Ruciane-Nida – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, które stanowi siedzibę gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida. Położone jest na jeziorami Nidzkim i Guzianką Wielką. Przez miasto przepływa rzeka Nidka. Zajmuje ono powierzchnię 17,07 km2 i zamieszkiwane jest przez ponad 4 tys. mieszkańców.
1. Rejsy statkami pasażerskimi
Rejsy statkami pasażerskimi – odbywają się po Wielkich Jeziorach Mazurskich. W sezonie 2022 rejsy statkami Faryja odbywają się na trasach Ruciane-Nida – Guzianka Wielka, Ruciane-Nida- Jezioro Nidzkie oraz Ruciane-Nida-Jezioro Śniardwy-Mikołajki. Żegluga Mazurska posiada szeroką ofertą, obejmującą m. in. rejsy z Rucianego do Mikołajek, Giżycka, Kamienia lub rejsy po Jeziorze Nidzkim czy też po jeziorze Guzianka. Podczas rejsów dużą atrakcję stanowią śluzy Guzianka I i Guzianka II.
2. Węzeł Obronny Ruciane Guzianka
Węzeł Obronny Ruciane Guzianka powstał w 1900 r. wzdłuż linii brzegowej okolicznych jezior jako część fortyfikacji obronnej noszącej nazwę Wielkich Jezior Mazurskich. Jej celem była obrona Prus Wschodnich przed wojskami rosyjskimi w obliczu nadchodzącej wojny. W skład węzła wchodziły 3 bunkry ze stanowiskami broni maszynowej, 5 punktów oporu piechoty, składających się z umocnień ziemnych oraz jednokierunkowy schron. Obiekty przetrwałe do obecnych czasów można zwiedzać, jednak odnalezienie ich może przysporzyć pewnych trudności. W planach jest stworzenie ścieżki historycznej łączącej wszystkie punkty obronne. W jednym z bunkrów funkcjonuje niewielkie muzeum.
3. Ścieżki edukacyjne
Ścieżka dydaktyczna „Wokół jeziora Chudek” rozpoczyna się przy zabytkowej Wyłuszczarni Nasion w Rucianem-Nidzie i przebiega brzegiem jeziora Chudek. Jej długość wynosi 1,6 km, a na trasie znajduje się 9 przystanków edukacyjnych. Ścieżka dydaktyczna „Ruciański Las – Szlakiem starych dębów” obejmuje dwie pętle, 1-kilometrową i 2,5-kilometrową. Rozpoczyna się przy „Dębach Królewskich” i wiedzie przez półwysep ograniczony wodami Guzianki Wielkiej i Guzianki Małej. Ścieżka dydaktyczna „Śladami Gałczyńskiego” wiedzie m. in. przez rezerwat „Jezioro Nidzkie”,a swój początek bierze w pobliżu leśniczówki Pranie, obecnego muzeum Gałczyńskiego. Na jej trasie znajduje się m. in. kilkusetletni dąb Perkun i obelisk poświęcony Gałczyńskiemu.
⇒ Wypoczywasz w okolicy ? Zobacz najlepsze atrakcje Mazur 🚤
4. Park linowy „Lemur Park”
Park linowy „Lemur Park” – obejmuje 6 tras o różnym stopniu trudności, których długość wynosi od 60 m do 220 m. Ceny, w zależności od trasy, wahają się od 25 zł do 40 zł. Obiekt czynny jest od maja do końca sierpnia. Najniższa trasa przeznaczona jest dla dzieci od 110 cm wzrostu i znajduje się ok. 1 m nad ziemią. Trasa najwyższa znajduje się na znacznej wysokości, jest najdłuższa i najtrudniejsza, a żeby się z nią zmierzyć trzeba mieć przynajmniej 140 cm wzrostu.
