Rezerwat Wysokie Skałki to jedna z ważniejszych atrakcji, z jakimi w Pieninach spotkają się miłośnicy przyrody. Co warto wiedzieć o tym rezerwacie? Jak przygotować się do wycieczki po jego terenie?
1. Położenie rezerwatu
Rezerwat przyrody Wysokie Skałki to rezerwat krajobrazowy, mogący się pochwalić wspaniałą lokalizacją. Leży on na Wysokiej (1050 m n.p.m.) – najwyższego szczytu w Pieninach.
2. Historia rezerwatu
Rezerwat przyrody Wysokie Skałki powstał w 1961 roku i początkowo zajmował powierzchnię 10 ha. Z czasem jego obszar został powiększony do 13,87 ha.
3. Jedyny taki las w Pieninach
Choć Wysokie Skałki to rezerwat krajobrazowy, jego cennym skarbem jest też naturalny górnoreglowy las świerkowy – a raczej jedyny jego fragment, jaki przetrwał w Pieninach. To efekt intensywnej gospodarki pasterskiej, jaką prowadzili przed II wojną światową Łemkowie zamieszkujący wsie leżące w dolinie potoków Grajcarek i Biała Woda.
4. Małe, ale wielkie…
Szczyt Wysoka i rezerwat Wysokie Skałki leżą na terenie Małych Pienin, które (wbrew swej nazwie) są najwyższą częścią Pienin. Jest to teren atrakcyjny dla piechurów i miłośników przyrody, choć natężenie ruchu turystycznego nie jest tu tak silne, jak w rejonie Sokolicy i Trzech Koron.
5. Jak dojść do rezerwatu?
Na teren rezerwatu Wysokie Skałki można dojść z Jaworek zielonym szlakiem biegnącym przez Wąwóz Homole lub niebieskim szlakiem, który biegnie grzbietem Małych Pienin. Wędrówkę szlakiem niebieskim można zacząć albo w Jaworkach, albo w Szczawnicy, mijając po drodze Szafranówkę i Durbaszkę.
6. Wąwóz Homole
Kto wyruszy na Wysoką z Jaworek, ten może przy okazji nacieszyć się pięknem innego rezerwatu przyrody. To Wąwóz Homole – malowniczy kanion o kształcie litery V, którego ściany osiągają wysokość dochodzącą do 120 metrów. Turyści wędrujący jego dnem mogą cieszyć się pięknymi widokami, a wędrówkę ułatwiają im malownicze morski.
7. Kamienne Księgi
Między Wąwozem Homole a Wysoką czeka na wędrowców kilka atrakcji, w tym tajemnicze Kamienne Księgi leżące na skraju Dubantowskiej Polany. Z tą charakterystyczną grupą skałek wiąże się łemkowska legenda, zgodnie z która tylko jednemu człowiekowi udało się odczytać zapisane w Kamiennych Księgach informacje. Bóg jednak bał się, iż zdradzi on zapisane tu tajemnice innym ludziom, odebrał mu mowę.
8. Orlik krzykliwy
Wśród najciekawszych ptaków, które można zaobserwować podczas wycieczki po rezerwacie Wysokie Skałki, zalicza się orlik krzykliwy. To jeden z najmniejszych gatunków orłów, które można rozpoznać m.in. załamaniach w końcówkach skrzydeł, przez co sylwetka orlika w locie jest dość charakterystyczna, oraz wydawanych przez niego ostrzegawczych dźwiękach, które przypominają krótki krzyk.
9. Modrzyk górski
Wśród ciekawszych roślin występujących na terenie rezerwatu znajduje się modrzyk górski. To jeden z ciekawszych przedstawicieli rodziny astrowatych, którego najbardziej charakterystyczną cechą są niebieskofioletowe liście oraz grube, soczyste łodygi.
10. Schronisko pod Durbaszką
Jednym z ciekawszych miejsc w rejonie rezerwatu, w których amatorzy pieszych wycieczek mogą nacieszyć się wypoczynkiem w pięknym otoczeniu, jest schronisko pod Durbaszką. Można się tu zatrzymać na jedną noc lub dłuższy pobyt, można tu wstąpić na kawę lub smaczny posiłek.
11. Chata Homole
Chata Homole znajduje się w Jaworkach, w pobliżu wejścia na teren rezerwatu Wąwóz Homole. To dobre miejsce dla tych, którzy kończą wycieczkę po rezerwacie Wysokie Skałki w Jaworkach i chcą odpocząć przy domowym obiedzie. Na gości czeka tu m.in. kwaśnica i żurek po pienińsku, wielkim powodzeniem cieszą się też pierogi z bryndzą oraz naleśniki. Na większy apetyt dobrze sprawdzi się pstrąg (w miodzie i migdałach lub po góralsku), grillowany kotlet „Janosik” lub placek po zbójnicku.
12. Karczma po góralsku u Stasi
U stóp Wysokiej czeka też Szlachtowa – popularna wieś letniskowa, znana z Karczmy u Stasi – miejsca chętnie odwiedzanego przez miłośników tradycyjnej kuchni góralskiej. Do specjalności karczmy zaliczają się m.in. rydze z patelni, moskole z dodatkami oraz kieszeń zbójnicka z bryndzą.
13. Szafranówka
Kto z Wysokiej powędruje do Szczawnicy, ten może zatrzymać się na Szafranówce (742 m n.p.m). Szczyt ten jest bardzo dobrym punktem widokowym, z którego można podziwiać m.in. Pieniny, Gorce i Beskid Sądecki (a dokładniej Pasmo Radziejowej).
14. Palenica i kolejka linowa
Najszybszym sposobem na dotarcie z Szafranówki do Szczawnicy jest przejście na pobliską Palenicę i skorzystanie z kolei linowej łączącej ten szczyt z centrum uzdrowiska. Kolejka kursuje przez cały rok. Kto skorzysta z takiego wsparcia, ten w ciągu kilku minut pokona 263 m różnicy wzniesień i znacznie skróci sobie pieszą wędrówkę.
15. Schronisko PTTK Orlica
Wędrówkę do rezerwatu Wysokie Skałki można zakończyć (lub rozpocząć) w Schronisku PTTK Orlica. Jest to jeden z najpopularniejszych obiektów turystycznych przy Drodze Pienińskiej, a wspaniała atmosfera i bliskość Dunajca to największe walory schroniska. Orlica to nie tylko pokoje gościnne, ale i restauracja oraz piwiarnia z lokalnymi browarami. To również małe muzeum, w którym można ujrzeć sporo eksponatów związanych z pienińską turystyką i jej losami.