Połonina Wetlińska – masyw górski, który położony jest w Bieszczadach Zachodnich. Większa jego część znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Stanowi jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w tym paśmie górskim.
1. Połonina Wetlińska ma 5 kulminacji. Najwyższą jest Roh, który wznosi się na wysokość 1255 m n.p.m. Wśród pozostałych znajdują się Osadzki Wierch (1253 m n.p.m.), Hasiakowa Skała (1228 m n.p.m.), Hnatowe Berdo (1187 m n.p.m.) oraz Szare Berdo (1108 n.p.m.). Najwyższym punktem udostępnionym dla turystów jest Osadzki Wierch.
2. Na Połoninę Wetlińską prowadzi czerwony Główny Szlak Beskidzki na trasie Smerek-Brzegi Górne, żółty szlak turystyczny z z Przełęczy Wyżniej oraz czarny szlak turystyczny z Górnej Wetlinki, który łączy się z żółtym szlakiem w punkcie o nazwie Końska Droga.
3. Na początku żółtego szlaku, prowadzącego z Przełęczy Wyżniej na Połoninę Wetlińską, znajduje się pomnik poświęcony „Ofiarom gór i ratownikom niosącym im pomoc”. Został odsłonięty 26 sierpnia 2011 r. Do tej chwili w kronikach bieszczadzkiej grupy GOPR znalazły się adnotacje o 99 ofiarach śmiertelnych.
4. Powyżej pomnika ofiar gór usytuowany jest pomnik poświęcony Jerzemu Harasymowiczowi. Został odsłonięty w październiku 2000 r. Stanowi symboliczny grób poety, którego prochy zostały rozsypane w 1999 r. nad połoninami. Składa się z dwóch głazów, opatrzonych tablicami. Za pomnikiem rośnie głóg, który upamiętnia żonę Harasymowicza, Marię, zmarłą w 2015 r.
5. Pod najdalej wysuniętą na wschód kulminacją Połoniny Wetlińskiej, Hasiakową Skałą, znajduje się schron turystyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego o nazwie Chatka Puchatka. Niegdyś stanowił schronisko PTTK.
6. Schron powstał w 1952 r. jako posterunek obserwacyjny Wojska Ochrony Pogranicza., zorganizowany dla celów obrony przeciwlotniczej. Po 4 latach wojsko opuściło budynek. Wówczas zjawili się tu harcerze z Krakowa, którzy nadali obiektowi nazwę „Tawerna” i ogłosili powstanie Rzeczpospolitej Wetlińskiej.
7. W 1964 r. remontem budowli zajął się słynny Lutek Pińczuk. Podpisał również umowę na dzierżawę obiektu z Zarządem Okręgu PTTK w Rzeszowie, ówczesnym formalnym właścicielem. Pozostał tu do 1968 r., gdy po reorganizacji PTTK rozpisano konkurs na gospodarza. Pińczuk powrócił do schroniska w 1986 r. Po raz kolejny wyremontował budynek i pozostawał gospodarzem do 2016 r.
8. Nazwa Chatka Puchatka została po raz pierwszy użyta przez słynnego polskiego żeglarza Leonida Teligę. W jednym z reportaży przyrównał swoje odczucia z rejsów po bezmiarze oceanu do tego, jak się musi czuć samotna Chatka Puchatka na Połoninie Wetlińskiej.
9. Nazwa schron turystyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego obowiązuje od 2015 r. Wówczas w rozstrzygnięciu sądowym sporu między parkiem a PTTK obiekt został przyznany temu pierwszemu.
10. W latach 2020-2021 dokonano rozbiórki dotychczasowego schronu, a w jego miejscu, nieco poniżej dotychczasowego budynku, powstał zupełnie nowy schron. Po stronie północnej usytuowany jest taras widokowy. Obiekt ma zostać oddany do użytku w lipcu 2022 r.
11. W Chatce Puchatka mieści się nadal całodobowa stróżówka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Z obiektu korzysta również Straż Parku, a także w pewnym stopniu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, ze względu na obecność automatycznej stacji pomiarowej na Połoninie Wetlińskiej.
12. Z Połoniny Wetlińskiej widać m. in. Bukowe Berdo, Połoninę Caryńską, Małą i Wielką Rawkę, Tarnicę, Czerteż czy Riabą Skałę. Zobaczyć można również szczyty znajdujące się na Słowacji i na Ukrainie, wraz z najwyższym bieszczadzkim szczytem, Pikujem (1408 m n.p.m.). Przy bardzo dobrej widoczności z Połoniny Wetlińskiej udaje się dostrzec Tatry.
13. Połonina stanowi lokalne określenie zbiorowisk muraw alpejskich i subalpejskich, powstałych ponad górną granicą lasu. Określenie ‘wetlińska’ nawiązuje do znajdującej się u stóp wzniesienia wsi Wetlina. Powyżej wsi, pod Przełęczą Wyżnią, swoje źródła ma rzeka o tej samej nazwie, Wetlina.
14. Połonina Wetlińska znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, w związku z tym obowiązują opłaty za wstęp. Bilet normalny kosztuje 8 zł, a ulgowy 4 zł. Z opłat zwolnione są m. in. dzieci do lat 7. Bilet można zakupić online bądź w jednym z punktów informacyjno-kasowych, np. w Brzegach Górnych, na Przełęczy Wyżnej, bądź w Górnej Wetlince.
15. Przedłużeniem Połoniny Wetlińskiej w kierunku zachodnim jest Smerek. Wzniesienia oddzielone są od siebie Przełęczą Mieczysława Orłowicza (1075 m n.p.m.). Smerek wznosi się na wysokość 1222 m n.p.m. Na niektórych mapach oznaczony jest jako Wysoka.
16. Na Połoninie Wetlińskiej kręcone były ujęcia do filmu fabularnego „Bandyta” z 1997 r. w reżyserii Macieja Dejczera. Wzniesienie odegrało w obrazie rolę rumuńskich górskich pejzaży.
17. W styczniu 2022 r. zostały zakończone prace nad obrazem opowiadającym losy Lutka Pińczuka i Chatki Puchatka. Film nosi tytuł „Śniła mi się Połonina – Lutek. Legenda Bieszczadów”. Data premiery nie jest jeszcze znana.
admin
