Morze Śródziemne to zbiornik międzykontynentalny znajdujący się pomiędzy Azją, Afryką i Europą. Jest to jedyne śródlądowe morze na świecie otoczone przez lądy należące do trzech części świata, a jego nazwa z łaciny “mediterraneus” oznacza dokładnie “między lądami”. Region śródziemnomorski nie ma sobie równych w dziedzinie turystyki. Co roku miliony ludzi odwiedzają plaże nad Morzem Śródziemnym w Hiszpanii, Francji, Chorwacji, Grecji, Turcji czy Tunezji. Szukają tutaj relaksu, atrakcji turystycznych, kuchni śródziemnomorskiej, a także pięknej pogody w okresie wakacyjnym. Co warto wiedzieć o morzu?
1. Morze Śródziemne łączy się z Oceanem Atlantyckim i przez niektórych uważane jest za jego część. Według geologów zostało ono odcięte od Atlantyku niecałe sześć milionów lat temu, a następnie wysuszone w sposób naturalny. Dopiero powódź napełniła je ponownie nieco ponad 5 milionów lat temu.
2. Powierzchnia Morza Śródziemnego to 2,5 miliona kilometrów kwadratowych, a Cieśnina Gibraltarska, która łączy go z Oceanem Atlantyckim, ma tylko 14 kilometrów szerokości. Średnia głębokość morza to około 1500 metrów, natomiast w najgłębszym punkcie ma ono ponad 5 tysięcy metrów głębokości.
3. W czasach starożytnych Morze Śródziemne przecinały liczne szlaki handlowe, co miało ogromny wpływ na rozwój społeczeństw i pozwala o wiele lepiej zrozumieć dynamiczne zmiany we wszystkich kolejnych epokach. Dzięki niemu nowatorskie idee miały szansę szybciej rozprzestrzeniać się w całej Europie, a do wielu państw docierały towary, których na miejscu po prostu nie było.
4. Morze Śródziemne dzieli się na kilka mniejszych akwenów, z których najpopularniejsze są Morze Adriatyckie, Morze Egejskie oraz Morze Tyrreńskie, które dobija do plaż w Zatoce Neapolitańskiej. Na Morzu Śródziemnym znajdują się również dwa państwa wyspiarskie, czyli Malta i Cypr.
5. Sama fauna w Morzu Śródziemnym liczy około 5 tysięcy gatunków. W jego wodach żyją delfiny, wieloryby, murena śródziemnomorska, a także żółwie Karreta, które znajdują się pod ścisłą ochroną i koniki morskie. Pod wodą istnieją również tysiące gatunków roślin, w tym o wiele więcej gatunków endemicznych niż na przykład w Oceanie Atlantyckim.
6. Wybrzeża Morza Śródziemnego są bardziej zróżnicowane pod względem kultury niż wybrzeża innych akwenów. Na obszarach tych rośną też drzewa cytrynowe, oliwki czy winogrona, a okres letni jest wyjątkowo gorący. Wszystko to sprawia, że urlop w regionie śródziemnomorskim kojarzy się przede wszystkim z upałem, kąpielami, soczystymi owocami i kuchnią śródziemnomorską, w której nie brakuje ryb i owoców morza.
7. Na Morzu Śródziemnym znajduje się ponad 3300 wysp, dlatego jedną z atrakcji w miejscowościach nadmorskich są rejsy po morzu i zwiedzanie okolic.
8. Skaliste rafy i tereny podmorskie w głębi morza mają wielki wpływ na różnorodność biologiczną w basenie Morza Śródziemnego. Łąki z trawy morskiej są siedliskiem wielu gatunków zwierząt, które na nich odpoczywają, żerują i stanowią dla nich miejsce lęgowe.
9. Według obliczeń w ciągu każdego roku Morze Śródziemne przepływa około 220 tysięcy statków handlowych. Jest to jedna trzecia całkowitej żeglugi światowej, co oznacza, że nawet w dzisiejszych czasach ten zbiornik stanowi bardzo ważne połączenie pomiędzy wieloma państwami.
10. Teren dzisiejszego Gibraltaru ponad pięć milionów lat temu nawiedziło potężne trzęsienie ziemi. Jego skutkiem było powstanie szczeliny o szerokości 14 kilometrów, przez którą woda z Oceanu Atlantyckiego zaczęła zalewać pustynię. Powstał w ten sposób wodospad znany dziś jako Wodospad Gibraltarski.
11. Naukowcy obliczyli, że napełnienie Morza Śródziemnego do poziomu Oceanu Atlantyckiego zajęło aż kilkanaście miesięcy. Zgodnie z tymi obliczeniami poziom wody zwiększał się o jakieś dziesięć metrów na dzień.
12. Zasolenie Morza Śródziemnego wynosi od 33 do 39 promili. Dla porównania zasolenie Morza Martwego, w którym nie są w stanie żyć żadne stworzenia poza nielicznymi szczepami bakterii, wynosi 231 promili.
13. Morze Śródziemne łączy z Morzem Marmara tak zwana Cieśnina Dardanele, która znajduje się pomiędzy Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą. Operacja morskie w Cieśninie Dardanelskiej podczas pierwszej wojny światowej przeszły do historii. To właśnie tutaj starły się wojska Imperium Osmańskiego oraz Królewska Marynarka Wojenna Wielkiej Brytanii z pomocą Francuzów, Rosji i Australii. O starciu tym wspominał w swoich dziennikach sam Winston Churchill.
14. Kraj śródziemnomorskie należą do regionu, w którego wywodzą się najstarsze religie monoteistyczne i najstarsze cywilizacje europejskie. To właśnie stąd wywodzą się najbardziej wpływowe trendy w handlu, sztuce i kulturze. Stąd również w epoce renesansu wypływały wielkie wyprawy na podbój nowego świata.
15. Topografia terenu w regionie śródziemnomorskim wynika z milionów lat aktywności wulkanicznej i tektonicznej. Do dziś znajdują się tutaj aktywne wulkany, takie jak sycylijska Etna czy też Wezuwiusz, który w 799 roku unicestwił Pompeje.
admin
