Morze Marmara – morze śródlądowe, które znajduje się we wschodniej części Morza Śródziemnego, w granicach Turcji. Zajmuje powierzchnię ok. 11 472 km2.
1. Znajduje się między Półwyspem Bałkańskim i Azją Mniejszą. Przebiega tędy umowna granica między Europą i Azją. Morze Marmara łączy się na północy z Morzem Czarnym przez cieśninę Bosfor oraz na południowym-zachodzie z Morzem Egejskim przez cieśninę Dardanele.
2. Morze ma długość 280 km, przy szerokości dochodzącej maksymalnie do 80 km.Średnia głębokość akwenu liczy 324 m, natomiast maksymalna 1389 m. Temperatura wód powierzchniowych wynosi 7-9 st. C w zimie i 23-24 st. C w lecie, przy czym lokalnie nawet do 29 st. C.
3. Zasolenie kształtuje się na średnim poziomie 20-26 ‰, przy czym u wejścia do Bosforu przyjmuje wartość ok. 23 ‰, a w Dardanelach ok. 38,5 ‰. Zasolenie w wodach na dużych głębokościach przyjmuje ponadto wyższe wartości i przemieszcza się wraz z prądami morskimi od Morza Egejskiego do Morza Czarnego. Wody powierzchniowe mają niższe zasolenie i przemieszczają się w przeciwnym kierunku.
4. Nazwa akwenu wywodzi się od położonej na tym morzu tureckiej wyspy Marmara. Jest to jednocześnie największa wyspa morza, zajmująca powierzchnię 117,1 km2. Znajdują się na niej bogate złoża białego marmuru (gr. marmaros).
5. Wśród innych wysp położonych na Morzu Marmara można wymienić m. in. Paşalimanı Avsa, Wyspy Książęce (Adalar) czy Imrali.
6. Największym miastem i portem nad Morzem Marmara jest największe i najludniejsze miasto Turcji, Stambuł. Znajduje się po obu stronach cieśniny Bosfor. Rozciąga się od północnego wybrzeża Morza Marmara do południowego wybrzeża Morza Czarnego.
7. Wśród innych tureckich portów, które położone są nad Morzem Marmara, znajdują się Gemlik, Bandirma, Izmit i Derince.
8. Morze powstało ok. 2,5 mln lat temu w wyniku gwałtownych ruchów sejsmicznych skorupy ziemskiej. Nadal jest to rejon aktywny sejsmicznie ze względu na położenie na uskoku północnoanatolijskim. Co ciekawe, na Morzu Marmara niemal nie występują silne prądy morskie.
9. W starożytności Muzeum Marmara nosiło nazwę Propontyda lub Propontis. Oznacza to z greckiego ‘przed morzem’. Wybrzeża Propontydy zostały skolonizowane w VII w. p.n.e.
10. Przez Morze Marmara przebiega międzynarodowa droga morska o dużym znaczeniu zarówno gospodarczym, jak i politycznym. Jest ono jedynym naturalnym łącznikiem pomiędzy Morzem Czarnym i Morzem Śródziemnym.
11. Ogromnym problemem jest śluz pokrywający Morze Marmara. Wytwarzają go mikroorganizmy, które dostają się do wód wraz z nieoczyszczonymi ściekami. Stanowi to wielkie niebezpieczeństwo dla zamieszkujących akwen organizmów. W 2021 r. obszar pokryty przez śluz rozrósł się do największych rozmiarów w historii.
12. W 2014 r. z Morza Marmara wyłowiony został rekin, który ważył 950 kg. Okaz ten trafił się tureckim rybakom, którzy zarzucili ponoć sieci w celu połowu tuńczyka.
admin
