się wystawa przybliżająca powstanie bursztynu, z kolei na drugim prezentowanie są wyroby z bursztynu – od prac dawnych mistrzów sprzed wieków po współczesne projekty. Czas zwiedzania wystawy stałej zajmuje około 2 godzin. Wstęp dla dzieci do lat 7 jest bezpłatny, z kolei wszyscy odwiedzający mogą zwiedzić muzeum bez opłat w poniedziałki.
4. Muzeum Narodowe
Muzeum Narodowe w Gdańsku to jedna z najstarszych instytucji tego typu w Polsce. Powstało w efekcie połączenia Muzeum Miejskiego oraz Muzeum Rzemiosł Artystycznych. Podstawą jego zbiorów jest kolekcja Jacoba Kabruna obejmująca tysiące obrazów, rysunków i rycin pochodzących z XV–XIX w. Jednak to nie jedyne eksponaty. Muzeum podzielone jest na kilka oddziałów: Oddział Sztuki Dawnej przy ul. Toruńskiej („Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga, dzieła Pietera Brueghla Młodszego, Jana Brueghla Starszego, Dürera, Rembrandta), Oddział Sztuki Nowoczesnej przy ul. Cystersów (dzieła Jana Matejki, Olgi Boznańskiej, Aleksandra Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Władysława Podkowińskiego), Nowe Muzeum Sztuki przy ul. Stefana Jaracza (sztuka współczesna, głównie miejscowych artystów), Gdańska Galeria Fotografii przy ul. Długi Targ 24 (dominują fotografie gdańskie oraz kresowe), Oddział Etnografii przy ul. Cystersów (głównie eksponaty związane z Pomorzem, ale także z kulturą Kujaw, Pałuk, Warmii i Mazur, Kresów, a nawet kulturą pozaeuropejską), Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie, a także Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim (ubrania szlachty, dekoracje dworów i przedmioty życia codziennego szlachty). Ceny biletów różnią się między oddziałami, a niektóre z nich w konkretne dni tygodnia można zwiedzać bezpłatnie.
5. Sołdek – statek muzeum
Sołdek, cumujący przy nabrzeżu wyspy Ołowianki, należy do Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Był pierwszym statkiem pełnomorskim, jaki opuścił Stocznię Gdańską po II wojnie światowej, a obecnie jest jedynym rudowęglowcem o napędzie parowym na świecie. Odwiedzając statek, można zobaczyć maszynownię, kotłownię, ładownię, kabiny kapitana, oficerów oraz marynarzy, a także mostek kapitański. Oprócz wnętrz i elementów wyposażenia na turystów czeka również wystawa „Sołdek i jego czasy” obrazująca historię rodzimej techniki okrętowej. Godziny otwarcia warto każdorazowo sprawdzić na stronie muzeum, ponieważ zmieniają się w kolejnych okresach roku.
6. Muzeum Poczty Polskiej
Gdańskie Muzeum Poczty Polskiej funkcjonuje od 1979 r. Początkowo było częścią Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu, a dziś jest oddziałem Muzeum Gdańska. Celem instytucji jest przypominanie o działalności patriotyczno-społecznej Polaków zamieszkujących Wolne Miasto Gdańsk oraz obronie Poczty Polskiej 1 września 1939 r. Muzeum w poniedziałki można zwiedzać bezpłatnie, bez opłat na wystawę mogą wejść zawsze dzieci poniżej 7 roku życia.
7. Żuraw
Żuraw, znajdujący się nad Motławą, jest bez wątpienia wizytówką Gdańska. To jedna z bram wodnych miasta i dźwig portowy, a jednocześnie jeden z oddziałów Narodowego Muzeum Morskiego. Powstał w XV w. i w okresie średniowiecza był największym dźwigiem tego typu w Europie – mierzy niemal 30 m wysokości. Jego udźwig to maksymalnie 4 t podnoszone do wysokości 11 m lub 2 t do 27 m. Wykorzystywany był do przeładunku i stawiania masztów na jednostkach pływających. Obecnie w Żurawiu trwa remont. Planowana wystawa stała ma zapraszać gości do XVII w. Przybliży zwiedzającym temat morskich wypraw handlowych, budowy statków, transakcji kupieckich, a nawet rozrywek w portowym mieście. Dodatkowo Żuraw ma pełnić również funkcję punktu widokowego. Czas zwiedzania szacuje się na godzinę.
8. Twierdza Wisłoujście
Twierdza Wisłoujście znajduje się nad Martwą Wisłą. W jej wyglądzie miesza się ze sobą wiele stylów architektonicznych, co jest efektem wielokrotnego niszczenia i odbudowywania twierdzy. Jej głównym zadaniem było kontrolowanie statków wpływających do portu w Gdańsku i go opuszczających. Ponadto nawigowała je światłem latarni morskiej, a także miała duże znaczenie militarne, które utraciła ostatecznie po I wojnie światowej, a w 1945 r. została niemal całkowicie zniszczona. Od 1974 r. należy do Muzeum Gdańska. Ze względu na aktualne prace konserwatorskie twierdza pozostanie niedostępna dla zwiedzających do 2024 r.
9. Dom Uphagena
Dom Uphagena, znajdujący się przy ulicy Długiej, to kamienica mieszczańska z XVIII w. – jedna z niewielu na terenie Europy udostępniona zwiedzającym. Johann Uphagen kupił budynek w 1775 r. – aż do końca XIX w. znajdował się w rękach jego rodziny, co było fenomenem w tamtym okresie. Już w 1911 r. w kamienicy powstało pierwsze muzeum. Ponownie otworzono je dla zwiedzających w 1998 r. – od tamtej pory funkcjonuje w niej Muzeum Wnętrz Mieszczańskich. Dom Uphagena obrazuje, jak wyglądały wnętrza mieszkalne i gospodarcze w XVIII w. Bezpłatny wstęp przysługuje dzieciom do 7 lat, a w poniedziałki wszystkim odwiedzającym.
10. Dwór Artusa
Dwór Artusa, znajdujący się przy Długim Targi, w przeszłości stanowił ośrodek życia towarzyskiego. Powstał z inicjatywy Bractwa św. Jerzego. Przez lata jego gospodarzami były kolejne bractwa. W XVI w. w Dworze Artusa zaczęły się odbywać otwarte rozprawy sądowe, a w XVIII w. przekształcono go w giełdę. Dziś jest jednym z oddziałów Muzeum Gdańska. Obejmuje parter dwóch kamienic – Starego Domu Ławy (właściwego Dworu Artusa) oraz Nowego Domu Ławy. Ponieważ Dwór nadal pełni ważne funkcje, między innymi przyjmowani są w nim ważni goście, dlatego przed planowaną wizytą, warto sprawdzić na stronie Muzeum, czy zwiedzanie będzie możliwe. Dzieci do 7 roku życia mogą odwiedzać go bezpłatnie, a w poniedziałki również pozostali turyści.