Zgorzelec – miasto w województwie dolnośląskim, 65 kilometrów od Jeleniej Góry. Położone jest przy granicy z Niemcami, w polskiej części Górnych Łużyc, na prawym brzegu Nysy Łużyckiej. Zajmuje powierzchnię 15,88 km2 i zamieszkiwane jest przez ponad 30 tys. osób.
Najlepsze atrakcje w Zgorzelcu
- Most Staromiejski – łączy Zgorzelec i Görlitz, które od 1998 r. określają się mianem Euromiasta. Wystarczy przejść przez ten most, usytuowany nad Nysą Łużycką, by ze Zgorzelca trafić wprost do Görlitz. Jest to most belkowy o konstrukcji stalowej, o długości niemal 80 m, który powstał w latach 2003-2004. Poprzedni most został wysadzony przez żołnierzy niemieckich w 1945 r.
- Miejski Dom Kultury – pierwotnie nosił nazwę Górnołużycka Hala Chwały (Górnołużycka Hala Pamięci). Powstał w latach 1898-1902 jako „pomnik patriotyzmu i pamięci” dwóch pierwszych cesarzy Zjednoczonych Niemiec, Wilhelma I i Fryderyka III. W 1904 r. zostało tu otwarte muzeum o nazwie Kaiser-Friedrich-Museum. Budowla łączy w sobie cechy obiektu zabytkowego i pomnika. Przykryta jest kopułą o wysokości 42 m, którą wieńczy korona cesarska. Możliwe jest zwiedzanie budynku, a także znajdującej się w nim galerii Miejskiego Domu Kultury. Mieści się tu ponadto kino PoZa NoVa.
- Muzeum Łużyckie – znajduje się w odrestaurowanej kamienicy przy ul. Daszyńskiego. Zajmuje się historią Zgorzelca i polskiej części Górnych Łużyc, w szczególności terenu powiatu zgorzeleckiego. Wystawa stała obejmuje zrekonstruowaną izbę domu przysłupowego z przedmiotami codziennego użytku pochodzącymi z XVIII i XIX w. Organizowane są również różnorodne wystawy czasowe.
- Dom Jakuba Boehme – kamienica, w której w latach 1599-1610 mieszkał i pracował jako szewc filozof i protestancki mistyk, Jakub Boehme. Znajduje się tu stała ekspozycja poświęcona tej postaci. Ciekawostką jest, że miejsce to odwiedził aktor Nicolas Cage. W Domu Jakuba Boehme znajduje się ponadto Punkt Informacji Turystycznej.
- Zalew Czerwona Woda – nad zalewem znajduje się ok. 2 km ścieżek, tworzących pętlę. Przeznaczone są do spacerów, biegów, jazdy na rowerze i jazdy konnej. Trasy wytyczone są po obu stronach rzeki Czerwona Woda i połączone dwiema drewnianymi kładkami. Dla amatorów aktywnego wypoczynku przygotowane są również urządzenia do ćwiczeń. Nad wyrobiskiem kamieniołomu znajduje się punt widokowy. Tereny nad zalewem są oświetlone.
- Kościół pw. św. Franciszka z Asyżu w Jerzmankach – świątynia powstała ok. 1260 r. W XVI została przebudowana, a w w końcu XIX w. przeszła remont. We wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. kamienne sakramentarium z XV w., drewniana ambona z pocz. XVIII w., prospekt organowy, drewniany polichromowany ołtarz z 1617 r., sklepienie sieciowe nad nawą z XVI w. czy też drewniana figura Chrystusa z XVIII w.
- Rejs po Jeziorze Leśniańskim – odbywa się z przystani przy XIII-wiecznym zamku Czocha w Suchej. Akwen powstał w wyniku przegrodzenia rzeki Kwisy w 1905 r. Trasa prowadzi w kierunku zapory leśniańskiej oraz zawalonego mostu w Bożkowicach. Rejs trwa ok. 40 min., a w trakcie jego trwania można zapoznać się z historią budowy zapory wodnej i powstania Jeziora Leśniańskiego.
- Rynek Dolny (Untermarkt) w Görlitz – zabytkowy plac na Starym Mieście. Otaczają go kamienice pochodzące głównie z okresu renesansu i baroku. Wśród zabytkowych budowli znajduje się ratusz z wieżą i zegarami, godzinowym i faz Księżyca, Muzeum Śląskie w budynku dawnego zajazdu i browaru, Apteka Ratuszowa z zegarami słonecznymi i waga miejska. Tzw. Łuk Szeptów, łukowy późnogotycki portal, prezentuje ciekawą właściwość akustyczną, a mianowicie słowa wyszeptane we wgłębieniu łuku po jednej stronie są dobrze słyszalne we wgłębieniu po drugiej stronie. Atrakcję stanowi również wspomniana wieża ratuszowa, z której na wysokości 60 m można podziwiać panoramę miasta.
- Muzeum Śląskie w Görlitz – prezentuje ponad 1000 lat historii Śląska. Muzeum zajmuje powierzchnię ok. 2000 m2, a wszystkie teksty przy eksponatach prezentowane są w dwóch językach, niemieckim i polskim. Na wystawach można zobaczyć m .in. wyroby złotnicze z Wrocławia, szkło z karkonoskich hut, fajanse z Prószkowa, ceramikę z Bolesławca czy porcelanę z regionu wałbrzyskiego.
Więcej atrakcji w mieście Görlitz można znaleźć -> tutaj
Zgorzelec – Krótko historycznie
Najstarsza wzmianka o Zgorzelcu pochodzi z dokumentu cesarza Henryka IV z 1071 r. Gród ten był bardzo korzystnie ulokowany, a mianowicie na przecięciu najważniejszych szlaków ówczesnej Europy – Via Regia czyli Drogi Królewskiej i traktu prowadzącego z Pragi do portów bałtyckich. Już około 1220 r. uzyskał on prawa miejskie, które w 1303 r. zostały rozszerzone. W latach 50. XIII w. w Zgorzelcu osiedlili się liczni flamandzcy sukiennicy, a miasto stało się słynne z produkcji sukna.
Największy rozkwit miasto przeżywało w II poł. XV w. i w I poł. XVI w. Pośredniczyło ono w handlu międzynarodowym między krajami niemieckimi, państwem polsko-litewskim, państwem moskiewskim i Węgrami. Do utraty pozycji Zgorzelca przyczyniło się cofnięcie przywilejów i konfiskata posiadłości ziemskich zarządzona przez Ferdynanda I Habsburga oraz wojna trzydziestoletnia. Ponadto w 1635 r. zakończyło się panowanie Czechów w Górnych Łużycach, a niemal całość terenów przejęli sascy Wettyni.
Olbrzymie straty Zgorzelec poniósł w związku z następnymi wojnami, najazdem Szwedów i marszem Napoleona. Postanowienia Kongresu Wiedeńskiego z 1815 r. zdecydowały o przyłączeniu miasta do Prus. W XIX w. stało się ono miejscem przeładunku śląskiego i dolnołużyckiego zboża oraz zwiększyło eksport sukna do wielu krajów. Rozwijał się przemysł, a miasto zyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem, Dreznem, Lubaniem i Żytawą. W 1945 r. Zgorzelec został przyłączony do Polski. Tuż za granicą miasta i kraju znalazło się niemieckie miasto Görlitz.