Jezioro Czorsztyńskie – zaporowy zbiornik wodny, który znajduje się w w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, na Dunajcu. Położony jest w Kotlinie Nowotarskiej, pomiędzy Pieninami i Gorcami, w otulinie Pienińskiego Parku Narodowego.
Dzięki swoim niewątpliwym walorom krajobrazowym zaliczany jest do najpiękniejszych miejsc w Polsce. Co warto o nim wiedzieć ?
1. Kompleks obejmuje 3 zapory: główną Czorsztyn – Niedzica, zaporę Sromowce oraz zaporę na potoku Niedziczanka.
2. Plany budowy obiektu pojawiły się już na początku XX w. Wielkim orędownikiem tej sprawy był pierwszy prezydent RP, Gabriel Narutowicz. Decyzja o budowie zapadła jednak dopiero pod koniec lat 60. XX w.
Budowa rozpoczęła się w 1975 r. W 1994 r. do użytku został oddany zbiornik wyrównawczy w Sromowcach Wyżnych, a w 1997 r. do eksploatacji gotowa była zapora w Niedzicy.
3. Zapora zbiornika znajduje się na odcinku doliny Dunajca, który oddziela Pieniny Spiskie od Pienin Właściwych. Usytuowane są tu wzniesienia Groby (604 m n.p.m.) i Piekiełko (661 m n.p.m.). Zapora ma długość 404 m i wysokość maksymalną 59,4 m. Szerokość korony budowli wynosi 7 m. Zapora stanowi doskonały punkt widokowy.
4. Zbiornik czorsztyński i przynależący do niego zbiornik Sromowiecki gromadzi wody spływające z obszaru 1287 km2. Należą do nich wody z polskich i słowackich Tatr, Rowu Podtatrzańskiego, Gorców, Beskidu Sądeckiego, Pogórza Spisko-Gubałowskiego, Kotliny Orawsko-Nowotarskiej i Pienin. Do najważniejszych dopływów należą Piekiełko, Głęboki Potok, Lemierzysko, Mizerzanka, Kluszkowianka, Białka, Kosarzyska, Branisko, Przykopa i Niedziczamka.
5. Powierzchnia zbiornika przy maksymalnym poziomie piętrzenia wynosi 12,26 km2, a pojemność przy maksymalnym poziomie piętrzenia 231,9 mln m3. Długość liny brzegowej kształtuje się na poziomie 29,7 km. Głębokość maksymalna przy maksymalnym poziomie piętrzenia liczy 49,5 m.
⇒ Zwiedzasz okolicę? Zobacz więcej najlepszych atrakcji w Pieninach
6. Zbiornik Czorsztyński pełni funkcję przeciwpowodziową. Zbiornik Sromowski jest dla niego zbiornikiem wyrównawczym. Zadanie swoje spełniły choćby przy okazji powodzi w 1997 r.
Zbiornik Czorszstyński wykorzystywany jest ponadto do produkcji energii elektrycznej. W budowli zapory znajduje się elektrownia szczytowo-pompowa o maksymalnej mocy 90,5 MW.
7. Jezioro Czorsztyńskie należy do najpiękniejszych jezior w Polsce.
Dzięki walorom krajobrazowym i lokalizacyjnym nad jego brzegami rozsiane są ośrodki rekreacyjno-wypoczynkowe i punkty gastronomiczne. Turyści mogą skorzystać z przystani wodnych, wypożyczalni sprzętu wodnego czy parku rozrywki Spiska Kraina. Dostępne jest kąpielisko w Niedzicy na Zamajerzu czy też Plaża Pieniny.
8. Do największych atrakcji usytuowanych nad Jeziorem Czorsztyńskim należą zamki w Czorsztynie i Niedzicy. Są to średniowieczne warownie położone niegdyś na dwóch przeciwległych brzegach Dunajca i strzegące wówczas granicy polsko-węgierskiej. Zamek w Czorsztynie ma postać ruin. Zamek w Niedzicy pełni funkcję obiektu muzealno-noclegowego. Obydwa obiekty udostępnione są do zwiedzania.
9. Jednym z ciekawszych miejsc ulokowanych przy Jeziorze Czorsztyńskim jest Góra Wdżar (767 m n.p.m.). Na jej zboczach znajdują się 3 nieczynne kamieniołomy. Znana jest jednak przede wszystkim z ośrodka narciarskiego Czorsztyn-Ski.
Kompleks oferuje nie tylko trasy zjazdowe, wypożyczalnię sprzętu i serwis dla amatorów białego szaleństwa. Wśród atrakcji znajduje się również letni tor saneczkowy, Joy Ride Bike Park dla rowerzystów czy ścieżka edukacyjna.
W pobliżu znajduje się ponadto popularny Wąwóz Papieski.
10. W ramach projektu Velo Dunajec powstały trasy rowerowe dookoła Jeziora Czorsztyńskiego. Krótsza trasa liczy 29,5 km i wymaga powrotu gondolką między Niedzicą i Czorsztynem. Dłuższa trasa ma 44,8 km. Amatorzy dwóch kółek mogą skorzystać z wypożyczalni rowerów.
11. Od 1 maja do 30 września odbywają się rejsy gondolami „Czorsztynianki”. Jedna trasa łączy ruiny zamków w Czorsztynie i w Niedzicy. Druga trasa stanowi rejs widokowo-spacerowy dookoła jeziora. Trwa on ok. 40 min. Gondolami można przewozić rowery. Rejsy odbywają się z przystani przy ruinach zamku w Czorsztynie.
12. Amatorom mocnych wrażeń można polecić zjazd tyrolką w zatoce Stronie w Czorsztynie. Łączna długość zjazdu wynosi 290 m. Tyrolka zlokalizowana jest w pobliżu przystani i ruin zamku w Czorsztynie. Atrakcja czynna jest w każdy bezdeszczowy dzień w sezonie wakacyjnym. Funkcjonuje od lipca 2019 r. Minimalny wiek uczestnika wynosi 3 lata.
13. Na terenie miejscowości Niedzica-Zamek i Falsztyn ciągnie się ok. 2-kilometrowe pasmo wapiennych skał. W najwyższym punkcie wznoszą się one na wysokość 616 m n.p.m. Występują tutaj rzadkie gatunki roślin, takie jak pluskwica europejska i kokorycz żółtawa. Teren ten stanowi eksklawę Pienińskiego Parku Narodowego i objęty jest ścisłą ochroną. Teren nie jest udostępniony dla turystów, ale wzdłuż jego granicy przebiega droga i szlak rowerowy.
14. Wśród zabytków, jakie znajdują się w miejscowościach okalających Jezioro Czorsztyńskie, należy wymienić kościół pw. św. Michała Archanioła w Dębnie. Jest to gotycka drewniana świątynia, która wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wśród zabytkowych świątyń znajduje się ponadto kościół pw. św. Stanisława we Frydmanie czy kaplica cmentarna pw. św. Sebastiana w Maniowach.
15. Jezioro Czorsztyńskie jest także doskonałym miejscem dla wędkarzy. W wodach akwenu spotkać można ukleje, klenie, płocie, szczupaki, leszcze, okonie, a także liny i miętusy. Dominujący gatunek stanowi leszcz. Zasady obejmują łowienie jedną wędką, wyłącznie na przynęty sztuczne i roślinne. Obowiązuje zakaz nęcenia, a także okres ochrony szczupaków, który trwa od 1 stycznia do 30 kwietnia. Właścicielem łowiska jest Okręg PZW Nowy Sącz.
admin
