1. Watykan
Watykan to nie tylko najmniejsze państwo w Europie, ale również najmniejsze pod względem
powierzchni i ludności niepodległe państwo na świecie. Zajmuje powierzchnię zaledwie 0,44
kilometra kwadratowego i zamieszkuje je na stałe niewiele ponad 800 obywateli. Jest to
również jedna z niewielu światowych monarchii elekcyjnych – pełnię władzy sprawuje
papież, który jest równocześnie zwierzchnikiem kościoła katolickiego.
W Watykanie znajduje się słynna Kaplica Sykstyńska, monumentalna świątynia położona na
Placu Papieskim, której sklepienie ozdobione jest wspaniałymi freskami Michała Anioła.
Podczas zwiedzania tego małego państwa warto zobaczyć całą Bazylikę św. Piotra, Zamek
Świętego Anioła oraz Muzea Watykańskie, w których znajdują się ogromne zbiory dzieł
sztuki i przedmiotów o charakterze liturgicznym.
2. Monako
Monako jest drugim najmniejszym krajem Europy . To państwo-miasto zajmuje obszar zaledwie 200 hektarów i położone jest u wybrzeży Morza Śródziemnego. Mimo niewielkiej powierzchni, Monako uznawane jest za jedno z najbogatszych państw świata: kraj zamieszkuje największa liczba milionerów w przeliczeniu na kilometr kwadratowy na całym świecie!
Wśród największych atrakcji Monako warto wyróżnić dziewiętnastowieczną Katedrę św.
Mikołaja, Kasyno Monte Carlo (jedno z najbardziej prestiżowych kasyn na świecie) oraz
wspaniały Pałac Książęcy, który stanowi siedzibę władców państwa. W Monako znajdują się
również piękne, piaszczyste plaże (m.in. najpopularniejszą plażę Larvotto), ogromne zbiory
Muzeum Oceanograficznego oraz Ogrody Książęce.
3. San Marino
San Marino to włoska enklawa (jedna z dwóch – drugą z nich jest Watykan), czyli kraj w
całości otoczony przez terytorium Włoch. Małe, wyżynne państwo ma powierzchnię 7
kilometrów kwadratowych i stanowi prawdopodobnie najstarszą światową republikę, która od
ponad 1700 lat nie zmieniła zasięgu swojego terytorium.
San Marino znajduje się na stokach góry Monte Titano o wysokości 739m n.p.m. i w całości
zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na niewielkim obszarze
położonych jest wiele zabytków historycznych, w tym trzy ważne twierdze (La Rocca, II
Montaże i La Cesta), które wybudowane zostały pomiędzy XI i XIV wiekiem. Zwiedzając
San Marino obejrzeć można także pozostałości po średniowiecznych murach obronnych,
piękne, piętnastowieczne pałace i kilka zabytkowych kościołów. Dużą popularnością cieszy
się także Muzeum Numizmatyczne, w którym podziwiać można jedną z największych i
najbardziej wartościowych kolekcji tego typu w Europie.
4. Liechtenstein
Księstwo Lichtensteinu położone jest na terenie Alp Retyckich pomiędzy Szwajcarią i
Austrią. Państwo ma powierzchnię 160 kilometrów kwadratowych. Stolicą i największym
miastem kraju jest Vaduz – pięknie położona miejscowość, której najważniejszym punktem
jest średniowieczny Zamek Vaduz.
Alpejski charakter państwa sprawia, że to doskonałe miejsce dla miłośników aktywnego
wypoczynku. Od jesieni do wiosny w najwyższych partiach górskich panują idealne warunki
do uprawiania snowboardu i narciarstwa, latem zaś turyści chętnie uprawiają wspinaczkę
górską po tutejszych, wyjątkowo malowniczych szlakach. Najwyższym punktem w kraju jest
góra Grauspitz o wysokości 2600m n.p.m. (należąca do Korony Europy). Na szczyt nie
wiedzie jednak żaden stały, niezmienny szlak turystyczny, dlatego podróżnicy chętniej
wybierają nieco niższe, nieodległe wierzchołki Naafkopf i Falkins.
5. Malta
Malta to małe, wyspiarskie państwo, położone na Morzu Śródziemnym. Wszystkie maltańskie
wyspy zajmują obszar 316 kilometrów kwadratowych, jednak zdecydowana większość
ludności zamieszkuję główną wyspę Maltę. Do archipelagu należą również wyspy Gozo,
Domino, Wyspa Manuela, Wyspa św. Pawła i Cominotto, a także wiele małych,
niezamieszkałych wysepek skalnych.
Stolicą i największym miastem Malty jest Valetta – zabytkowa miejscowość o bogatej
historii. Ciekawostką jest, że Valetta uznawana jest za obszar o największym zagęszczeniu
zabytków na całym świecie! Znajdują się tu ulice otoczone historycznymi, wiekowymi
budynkami, świątyniami chrześcijańskimi i majestatycznymi pałacami.
Malta słynie również z pięknych, piaszczystych plaż. Do najpopularniejszych kurortów
wypoczynkowych zaliczyć można miasta Bugibba, San Giljan i Sliema. Często wybieraną
przez turystów atrakcją są rejsy po maltańskim, skalistym wybrzeżu, które umożliwiają
dotarcie do bezludnych wysepek i kameralnych, ukrytych plaż.
