Skwer Kościuszki w Gdyni – popularny deptak, położony w dzielnicy Śródmieście. Jedno z najsłynniejszych miejsc w Gdyni.
1. Skwerem Kościuszki nazywany bywa często obszar od skrzyżowania ulicy Świętojańskiej i ulicy 10 Lutego do końca Molo Południowego. W rzeczywistości teren Skweru Kościuszki wyznacza wspomniane skrzyżowanie oraz ulica Jerzego Waszyngtona, a z Molem Południowym łączy ją przedłużenie skweru, aleja Jana Pawła II. W związku z tym Dar Pomorza, ORP „Błyskawica” czy Akwarium Gdyńskie MIR nie znajdują się de facto przy Skwerze Kościuszki.
2. Podczas II wojny światowej Niemcy zmienili nazwę Skwer Kościuszki na Adolf Hitler Platz.
3. 11 czerwca 1987 r. papież Jan Paweł II odprawił mszę na Skwerze Kościuszki. Papieską pielgrzymkę upamiętnia tablica postawiona w miejscu ołtarza. Widnieją na niej słowa wypowiedziane przez Papieża po przylocie do miasta: „Jako pierwszą pozdrawiam Gdynię”.
4. Do 1990 r. na Skwerze Kościuszki stał Pomnik Braterstwa Polsko-Radzieckiego, zwany potocznie Nataszą. Miał on formę granitowej kolumny, na której szczycie znajdowała się odlana z brązu postać kobiety trzymającej sztandar. Został zaprojektowany przez prof. Mariana Wnuka. Pomnik został zastąpiony przez, również już nieistniejącą, płytę Marynarza Polskiego.
5. 24 czerwca 2018 r. odsłonięto tu Pomnik Polski Morskiej. Zaprojektował go prof. Andrzej Getter. Koszt realizacji przedsięwzięcia wyniósł 3 mln zł. Pomnik zastąpił płytę „Marynarz Polski”, pod którą znajdowała się urna z ziemią zebraną na polach bitewnych.
6. W latach 1904-1934 w centrum skweru stał Dom Kuracyjny (niem. Kurhaus). Wybudowany został przez Towarzystwo Kąpielowe „Weichsel”. Do Domu Kuracyjnego przynależało drewniane molo oraz łazienki kąpielowe. Po I wojnie światowej Dom Kuracyjny został wydzierżawiony. Następnie stał się własnością miasta, których władze ostatecznie zdecydowały o jego rozbiórce.
7. Przy Skwerze Kościuszki znajdują się zabytkowe, modernistyczne kamienice z XX-lecia międzywojennego. Kamienica rodziny Pręczkowskich (Skwer Kościuszki 10-12) powstała w latach 1930-1937 z inicjatywy inż. Stanisława Pręczkowskiego. Kamienica Zygmunta Peszkowskiego (Skwer Kościuszki 14), jednego z dyrektorów Stoczni Gdańskiej, powstała w 1928 r. Obecnie mieści się tu m. in. oddział Banku Millenium. Kamienica Adama Jurkowskiego (Skwer Kościuszki 16), profesora na Uniwersytecie Poznańskim, powstała w 1938 r.
8. Przy alei Jana Pawła II, będącej przedłużeniem Skweru Kościuszki, znajduje się słynna gdyńska fontanna, jedna z wizytówek miasta. Powstała w 1974 r., a ostatni duży remont przeszła w 2013 r. Pierwsza fontanna, jaka istniała w tym miejscu, powstała w 1938 r.
9. Długość Skweru Kościuszki wynosi 270 m.
10. Przy Skwerze Kościuszki mieściły się słynne, gdyńskie, przedwojenne kina – ulokowane na rogu skweru i ul. Żeromskiego kino Polonia, któremu po wojnie nadano nazwę Goplana oraz kino Bajka.
admin
