Odra jest jedną z najważniejszych rzek w Polsce, a w jej dolinie czekają na turystów wspaniałe zakątki. Co warto wiedzieć o tej rzece? Jakie atrakcje i miejscowości leżące nad Odrą zasługują na szczególne zainteresowanie z naszej strony?
1. Odra w liczbach
Odra robi wrażenie zarówno swoją długością (854,3 km, z tego w granicach Polski znajduje się 742 km), jak i powierzchnią zlewni (118 861 km², z tego w Polsce 106 056 km²). Jest to trzecia (pod względem długości w granicach Polski) rzeka w kraju. Dłuższe od Odry są tylko Wisła i Warta.
2. Przebieg Odry
Odra przepływa przez trzy kraje: Polskę, Czechy i Niemcy. Rzeka zaczyna swój bieg na terytorium Czech (w Górach Odrzańskich), po przepłynięciu 850 kilometrów wpada do Zalewu Szczecińskiego (w rejonie miejscowości Police w województwie zachodniopomorskim).
3. Rzeka graniczna
Dwa odcinki Odry sprawdzają się jako naturalne granice. Rzeka oddziela zatem:
– Polskę i Czechy (na krótkim odcinki między Boguminem a ujściem Olzy)
– Polskę i Niemcy (na odcinku o długości ponad 160 km zaczynającym się przy ujściu Nysy Łużyckiej, a kończącym w rejonie Gryfina).
4. Katastrofa ekologiczna na Odrze
O Odrze i jakości płynących nią wód zrobiło się głośno latem 2022 roku, kiedy na terenie aż pięciu województw stwierdzono masowy pomór ryb. Skala tej tragedii wstrząsnęła światem i zapoczątkowała szereg dyskusji na temat przyszłości polskich rzek oraz działań, które mogą zapewnić im maksymalną ochronę przed zanieczyszczeniami trafiającymi do ich wód z okolicznych zakładów przemysłowych.
5. Odrzańska Droga Wodna
Regulacja Odry sprawiła, iż rzeka ta stała się najdłuższą śródlądową drogą wodną w Polsce. Odrzańska Droga Wodna zaczyna się przy ujściu Opawy do Odry, a kończy przy ujściu Odry do Zalewu Szczecińskiego. Długość tej drogi wynosi 687 km, a jej ważną częścią jest Kanał Gliwicki — droga wodna, która w latach 30. XX wieku zastąpiła Kanał Kłodnicki.
6. Najważniejsze polskie miasta nad Odrą
Do najważniejszych polskich miast leżących nad Odrą zaliczają się:
– Opole;
– Kędzierzyn-Koźle;
– Wrocław;
– Bytom Odrzański;
– Kostrzyn nad Odrą;
– Gryfice;
– Szczecin.
7. Najważniejsze dopływy Odry
Na terenie Polski do Odry wpadają m.in.:
– Warta
– Opawa;
– Nysa Kłodzka;
– Kaczawa,
– Bóbr;
– Mała Panew.
8. Powodzie na Odrze
Odra znana jest z częstych powodzi, które zaskakują swymi rozmiarami. Do tych najsłynniejszych należą:
– powódź z 1903 roku, która dotknęła głównie mieszkańców Wrocławia;
– powódź z lipca 1997 roku, zwana powodzią tysiąclecia. Powódź ta wyrządziła wiele strat we Wrocławiu, Opolu i Kędzierzynie-Koźlu, jej skutki odbiły się też na wielu mniejszych miejscowościach;
– powódź z maja 2010 roku, która skoncentrowała się na terenie Czech i województwa śląskiego.
9. Pałac w Przyborowie
Wśród najciekawszych zabytków leżących nad Odrą znajduje się pałac w Przyborowie. Rezydencja, otoczona starorzeczami Odry, powstała w drugiej połowie XVIII wieku i dla wielu osób jest jednym z ciekawszych zabytków barokowych na Dolnym Śląsku. Dawna siedziba niemieckiego rodu von Engelmann służy obecnie Krakowskim Szkołom Artystycznym.
10. Starożytne dymarki w Tarchalicach
W Tarchalicach nad Odrą zachował się starożytny ośrodek hutniczy — jeden z największych obiektów tego typu w Europie. Grupa zabytków z II-III wieku robi wrażenie, podobnie jak pobliskie starorzecza Odry. Od 2005 roku w Tarchalicach odbywa się wiele ciekawych wydarzeń historycznych, skupionych wokół dymarków (m.in. pikniki archeologiczne). Z myślą o turystach przygotowano też ścieżki edukacyjne oraz rowerowe, dzięki którym można łączyć naukę z aktywnym wypoczynkiem.
11. Klasztor cysterski w Lubiążu
Opactwo w Lubiążu to arcydzieło śląskiego baroku oraz jedna z najważniejszych pamiątek po cystersach w Europie. Zespół składa się z klasztoru, pałacu opatów oraz kościoła Wniebowzięcia NMP, którego najstarsze partie pochodzą z XII stulecia. Świątynia znana jest też z krypty, która przez lata była wykorzystywana jako mauzoleum Piastów Śląskich.
12. Zamek w Rogowie Opolskim
W Rogowie Opolskim zachował się zamek, będący jedną z najstarszych rezydencji na Opolszczyźnie. Renesansowa budowla strzegła niegdyś granicznej przeprawy na Odrze, a legendy wiążą ją z działalnością templariuszy. Od 1965 roku zamek jest częścią Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Emanuela Smołki w Opolu, a w jego murach przechowywane są cenne starodruki i rękopisy.
13. Odra jako część portu morskiego Szczecin
Od północnego mostu Trasy Zamkowej w Szczecinie, wody Odry stają się częścią polskich morskich wód wewnętrznych. W ten sposób Odra jest częścią portu morskiego Szczecin oraz portu morskiego Police, zlokalizowanego w pobliżu trasy wodnej łączącej Szczecin ze Świnoujściem.
14. Zalew Szczeciński
Odra kończy swój bieg w Zalewie Szczecińskim, będącym jedną z najsłynniejszych zatok Morza Bałtyckiego. Akwen ten leży na terenie Polski i Niemiec, a jego łączna powierzchnia wynosi około 680 km² (przy czym ponad 400 km² znajduje się po polskiej stronie granicy).
15. Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry
Park ten powstał w kwietniu 1993 roku, na terenach gmin: Kołbaskowo, Gryfino i Widuchów w województwie zachodniopomorskim. Wraz z niemieckim Parkiem Narodowym Doliny Dolnej Odry stanowi on ptasią ostoję o wielkiej wartości. Na terenie parku nie brak też mokradeł i torfowisk, które cieszą się wielkim zainteresowaniem botaników.
admin
