Rezerwat Biała Woda to jedna z ważniejszych atrakcji w Pieninach, której nie może pominąć żaden miłośnik przyrody. Co warto wiedzieć o tym miejscu?
1. Położenie rezerwatu
Biała Woda znajduje się w pobliżu wsi Jaworki, z której do rezerwatu można dojść żółtym szlakiem turystycznym. Przy głównym wejściu do rezerwatu znajduje się kilka tablic informacyjnych oraz parking dla zmotoryzowanych.
2. Historia rezerwatu
Rezerwat przyrody „Biała Woda” został utworzony w 1963 roku, a jego głównym zadaniem jest ochrona pienińskiego krajobrazu oraz ciekawej szaty roślinnej, reprezentowanej przez cenne gatunki kserotermiczne.
3. Najciekawsze skałki na terenie rezerwatu
Dumą rezerwatu są piękne skałki, wśród których wyróżniają się: Czubata, Bazaltowa Skała i Czerwona Skała, często nazywana Sfinksem. Warto też zwrócić uwagę na Smolegową Skałę – malownicze urwisko, przy którym zaczyna się Wąwóz Międzyskały.
4. Wieś Biała Woda
Rezerwat Biała Woda powstał na terenie dawnej łemkowskiej wsi Biała Woda. Opuszczona w 1947 roku, nigdy nie została ponownie zamieszkana. Dziś jest to część wsi Jaworki, a na jej terenie o dawnych mieszkańcach przypomina raptem jeden dom (można go zobaczyć w pobliżu wejścia do rezerwatu).
5. Wieś Jaworki
Jaworki to jedna z popularniejszych wsi nad Grajcarkiem (potokiem wpadającym w Szczawnicy do Dunajca), co jest zasługą malowniczej okolicy i zaczynających się tu szlaków turystycznych. Ze wsi można wyruszyć w stronę Białej Wody lub skupić się na atrakcjach Małych Pienin. Można też pospacerować po wsi i odwiedzić takie obiekty jak klub Muzyczna Owczarnia czy dawną cerkiew, dziś służącą jako kościół św. Jana Chrzciciela.
6. Łemkowie
Łemkowie, zwani też Rusinami lub Rusnakami, to grupa etniczna kojarzona głównie z Beskidem Niskim i Sądeckim. Warto jednak pamiętać, że zachodnią granicą ich osadnictwa były okolice Szczawnicy. W 1947 roku, w ramach Akcji „Wisła”, Łemkowie (podobnie jak Ukraińcy) zostali przesiedleni na Ziemie Odzyskane. Pozostały po nich nieliczne pamiątki i opuszczone wsie.
7. Wąwóz Homole
Spacer po rezerwacie Biała Woda można połączyć z wizytą w Wąwozie Homole, który zaczyna się w Jaworkach. Jest to jeden z najpiękniejszych wąwozów w polskich górach, a spacer jego dnem każdemu dostarczy niezapomnianych wrażeń.
8. Wysoka
Kto lubi dłuższe wędrówki, wizytę w rezerwacie Biała Woda i Wąwozie Homole może połączyć z wejściem na Wysoką (1050 m. n.p.m.) – najwyższy szczyt w Pieninach, należący do Korony Gór Polskich. Przez szczyt przebiega granica ze Słowacją, a przy dobrej widoczności można z niego podziwiać piękną panoramę Tatr.
9. Małopolski Szlak Geoturystyczny
Rezerwat Biała Woda jest jedną z atrakcji leżących na Małopolskim Szlaku Geoturystycznym – trasie, która łączy najciekawsze kamieniołomy, przełomy rzek, skałki czy jaskinie. Przy każdym obiekcie mającym wartość geologiczną znajdują się tablice informacyjne, dzięki którym można zdobyć sporo ciekawych informacji na temat zjawisk geologicznych.
10. Karczma Bacówka
Kto w czasie spacerów po pienińskich wąwozach zgłodnieje, ten może zajrzeć do Bacówki – popularnej restauracji mieszczącej się w Jaworkach. W drewnianej karczmie czekają m.in. placki po bacowsku, żurek po juhasku oraz kwaśnica. Na mniejszy głód świetnie sprawdzi się oscypek z żurawiną, a na deser domowe ciasto.
11. Potok Biała Woda
Przez rezerwat i wieś Biała Woda przepływa potok o tej samej nazwie. Jest to jeden z ważniejszych dopływów Grajcarka, a jednocześnie naturalna granica między Małymi Pieninami a Beskidem Sądeckim.
12. Krwawnik szczecinkolistny
Krwawnik szczecinkolistny jest jednym z ciekawszych gatunków roślin, z jakimi można się spotkać w rezerwacie. Stanowiska tej rośliny w Polsce są bardzo skąpe, a spotkać się z nimi można w wybranych miejscach na Dolnym Śląsku oraz w rejonie Sandomierza. W Małych Pieninach znane są dwa stanowiska krwawnika: na Wysokim Wierchu oraz w rezerwacie Biała Woda.
13. Dąbik ośmiopłatkowy
Jedną z największych osobliwości Białej Wody jest dębik ośmiopłatkowy – reliktowa roślina górska, którą w Polsce w warunkach naturalnych (poza północną ścianą Smolegowej Skały) ujrzeć można tylko w Tatrach. Znaczniej bardziej popularna jest ona w krajach skandynawskich oraz w Ameryce Północnej, gdzie dość licznie występuje w górskich częściach stanu Kolorado oraz na Alasce.
14. Muzeum Pienińskie
Spacer po rezerwacie Biała Woda skutecznie zachęca do odkrywania Pienin i planowania dalszych wędrówek po ich terenie. Kto chce lepiej poznać dzieje i kulturę tej krainy, ten powinien przy okazji zatrzymać się w Szlachtowej – miejscowości znanej z Muzeum Pienińskiego i jego bogatej ekspozycji historycznej.
15. Szczawnica
Większość turystów zwiedzających rezerwat Biała Woda i okoliczne atrakcje zatrzymuje się w Szczawnicy – miejscowości znanej z dobrze rozwiniętej bazy noclegowej oraz licznych atrakcji (m.in. zabytkowych willi i pensjonatów, Pijalni Wód oraz malowniczego Parku Zdrojowego).
admin