5. Klasztor Staroobrzędowców
Klasztor Staroobrzędowców w Wojnowie – jego początki są związane z niewielką pustelnią założoną w 1836 r. przez Ławrientija Rastropina. W 1847 r. przekształcona została w klasztor. W 1885 r. przybyła tu zakonnica Eupraksja, która odkupiła po pewnym czasie obiekt i założyła siedzibę żeńskiego klasztoru. Ostatnia zakonnica zmarła w 2006 r. Obecnie można zwiedzić budynek klasztorny i niewielki cmentarz, gdzie pochowane są tutejsze mniszki. Obiekt czynny jest codziennie w godz. 9-18:30. Funkcjonuje pod nazwą Muzeum Ikon i Kultury Staroobrzędowców.
6. Park Dzikich Zwierząt
Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie powstał z inicjatywy dr inż. Andrzeja Krzywińskiego, wieloletniego pracownika naukowego Polskiej Akademii Nauk. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 1,5 godz. Podczas wycieczki uczestnicy wchodzą do zagród ze zwierzętami, dlatego konieczna jest obecność pracownika parku. Przewodnik jednoczenie opowiada o poszczególnych gatunkach. Niektóre ze zwierząt można nakarmić wcześniej zakupioną przy kasie karmą, a nawet dotknąć i pogłaskać. Bilet normalny kosztuje 30 zł, natomiast ulgowy 15 zł.
7. Osada Kulturowa
Osada Kulturowa w Kadzidłowie – w jej skład wchodzi 6 drewnianych budynków pochodzących z południowej części Mazur i z pogranicza mazursko-kurpiowskiego. Wśród nich znajdują się: chałupa podcieniowa z Warnowa z pocz. XIX w. mieszcząca muzeum, chałupa z Dąbrów z pocz. XX w., w której znajduje się „Oberża pod Psem”, budynek gospodarczy z pocz. XX w. z okolic Rozóg, spichlerzyk z pocz. XX w. z ekspozycją muzealną, spichlerzyk podcieniowy z pocz. XX w., w którym mieści się rosyjska sauna parowa oraz podcieniowy budynek gospodarczo-mieszkalny z Rozóg, gdzie usytuowane są pokoje gościnne. Wystawa obejmuje aranżację wnętrza mieszkalnego, szkoły wiejskiej i mieszkania nauczyciela, prezentuje historię chałupy i budownictwa podcieniowego oraz narzędzia i sprzęty gospodarskie.
8. Park wodny Tropikana
Park wodny Tropikana w Mikołajkach – znajduje się na terenie kompleksu hotelowego Gołębiewski. Na jego terenie znajduje się m. in. basen sportowy, basen rekreacyjny z falą, basen rzeka i brodzik dla dzieci, a także zjeżdżalnie Wśród dodatkowych atrakcji wymienić można wanny jacuzzi borowinowe, jodowo-bromowe i morskie, sauny, jaskinię śnieżno-lodową, jaskinię solną czy tężnie solankowe. W okresie letnim czynne są ponadto baseny zewnętrzne, nad którymi usytuowany jest taras słoneczny z leżakami.
9. Muzeum Reformacji
Muzeum Reformacji w Mikołajkach usytuowane jest na terenie należącym do parafii ewangelicko-augsburskiej. Ekspozycje prezentują historię reformacji w XVI w. czy też zabytki piśmiennictwa i drukarstwa polsko-ewangelickiego na Mazurach. Obiekt czynny jest od kwietnia do końca października w godz. 9-17. W pozostałym czasie zwiedzanie możliwe jest po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej.
10. KureQuad
KureQuad w Spychowie oferuje jazdy quadami po torze oraz w terenie. Możliwa jest również jazda z przewodnikiem. Wśród innych atrakcji znajduje się paintball oraz strzelnica, na której można poćwiczyć strzały do celów umieszczonych na polu paintball. W ofercie są ponadto spływy kajakowe rzeką Krutynią na trasach o różnej długości. Można wypożyczyć same kajaki, a także łodzie wiosłowe, również z silnikami elektrycznymi.
