Zamek Pilcza znajduje się na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w niewielkiej miejscowości Smoleń, 50 km na północ od Krakowa. Wzgórze, na którym mieści się zamek stanowi rezerwat przyrody i jest idealnym, pięknym oraz malowniczym miejscem na weekendowe wycieczki.
1. Zarys historyczny
Pierwszy zamek w Smoleniu, według źródeł historycznych istniał już prawdopodobnie w XIII wieku, jednak uległ zniszczeniu podczas średniowiecznych walk za czasów króla Władysława Łokietka. Zamek został odbudowany przez Ottona z Pilczy w XIV wieku. Początkowo był on niewielką budowlą z wysoką wieżą, jednak wraz z upływem lat zamek był systematycznie rozbudowywany. W czasach świetności zamek był rezydencją zamożnej rodziny Padniewskich. Zamek ponownie uległ zniszczeniu w czasach potopu szwedzkiego. Został częściowo odbudowany dopiero w XIX wieku. W 2010 r. jego mury zostały uszkodzone na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych. Po licznych pracach rekonstrukcyjnych, obecnie zamek jest zabytkiem i pełni funkcję obiektu turystycznego.
2. Położenie
Zamek Pilcza znajduje się na Górze Zamkowej, na terenie rezerwatu przyrody „Smoleń”. Warownia bywa nazywana również Orlim Gniazdem. Położenie Zamku Pilcza jest malownicze i posiada wyjątkowy klimat. Rezerwat „Smoleń”
3. Rezerwat „Smoleń”
Wzgórze zamkowe zostało objęte ochroną w postaci rezerwatu w 1959 r. Teren rezerwatu porastają głównie buki i modrzewie, ale możemy tutaj napotkać również wiele rzadko spotykanych roślin chronionych, np. buczynę sudecką. Znajdują się w nim ostańce skalne i szczeliny, które bywają wykorzystywane przez nietoperze.
4. Aleja drzew pomnikowych
W pobliżu Zamku Pilcza znajduje się aleja wielogatunkowych drzew pomnikowych, która jest idealnym miejscem na spacer w pięknych okolicznościach przyrody.
5. Dojazd
Dla osób podróżujących samochodem pod wzgórzem zamkowym znajduje się przestronny, darmowy parking. Do Zamku Pilcza można również bez problemu dojechać komunikacją publiczną z takich miejscowości jak Wolbrom oraz Pilica. Natomiast z takich miejscowości jak Ogrodzieniec, Ryczów i Bydlin warto zrobić sobie do Smolenia wycieczkę rowerową lub pieszą, ponieważ trasa biegnie przez malownicze łąki i lasy Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
6. Godziny otwarcia
Zamek Pilcza jest udostępniony zwiedzającym w okresie zimowym codziennie w godzinach od 10.00 do 15.00, natomiast od kwietnia do października od poniedziałku do czwartku w godzinach od 9.00 do 17.00, a od piątku do niedzieli od 9.00 do 18.00.
7. Cennik zwiedzania
Bilety wstępu do Zamku Pilcza można kupić w kiosku obok parkingu. Bilet normalny kosztuje 12 zł, a ulgowy 9 zł. Bezpłatne wejście przysługuje dzieciom do 5 lat.
8. Zwiedzanie
Zwiedzanie Zamku Pilcza zajmuje przeciętnie około 30 minut. Na zamek prowadzą dwa wejścia. Dla turystów na terenie obiektu przygotowano specjalne tablice, dzięki którym można zapoznać się z historią i ciekawostkami dotyczącymi warowni. Podczas zwiedzania warto zwrócić uwagę na architekturę budowli, wygląd ruin, a także otaczającą je przyrodę.
9. Malownicze widoki
Główną atrakcją zamku jest wysoka wieża widokowa, z której rozciągają się cudowne widoki. Można podziwiać z niej piękne krajobrazy w kierunku Pilicy i Zamku Ogrodzieniec. Doskonale widać z niej również Dolinę Wodącą z Zegarowym Skałami. Zamek jest idealnym miejscem na wycieczki rodzinne i złapanie oddechu od codziennych spraw.
10. Zbrojownia Jurajska
U podnóża Zamku Pilcza powstała Zbrojownia Jurajska, którą można zwiedzać w sezonie w cenie biletu. Można zobaczyć w niej wiele interesujących inscenizacji, np. z okresu I wojny światowej. Po za sezonem zbrojownia jest nieczynna.
11. Atrakcje dla rodzin
Cyklicznie we wrześniu na Zamku Pilcza odbywa się Święto Jury i Szlaku Orlich Gniazd, tzw. Juromania. Jest to wydarzenie plenerowe, organizowane są koncerty i pokazy historyczne, które dobrze pokazują historię i klimat Jury.
12. Ciekawostka – ruiny zamku na obrazie
Ciekawostką jest, że ruiny zamku w Smoleniu znajdują się w tle obrazu wybitnego malarza Wojciecha Kossaka. Na tle ruin generał von Kirchbacha wydaje rozkazy swojemu adiutantowi podczas działań wojennych w 1914 roku.