Szlak „Orlich Gniazd” jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych w Polsce, skupiskiem starych zamków. Większość z nich to już ruiny w różnym stanie. Kilka budowli na tym szlaku jest w całkiem rozsądnym stanie. Do grona tych najlepiej zachowanych i praktycznie w niezmienionej postaci od kilku wieków, zaliczyć należy Zamek Pieskowa Skała – jeden z najwspanialszych zamków w Polsce.
1. Zanim o samym zamku, słów kilka o Szlaku Orlich Gniazd. Jest to szlak położony na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, znanej również pod nazwą Jura Krakowsko-Częstochowska. Ze względu na ukształtowanie terenu w rejonie tym w wiekach dawno minionych, budowano wiele zamków obronnych. Dziś w większości po zamkach pozostały ruiny.
Na pasie ciągnącym się na długości ponad 160 kilometrów znajduje się 12 ciekawych zabytkowych obiektów. Niektórzy wliczają do tego jeszcze 5 dodatkowych miejsc z Zamkiem Królewskim na Wawelu włącznie. Pierwsze wytyczenie tego szlaku miało miejsce w roku 1927, a ostatecznie „przyklepane” zostało w roku 1950. W ramach szlaku wytyczono najbardziej atrakcyjne miejsca Jury, z uwzględnieniem zamków, czy też pozostałych po nich ruin.
2. Zamek Pieskowa Skała, można określić, jako najjaśniejszą perłę Szlaku Orlich Gniazd. Znajduje się on na terenie wsi Sułoszowa, nie jak można by przypuszczać w miejscowości Pieskowa Skała.
Nazwa “Zamek Pieskowa Skała” wywodzi się od istniejącej już w czasach Królestwa Polskiego gminy Pieskowa Skała.
Wyświetl ten post na Instagramie
3. Badania archeologiczne wykazały, że zanim pojawił się murowany zamek, na jego miejscu istniał gród drewniany. Szczątki drewnianego grodu świadczą, że już w XIII wieku istniał gród obronny, wzniesiony najprawdopodobniej przez Henryka Brodatego. Był on pretendentem ubiegającym się o tron krakowski. Chcąc umocnić swoją władzę, w niedalekiej odległości od Krakowa, zbudował gród.
4. Zamek Pieskowa Skała w wersji murowanej nakazał wznieść Kazimierz Wielki w połowie XIV wieku. Tak też uczyniono, stawiając murowany zamek w miejscu, w którym stoi do dziś.
5. Zamek Pieskowa Skała miał być strażnicą strzegąca ważnego szlaku komunikacyjnego, łączącego Kraków ze Śląskiem. Szlak ten wiódł między innymi doliną rzeki Prądnik.
6. Dzisiejszy wygląd zamku odbiega od swojego protoplasty. Pierwszy zamek był bardziej rozbudowany, posiadał tak zwany górny zamek, usytuowany na niedostępnej skale, zwanej Dorotką. Głównym elementem zamku górnego była wieża zamkowa. W początkach swojego istnienia wieża pełniła też funkcje mieszkalne.
7. Zamek, jak bywało w dawnych czasach, przechodził z rąk do rąk i każdy z nowych jego właścicieli prowadził jego rozbudowę. Najistotniejsza przebudowa miała miejsce za czasów władania zamkiem Hieronima Szafrańca i jego bratanka Stanisława Szafrańca. Zamek z gotyckiego surowego stylu przebudowano w panujący wówczas styl renesansowy. Ta przebudowa nadała zamkowi kształty, które niemal w niezmienionej formie przetrwały do dnia dzisiejszego.
⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w województwie małopolskim 🗺️
8. W XV wieku „dozbrojono” system obronny zamku poprzez rozbudowę typu bastionowego. Wzniesiono dwie wieże artyleryjskie mająca za zadanie obronę wschodniej części zamku.
9. Za czasów władania zamkiem przez Michała Zebrzydowskiego, powiększono system obronny zamku, dobudowując kolejne elementy fortyfikacyjne, wzorowano się na systemie nowowłoskim.
10. Przebudowy i rozbudowy umocnień zamku nie sprawdziły się i w roku 1655 został on zdobyty przez wojska szwedzkie w czasie potopu szwedzkiego. Szwedzcy żołdacy ograbili i zniszczyli zamek.
11. W czasie powstania styczniowego w pobliżu zamku rozegrały się dwie bitwy pomiędzy wojskami powstańczymi a rosyjskimi. Powstańcy wycofali się z zamku. Zajmujący zamek Rosjanie po raz kolejny w jego historii ograbili go i zniszczyli.
12. Odbudowę zamku podjęto dopiero w latach 80. XIX wieku.
13. W czasie II wojny w zamku mieścił się sierociniec dla dzieci ocalałych z rzezi wołyńskiej, dokonanej na polskiej ludności przez Ukraińców.
14. Po zakończeniu II wojny zamek został znacjonalizowany, a w roku 1950 pieczę nad zamkiem przejęło Ministerstwo Kultury i Sztuki. Rozpoczęto prace remontowe mające przywrócić dawną świetność Zamkowi Pieskowa Skała.
Ze względu na ogołocenie całego zamku z jego artefaktów, przeniesiono do niego część zbiorów z Zamku Wawelskiego. Przeniesione zbiory nie znajdowały miejsca do ekspozycji na Wawelu i postanowiono je wyeksponować właśnie w Zamku Pieskowa Skała.
15. Odrestaurowany zamek jest udostępniony dla zwiedzających. Na terenie zamku i otaczających go ogrodów odbywają się liczne wystawy czasowe oraz imprezy cykliczne.
Najważniejszymi imprezami cyklicznymi są Dni Kultury Staropolskiej, odbywające się w czerwcu. Również w czerwcu obchodzone jest na zamku Święto Ogrodów. W lipcu Zamek Pieskowa Skała bierze udział w ogólnopolskiej imprezie znanej pod nazwą Noc w Muzeum.
16. Wnętrza i otoczenie zamku często wykorzystywane jest jako scenografia do kręcenia zdjęć filmowych. Najsłynniejsze filmy kręcone w zamku to między innymi: Janosik, Ogniem i mieczem, Pierścień i róża, Stawka większa niż życie i wiele innych.
admin