6. Andora
Andora to niewielkie, górzyste państwo, położone w Pirenejach, pomiędzy Francją i
Hiszpanią. Kraj ma powierzchnię 468 kilometrów kwadratowych, na których mieszka około
85 tysięcy osób. Ciekawostką jest, że średnia wysokość obszaru Andory to aż 1996m n.p.m.,
a najwyższy punkt (Pic Ald de la Coma Pedrosa) sięga wysokości 2946m n.p.m.
Andora to idealne miejsce na zimowy urlop dla miłośników sportów zimowych. W kraju
przez wiele miesięcy panują idealne warunki do uprawiania narciarstwa i snowboardingu, a
na jego obszarze położonych jest wiele kurortów, przy których wytyczone zostały
malownicze trasy. Latem Andorę zwiedzają zaś pasjonaci długich, górskich wędrówek –
tutejsze szlaki uznawane są za jedne z najpiękniejszych w Europie.
7. Luksemburg
Luksemburg położony jest w Europie Zachodniej, pomiędzy Belgią, Francją i Niemcami.
Powierzchnia kraju to ponad 2,5 tysięcy kilometrów kwadratowych – mimo, że jest to jedno z
najmniejszych państw wchodzących w skład Unii Europejskiej, stanowi również kraj bardzo
bogaty i świetnie rozwinięty gospodarczo.
Jedną z najważniejszych atrakcji Luksemburga jest dolina Alzette, gdzie znajdują się
malownicze, wysokie mosty kamienne. Warto odwiedzić również Bock Casemates, czyli
ogromny kompleks tuneli w skałach, które wykute zostały w połowie XVII wieku. W samym
mieście podziwiać można wspaniałą zabudowę: najstarsze z kolorowych kamieniczek zostały
wybudowane ponad 300 lat temu.
8. Czarnogóra
Czarnogóra stanowi coraz popularniejszy wakacyjny kurort, w którym wypoczywają
wczasowicze z całej Europy. Państwo ma powierzchnię ponad 13 tysięcy kilometrów
kwadratowych i znajduje się na Półwyspie Bałkańskim, granicząc z Bośnią i Hercegowiną,
Chorwacją, Albanią i Serbią. Słynie przede wszystkim z pięknego wybrzeża, które
charakteryzuje się górzystym krajobrazem.
Najpopularniejsze kurorty wypoczynkowe w Czarnogórze położone są w nadmorskich
miejscowościach: Kotor, Budva, Ulcinj, Bar i Herceg Novi. Jednak w głębi państwa również
nie brakuje pięknych miejsc, które warto zwiedzić. Znajdują się tu wspaniałe parki narodowe
(m.in. Park Narodowy Lovcen, Park Narodowy Biogradska Gora i Park Narodowy Durmitor z
malowniczym Jeziorem Czarnym), Kanion Rzeki Tary (liczący aż 150 kilometrów długości,
co czyni go najdłuższym kanionem w całej Europie) oraz monumentalne Góry Przeklęte.
9. Słowenia
Słowenia to niewielkie, europejskie państwo, które położone jest nad Morzem Śródziemnym
(a właściwie jego częścią zwaną Morzem Adriatyckim). Kraj ma powierzchnię ponad 20
tysięcy kilometrów kwadratowych i graniczy z Austrią, Włochami, Węgrami i Chorwacją.
Stanowi idealną bazę wypadową dla osób, które poza wspaniałym wybrzeżem słoweńskim
chcą zwiedzić także część północno-wschodnich Włoch oraz chorwacką Istrię.
Cały kraj obfituje w atrakcje turystyczne. Na wybrzeżu Adriatyku położone są zarówno małe,
kameralne miasteczka, jak i duże kurorty wypoczynkowe: Piran, Koper i Izola. Północną
część Słowenii zajmują szczyty górskie, pomiędzy którymi ukryte są krystalicznie czyste,
głębokie jeziorka (Bled, Bohinjsko, Jasna). W Słowenii warto zwiedzić także Jaskinię
Postojną – ogromny kompleks naturalnych, skalnych korytarzy, które łącznie obejmują aż 20
kilometrów tuneli (dla turystów udostępniono nieco ponad 5km trasy podziemnej, której
część pokonuje się kolejką elektryczną).
10. Macedonia Północna
Macedonia Północna zajmuje ostatnie miejsce na liście najmniejszych państw Europy – kraj o powierzchni niespełna 26 tysięcy kilometrów kwadratowych, które położone jest pomiędzySebią, Grecją, Bułgarią i Albanią. Jest to kraj górzysty, o bardzo zróżnicowanej strukturze etnicznej, z wieloma zabytkowymi miejscowościami.
Choć Macedonia Północna nie posiada dostępu do morza, turyści często odwiedzają tutejsze
Jezioro Ochrydzie – ogromny akwen wodny, który w 1979 roku został wpisany na listę
światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejszym miastem u wybrzeży jeziora jest
Ochryda, w której zobaczyć można m.in. zabytkowe cerkwie średniowieczne, pozostałości po
Twierdzy Samuela (datowaną na X wiek) oraz ruiny starożytnego teatru.