Szczyt Wielka Sowa – znajduje się w Górach Sowich, w Sudetach Środkowych. Wznosi się na wysokość 105 m n.p.m. Położony jest na terenie Parku Krajobrazowego Gór Sowich.
1. Góra usytuowana jest pomiędzy dorzeczami dwóch dopływów Odry, Bystrzycy i Nysy Kłodzkiej. Powstała ze skał metamorficznych pochodzących z prekambru.
2. Niemiecka nazwa góry brzmiała Hohe Eule. Po II wojnie światowej, po przejęciu tych terenów przez Polskę, przez krótki czas nazywana była Górą Sowią.
3. Na Wielką Sowę można dojść m. in. żółtym szlakiem turystycznym z Walimia przez Małą Sowę lub z Kamionki Dolnej, niebieskim szlakiem prowadzącym z Przełęczy Walimskiej bądź z Rozdroża nad Kamionkami, czarnym szlakiem z Rozdroża nad Modlęcinem, czerwonym szlakiem z Sokolca przez schronisko Sowa lub z Przełęczy Jugowskiej, a także zielonym szlakiem z Sokolca przez schronisko Sowa.
4. Wielka Sowa jest najwyższym wzniesieniem Gór Sowich, w związku z czym znalazła się w wykazie szczytów należących do Korony Gór Polski. Korona została ustanowiona w 1997 r., a składa się na nią 28 najwyższych szczytów należących do wszystkich pasm górskich w Polsce.
5. Szczyt Wielkiej Sowy tworzy nieduża leśna polana. Znajduje się tu wieża widokowa, drewniany pomnik sowy, pomnik muflona, niewielka kapliczka, sklepik z pamiątkami oraz zadaszone ławki dla turystów.
6. Pierwsza wieża widokowa, drewniana, powstała na szczycie Wielkiej Sowy w II poł. XIX w. Została oddana do użytku w lipcu 1886 r. Przetrwała do 1904 r.
7. W lipcu 1905 r. rozpoczęły się prace nad nową wieżą widokową. Początkowo miała być również drewniana, ale za sprawą prezesa Towarzystwa Sowiogórskiego, Richarda Tamma, ostatecznie wybrano konstrukcję żelbetową.
Uroczyste otwarcie miało miejsce 24 maja 1906 r., a obiektowi nadano imię Otto von Bismarcka (Bismarckturm – Wieża Bismarcka).
8. Nowa wieża miała 25 m wysokości oraz średnicę wynoszącą 8 m u podstawy i 4 m u góry obiektu. Ozdobę stanowiły 3 okna z witrażami prezentującymi sceny z życia kanclerza. Wewnątrz znajdowało się popiersie Bismarcka wykonane przez Harro Magnussena. Wieża posiadała taras widokowy.
Po II wojnie światowej obiektowi zostało nadane imię Władysława Sikorskiego, a w 1980 r. Mieczysława Orłowicza. Żadna nazwa nie przetrwała, a sam obiekt popadał stopniowo w ruinę, aż został zamknięty.
9. W 2005 r. remontu wieży podjęła się Gmina Pieszyce. Obiekt został otwarty 24 maja 2006 r., w 100-lecie jego powstania. Obecnie przebiega kolejny remont, a zakończenie prac planowane jest na maj 2023 r.
Wieża z Wielkiej Sowy znajduje się w herbie miasta Pieszyce.
10. Pomnik muflona na Wielkiej Sowie nawiązuje do znajdującej się w Górach Sowich jednej z najliczniejszych populacji tego przedstawiciela dzikich owiec w Polsce. Cechą charakterystyczną samców są duże, ślimakowato skręcone rogi.
11. Kaplica na Wielkiej Sowie nosi wezwanie Matki Bożej Słuchającej, św. Stanisława Biskupa i Męczennika oraz św. Jana Gwalberta, patrona leśników. Poświęcona została w 2015 r. przez bpa świdnickiego Ignacego Deca. Msze święte odprawiane są w sezonie wakacyjnym, od czerwca do września, w każdą niedzielę o godz. 15.
12. W pobliżu szczytu Wielkiej Sowy znajdują się dwa schroniska. Schronisko Orzeł powstało w 1931 r. i usytuowane jest nad Przełęczą Sokolą, na wysokości 875 m n.p.m. Znajduje się przy czerwonym Głównym Szlaku Sudeckim.
Na południowym stoku Wielkiej Sowy, na wysokości 905 m n.p.m. zlokalizowane jest schronisko Sowa. Początki jego działalności przypadają na koniec XIX w. Po generalnym remoncie schronisko zostało ponownie otwarte w 2003 r.
13. Na czerwonym szlaku turystycznym, pomiędzy dwoma schroniskami, znajduje się obelisk z 1898 r. poświęcony Carlowi Wiesenowi. Był on jednym z właścicieli zakładów lniarskich w Walimiu, a przede wszystkim wielkim miłośnikiem Gór Sowich.
Zainicjował budowę schroniska Eulenbaude, obecnie Sowa, i przeznaczył na ten cel należące do siebie grunty. Na obelisku znajduje się napis w języku niemieckim i polskim: „Wierny przyjaciel Gór Sowich Karl Wiesen”.
14. Tereny wokół Wielkiej Sowy są przystosowane do uprawiania narciarstwa biegowego. Zlokalizowanych jest tu 5 oznakowanych tras, które funkcjonują w ramach Sowiogórskich Tras Do Narciarstwa Biegowego.
Wśród nich znajduje się trasa „Sowa”, która biegnie od Koziego Siodła do schroniska Sowa. Ma 2,2 km i należy do tras łatwych.
15. Na południowych stokach góry istniała niegdyś osada Sowa. W połowie XIX w. znajdowały się tu 44 domy, gorzelnia i młyn. Ludność zajmowała się tkactwem, a po uruchomieniu w 1848 r. tkalni mechanicznej w Walimiu, osada przekształciła się w letnisko.
Po II wojnie światowej obiekty przejął Fundusz Wczasów Pracowniczych. Obecnie można jeszcze odnaleźć pozostałości dawnych budynków i infrastruktury.
admin
