Jezioro Czorsztyńskie – zaporowy zbiornik wodny, który znajduje się w w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, na Dunajcu. Położony jest w Kotlinie Nowotarskiej, pomiędzy Pieninami i Gorcami, w otulinie Pienińskiego Parku Narodowego.
1. Kompleks obejmuje 3 zapory: główną Czorsztyn – Niedzica, zaporę Sromowce oraz zaporę na potoku Niedziczanka.
2. Plany budowy obiektu pojawiły się już na początku XX w. Wielkim orędownikiem tej sprawy był pierwszy prezydent RP, Gabriel Narutowicz. Decyzja o budowie zapadła jednak dopiero pod koniec lat 60. XX w.
Budowa rozpoczęła się w 1975 r. W 1994 r. do użytku został oddany zbiornik wyrównawczy w Sromowcach Wyżnych, a w 1997 r. do eksploatacji gotowa była zapora w Niedzicy.
3. Zapora zbiornika znajduje się na odcinku doliny Dunajca, który oddziela Pieniny Spiskie od Pienin Właściwych. Usytuowane są tu wzniesienia Groby (604 m n.p.m.) i Piekiełko (661 m n.p.m.). Zapora ma długość 404 m i wysokość maksymalną 59,4 m. Szerokość korony budowli wynosi 7 m. Zapora stanowi doskonały punkt widokowy.
4. Zbiornik czorsztyński i przynależący do niego zbiornik Sromowiecki gromadzi wody spływające z obszaru 1287 km2. Należą do nich wody z polskich i słowackich Tatr, Rowu Podtatrzańskiego, Gorców, Beskidu Sądeckiego, Pogórza Spisko-Gubałowskiego, Kotliny Orawsko-Nowotarskiej i Pienin. Do najważniejszych dopływów należą Piekiełko, Głęboki Potok, Lemierzysko, Mizerzanka, Kluszkowianka, Białka, Kosarzyska, Branisko, Przykopa i Niedziczamka.
5. Powierzchnia zbiornika przy maksymalnym poziomie piętrzenia wynosi 12,26 km2, a pojemność przy maksymalnym poziomie piętrzenia 231,9 mln m3. Długość liny brzegowej kształtuje się na poziomie 29,7 km. Głębokość maksymalna przy maksymalnym poziomie piętrzenia liczy 49,5 m.
6. Zbiornik Czorsztyński pełni funkcję przeciwpowodziową. Zbiornik Sromowski jest dla niego zbiornikiem wyrównawczym. Zadanie swoje spełniły choćby przy okazji powodzi w 1997 r.
Zbiornik Czorszstyński wykorzystywany jest ponadto do produkcji energii elektrycznej. W budowli zapory znajduje się elektrownia szczytowo-pompowa o maksymalnej mocy 90,5 MW.
7. Jezioro Czorsztyńskie należy do najpiękniejszych jezior w Polsce.
Dzięki walorom krajobrazowym i lokalizacyjnym nad jego brzegami rozsiane są ośrodki rekreacyjno-wypoczynkowe i punkty gastronomiczne. Turyści mogą skorzystać z przystani wodnych, wypożyczalni sprzętu wodnego czy parku rozrywki Spiska Kraina. Dostępne jest kąpielisko w Niedzicy na Zamajerzu czy też Plaża Pieniny.
8. Do największych atrakcji usytuowanych nad Jeziorem Czorsztyńskim należą zamki w Czorsztynie i Niedzicy. Są to średniowieczne warownie położone niegdyś na dwóch przeciwległych brzegach Dunajca i strzegące wówczas granicy polsko-węgierskiej. Zamek w Czorsztynie ma postać ruin. Zamek w Niedzicy pełni funkcję obiektu muzealno-noclegowego. Obydwa obiekty udostępnione są do zwiedzania.
9. Jednym z ciekawszych miejsc ulokowanych przy Jeziorze Czorsztyńskim jest Góra Wdżar (767 m n.p.m.). Na jej zboczach znajdują się 3 nieczynne kamieniołomy. Znana jest jednak przede wszystkim z ośrodka narciarskiego Czorsztyn-Ski.
Kompleks oferuje nie tylko trasy zjazdowe, wypożyczalnię sprzętu i serwis dla amatorów białego szaleństwa. Wśród atrakcji znajduje się również letni tor saneczkowy, Joy Ride Bike Park dla rowerzystów czy ścieżka edukacyjna.
W pobliżu znajduje się ponadto popularny Wąwóz Papieski.
10. W ramach projektu Velo Dunajec powstały trasy rowerowe dookoła Jeziora Czorsztyńskiego. Krótsza trasa liczy 29,5 km i wymaga powrotu gondolką między Niedzicą i Czorsztynem. Dłuższa trasa ma 44,8 km. Amatorzy dwóch kółek mogą skorzystać z wypożyczalni rowerów.
11. Od 1 maja do 30 września odbywają się rejsy gondolami „Czorsztynianki”. Jedna trasa łączy ruiny zamków w Czorsztynie i w Niedzicy. Druga trasa stanowi rejs widokowo-spacerowy dookoła jeziora. Trwa on ok. 40 min. Gondolami można przewozić rowery. Rejsy odbywają się z przystani przy ruinach zamku w Czorsztynie.
12. Amatorom mocnych wrażeń można polecić zjazd tyrolką w zatoce Stronie w Czorsztynie. Łączna długość zjazdu wynosi 290 m. Tyrolka zlokalizowana jest w pobliżu przystani i ruin zamku w Czorsztynie. Atrakcja czynna jest w każdy bezdeszczowy dzień w sezonie wakacyjnym. Funkcjonuje od lipca 2019 r. Minimalny wiek uczestnika wynosi 3 lata.
13. Na terenie miejscowości Niedzica-Zamek i Falsztyn ciągnie się ok. 2-kilometrowe pasmo wapiennych skał. W najwyższym punkcie wznoszą się one na wysokość 616 m n.p.m. Występują tutaj rzadkie gatunki roślin, takie jak pluskwica europejska i kokorycz żółtawa. Teren ten stanowi eksklawę Pienińskiego Parku Narodowego i objęty jest ścisłą ochroną. Teren nie jest udostępniony dla turystów, ale wzdłuż jego granicy przebiega droga i szlak rowerowy.
14. Wśród zabytków, jakie znajdują się w miejscowościach okalających Jezioro Czorsztyńskie, należy wymienić kościół pw. św. Michała Archanioła w Dębnie. Jest to gotycka drewniana świątynia, która wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wśród zabytkowych świątyń znajduje się ponadto kościół pw. św. Stanisława we Frydmanie czy kaplica cmentarna pw. św. Sebastiana w Maniowach.
15. Jezioro Czorsztyńskie jest także doskonałym miejscem dla wędkarzy. W wodach akwenu spotkać można ukleje, klenie, płocie, szczupaki, leszcze, okonie, a także liny i miętusy. Dominujący gatunek stanowi leszcz. Zasady obejmują łowienie jedną wędką, wyłącznie na przynęty sztuczne i roślinne. Obowiązuje zakaz nęcenia, a także okres ochrony szczupaków, który trwa od 1 stycznia do 30 kwietnia. Właścicielem łowiska jest Okręg PZW Nowy Sącz.
admin
