Ponidzie to region znajdujący się w województwie świętokrzyskim na terenie Niecki Nidziańskiej. Cechą charakterystyczną tego terenu są wzniesienia gipsowe z okresu od ponad dwudziestu do ponad pięciu milionów lat temu. Zróżnicowane ukształtowanie, bogactwo przyrody i liczne atrakcje sprawiają, że Ponidzie (zaliczane do najpiękniejszych zakątków Polski) przyciąga turystów z całego kraju.
Co warto o nim wiedzieć i co odwiedzić w okolicy? Poniżej znajdują się wybrane informacje.
1. Na terenie Ponidzia znajdują się aż trzy parki krajobrazowe i wiele rezerwatów przyrody. Tradycje rolnicze w tym regionie sięgają tysięcy lat wstecz, a uprawiana tutaj lawenda sprawia, że w niektórych miejscach można się poczuć jak w Prowansji.
2. Nadnidziański Park Krajobrazowy znajduje się nad rzeką Nidą i został utworzony w 1986 roku. Najważniejszym elementem parku jest rzeka, a w związku z nią również bagna, tereny podmokłe i starorzecza. W obrębie parku znajduje się również Garb Pińczowski, czyli wzniesienie znajdujące się pomiędzy Niecką Połaniecką i Niecką Solecką.
3. Szaniecki Park Krajobrazowy znajduje się na południu województwa świętokrzyskiego. To właśnie tutaj stworzono rezerwat przyrody “Owczary”, który jest jedynym słonoroślowym rezerwatem na terenie Niecki Nidziańskiej. Jest to również jedyne stanowisko chrząszcza pogonus persicus w całej Polsce. Na terenie parku występuje wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, takich jak lilia złotogłów czy ostrołódka kosmata.
4. Kozubowski Park Krajobrazowy zajmuje powierzchnię przekraczającą 60 tysięcy hektarów i należy do trzech gmin. Jego teren przyciąga miłośników spacerów w pięknych okolicznościach przyrody oraz historii. Rośnie tutaj wiele rzadkich gatunków roślin takich, jak len złocisty, obuwik pospolity czy miłek wiosenny.
5. Na terenie Kozubowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się grodzisko w Stradowie będące wczesnośredniowiecznym grodziskiem. Jest to największy tego rodzaju obiekt w Polsce, które powstało między VIII a X wiekiem z inicjatywy Wiślan. Była osada ma kształt podkowy, a jej wały otoczone są suchą fosą. Wystarczy wejść na jego szczyt, kiedy pogoda dopisuje, aby zobaczyć piękny widok na Beskidy.
6. Roślinnym symbolem regionu Ponidzie jest miłek wiosenny, czyli gatunek rośliny należący do jaskrowatych. W okresie kwitnienia prezentuje się najpiękniej, ponieważ na szczycie długiej łodygi wyrasta wówczas żółty kwiat o średnicy nawet do siedmiu centymetrów.
7. Jedną z największych atrakcji Ponidzia jest Świętokrzyska Kolej Dojazdowa, która powstała w 1917 roku. Jej powstanie zostało zdeterminowane przez wybuch pierwszej wojny światowej, kiedy Małopolska była okupowana przez Austriaków. Pierwsze odcinki kolei zostały wybudowane dla potrzeb militarnych.
⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w województwie świętokrzyskim 
8. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa została uruchomiona w celach turystycznych. Odjazd pociągu odbywa się ze stacji Jędrzejów Wąski w okresie letnim i tylko w niedzielę o dziesiątej rano, zaś powrót następuje o godzinie osiemnastej.
9. Zespół pałacowo-parkowy w Chrobrzu znajduje się na wyższym brzegu Nidy, a jego historia sięga drugiej połowy XIX wieku. Budowlę zaprojektował włoski architekt, Henryk Marconi, a Aleksander Wielopolski zamierzał umieścić w niej swoją okazałą bibliotekę.
10. Obecnie w zespole pałacowo-parkowym w Chrobrzu swoją siedzibę ma Ośrodek Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia. Znajdują sie tutaj stale wystawy takie, jak Historia Ordynacji Wielopolskich, Izba Pamięci Republiki Pińczowskiej, Galeria Regionalna, Wykopaliska z Pełczysk czy też Geograficzne i Geologiczne Studium Regionu.
11. W przypałacowym parku w Chrobrzu warto wybrać się na spacer, aby zobaczyć nie tylko park w stylu angielskim, ale również zabytkową kaplicę wzorowaną na pawilonach w Książu Wielkim. W cieniu starego drzewostanu umieszczono tutaj stałą wystawę pod tytułem “Kultura rolna XIX i XX wieku”. Znajdują się tutaj stare maszyny i urządzenia rolnicze.
12. Jednym z ciekawszych miast znajdujących się na Ponidziu jest Wiślica. Historia tego miasta sięga wczesnego średniowiecza, dlatego dziś nie brakuje tutaj zabytków z wszystkich epok od średniowiecza aż do XX wieku. Znajdują się tutaj między innymi bazylika kolegiacka wraz z podziemiami, dom Długosza z XV wieku, średniowieczne grodzisko na łąkach oraz dzwonnica z XV wieku.
13. Utrzymuje się, że epoka średniowiecza była złotym okresem dla Ponidzia, które wówczas najprężniej się rozwijało. Powstało tutaj wówczas mnóstwo zamków królewskich, a na terenach tych odbywały się zjazdy rycerskie i wiece. Z kolei w XVI wieku Ponidzie było terenem, na którym działali tak zwani bracia polscy, czyli jeden z najbardziej radykalnych odłamów reformacji w całej Polsce.
14. Ponidzie to region, który jest kojarzony z wieloma wybitnymi Polakami. Należy do nich na przykład Jan Chryzostom Pasek, czyli najsłynniejszy polski pamiętnikarz epoki baroku, którego dzieła wykorzystywał wiele lat później Henryk Sienkiewicz, pisząć swoje powieści. Wiele lat spędził tutaj również Hugo Kołłątaj, publicysta oświeceniowy i satyryk.
15. Jedną z najwyżej ocenianych restauracji w okolicy jest restauracja Ponidzie znajdująca się w Busku-Zdroju, która zachwyca jasnymi i przestronnymi wnętrzami, a przede wszystkim efektownie serwowanymi potrawami. Można tutaj zamówić zarówno dania europejskie, jak i lokalne rarytasy. Sama restauracja znajduje się na terenie hotelu, ale mogą z niej korzystać również turyści z zewnątrz.
admin