11. Muzeum Ziemi Piskiej
Muzeum Ziemi Piskiej w Piszu powstało w 1969 r. z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Piskiej. Obecnie mieści się w przyziemiu neogotyckiego ratusza. Wystawa etnograficzna obejmuje przedmioty używane w rolnictwie, leśnictwie, bartnictwie i rybołówstwie. Wystawa przyrodnicza obejmuje kolekcję ptaków, ryb, gadów i płazów charakterystycznych dla regionu warmińsko-mazurskiego, zbiór ptasich jaj i eksponaty związane z łowiectwem. Na wystawie archeologicznej zobaczyć można m. in. możdżenie tura, których wiek określany jest na 3750 lat, osadę nawodną odkrytą w XIX w. na jeziorze Orzysz oraz makietę piskiego zamku. Wystawa historyczna obejmuje religie występujące przez wieki na Ziemi Piskiej, historię Pisza, Mazurów jako grupę etniczną oraz eksponaty związane z PRL.
12. Schron bierny Regelbau 502
Schron bierny Regelbau 502 w Piszu – wchodził w skład Piskiej Pozycji Ryglowej, której obiekty budowano w latach 1939-1944. Schron przeznaczony był dla dwóch drużyn piechoty, czyli ok. 30 żołnierzy. Obiekt składa się ze śluzy przeciwgazowej, dwóch połączonych pomieszczeń pogotowia, korytarza i wieży obserwacyjnej z pancerną kopułą. Wewnątrz znajduje się ekspozycja militarno-historyczna. Zwiedzanie możliwe jest po wcześniejszym umówieniu telefonicznym ze Stowarzyszeniem Historycznym „Piska Pozycja Ryglowa”.
Ruciane-Nida – krótko historycznie
Pierwotne ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z II w. n. e. i związane są z pruskim plemieniem Galindów. Od połowy XIII w. gospodarowali tu Krzyżacy. Sama Nida stanowiła pierwotnie osadę rybacką z młynem nad rzeką Nidką, na miejscu których w 1699 r. została założona nowa wieś. Jej mieszkańcy zajmowali się rybołówstwem i produkcją smoły oraz węgla drzewnego. Okolice Rucianego natomiast już w XIV w. były obszarem działalności hamerni, dziegciarni, smolarni i wypalarni węgla drzewnego. W XVIII w. istniała osada szkatułowa i gajówka, a w I poł. XIX w. funkcjonowała leśniczówka i nieduża osada leśna.
Po 1825 r. nastąpiła intensyfikacja osiedlania się nowych mieszkańców wskutek rozporządzenia króla pruskiego Fryderyka III, pozwalającego na osiedlanie się staroobrzędowców. I poł. XIX w. przyniosła rozwój komunikacyjny. Powstała m. in. linia kolejowa Olsztyn – Ełk, ze stacją pośrednią w Rucianem, połączenie kolejowe Ruciane-Mrągowo oraz szlak wodny z Giżycka do Mikołajek, Rucianego i Pisza. Powstał również jeden z największych tartaków na terenie Pojezierza Mazurskiego.
Podczas II wojny światowej strategiczne położenie miejscowości zdecydowało o budowie sieci umocnień przez Niemców. Ruciane i Nida weszły wówczas w skład „ufortyfikowanego rejonu Wielkich Jezior Mazurskich na linii Ruciane-Mikołajki-Giżycko-Węgorzewo”. W 1945 r. obydwie miejscowości wyludniły się niemal całkowicie wskutek ewakuacji mieszkańców Prus Wschodnich w głąb III Rzeszy. Po wojnie, w 1966 r. Ruciane-Nida otrzymało prawa miejskie. Poza tymi miejscowościami w skład nowo powstałego miasta weszły również Guzianka, Dybówek I, Dybówek II, Polko, Wola Ratajowa oraz Zdróżno.