Zamek Krzyżtopór 🗺️ Informacje i Ciekawostki

krzyżtopór
foto – Pixabay

Piękna nasza Polska cała, a w tej Polsce wiele pięknych i fascynujących miejsc. Tak można by zacząć opowieść o wszystkich np. perełkach zabudowy szlacheckiej typu pałacowego. Jednym z takich nieco zapomnianych i nieco omijanych miejsc są ruiny rezydencji pałacowej wzniesionej z inicjatywy Krzysztofa Ossolińskiego. Zanim jednak obiekt popadł w ruinę świecił blaskiem na całą ówczesną Europę.

1. Rezydencja wojewody Ossolińskiego budowana była w latach 1627-1644. Nie ma się co dziwić, wszak w momencie ukończenia budowy był to największy w tamtych czasach pałac w Europie. Palmę pierwszeństwa dzierżył, aż do wybudowania Wersalu. Tak duży obiekt jak ten w miejscowości Ujazd nie mógł powstać w jeden czy kilka miesięcy i dlatego jego budowa trwała lat 17 i tak na dobrą sprawę nigdy nie została domknięta.

2. Zamek jest bardzo specyficznym obiektem zbudowanym według założenia, że będzie on symbolizował czas i towarzyszące mu upływające dni, tygodnie, miesiące i w końcu pory roku.

3. Zamek Krzyżtopór w momencie wybudowania miał 365 okien, 52 komnaty, 12 dużych sal balowych, 4 baszty. Łatwo w tym zestawieniu odnaleźć analogie do ilości dni w roku, tygodni, miesięcy i pór roku.

4. Cała rezydencja to był dobrze przemyślany plan zbudowania obiektu łączącego w sobie kilka funkcji. Niewątpliwie pierwsza była rola pełnienia funkcji rezydencji reprezentacyjnej. Udało się to osiągnąć dzięki rozmachowi z jakim powstały pomieszczenia z salami balowymi włącznie. Charakteru obronnego nadały obiektowi fortyfikacje typu bastionowego, okalające pałac. Funkcję gospodarczą przejęły pozostałe zabudowania znajdujące się w obrębie pięciobocznego obrysu obiektu.

5. Głównym materiałem budowlanym była cegła i kamień. Z okolicznych złóż piaskowca wydobyto ponad 11 tysięcy ton tego materiału z przeznaczeniem na budowę pałacu. Oprócz piaskowca zużyto ponad 200 tysięcy cegieł i 30 tysięcy dachówek. Zaprawę do łączenia poszczególnych materiałów budowlanych wykonano z wykorzystaniem kurzych jaj. W ten sposób zaplanowano wzmocnienie odporności na wodę i wilgoć. Według nieudokumentowanych źródeł na potrzeby budowy zużyto białka pochodzącego z ponad 1 miliona kurzych jaj.

6. Opowieści też nie w pełni udokumentowane głoszą, że sala jadalna miała szklany strop nad którym umieszczone było wielkie akwarium z egzotycznymi rybami. Brak zabezpieczenia zbiornika przed mrozem sprawił, że mróz rozsadził szkło tworząc w jego wnętrzu bryłę lodu. Ile jest w tym przekazie prawdy, trudno stwierdzić, ale znając rozmach budowniczego jest to wielce prawdopodobne.


⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w województwie świętokrzyskim 🗺️


7. Bardzo dziwne jest to, że w jednej z sal panuje doskonała akustyka, tyle tylko, że to nigdy nie była sala ani balowa ani tym bardziej koncertowa tylko stajnia dla koni. Jest to kolejna niesamowita ciekawostka związana z tym miejscem i nigdzie nie można znaleźć ani potwierdzenia ani tym bardziej zaprzeczenia tego faktu.

8. Rozmach i przepych był widoczny na każdym kroku już po zamieszkaniu tego obiektu. Dach jednej z kaplic pokryty był płatkami ze złota. Niestety w wojennej zawierusze podczas najazdu Szwedów, zamek został doszczętnie splądrowany i ograbiony z najcenniejszych rzeczy.

9. Właściciel i pomysłodawca, a także główny inwestor Krzysztof Ossoliński nie miał zbyt dużo czasu, aby nacieszyć się swoją rezydencją. Zmarł w rok po zamieszkaniu rezydencji, a w niedługim czasie po nim zmarła z tęsknoty za nim jego małżonka.

10. Zamek nie miał szczęścia do dziedziców, którzy kolejno jeden po drugim nie cieszyli się nim zbyt długo gdyż ginęli w kolejnych wojennych bitwach.

11. Jak z każdym zamkiem również i z tym wiąże się wiele legend o duchach nawiedzających jego wnętrza. Jedna z nich opowiada o tym jak duch młodo zmarłego Krzysztofa Ossolińskiego błąka się w zamkowych wieżach.

12. Zamek Krzyżtopór ma także złego ducha i jest nim biała dama bez głowy, krążąca po zamkowych zakamarkach.

13. Inna z legend mówi o tym, że w podziemiach zamkowych ukryty jest skarb, do którego dotrzeć można kiedy odnajdzie się trzy klucze, bez nich każdy śmiałek zostaje uwięziony w sali ze skarbem i bez klucza niestety nie może jej opuścić i tam dogorywa swoich dni.

14. Zamek na przestrzeni wieków ulegał wielu tragicznym losom związanym z historią tego rejonu naszego kraju. Kolejne kataklizmy głównie wojenne doprowadzały do coraz dalszej dewastacji całego kompleksu. W ostatnim czasie podjęto kilka prób ratowania tej perły architektonicznej, niestety bez powodzenia. Choć jedno co trzeba przyznać nawet niewielkie dbanie pozwala na częściowe powstrzymanie dewastacji.

15. Zamek Krzyżtopór zachował 90 procent swojej zabudowy ścian i murów i 10 procent połaci dachowej. Dzięki temu jeśli znajdą się w końcu środku, może uda się pełna rekonstrukcja obiektu. Zamek przez cały swój wielowiekowy żywot nigdy nie był poddawany rozbudowie i przebudowie, dzięki temu zachował swój pierwotny kształt nadszarpnięty jedynie czasem i czynnikami atmosferycznymi.

16. Zamek Krzyżtopór położony jest w województwie Świętokrzyski, niedaleko miejscowości Iwańska. Ze stolicy wojeówsztwa – Kielc – jest do zamku 60 km. Inne popularne miejscowości w pobliżu to Sandomierz, Busko-Zdrój, Opatów czy Pacanów.

3.9/5 - (27 votes)
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz Również Polubić