Skansen Nadole

Na pomorskich ziemiach, w otoczeniu pagórków i jeziora leży mała wieś Nadole. Znajduje się w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino.

PRZESZŁOŚĆ SKANSENU NADOLE

Historia tego miejsca obfituje w znaczące wydarzenia, szczególnie okresu odzyskania przez Polskę niepodległości. To wtedy wzdłuż jeziora żarnowieckiego miała przebiegać granica odradzającego się państwa, pozostawiając Nadole po zachodniej stronie, czyli poza terytorium Polski. Jednak za sprawą lokalnych prominentów – bogatego gospodarza Augustyna Konkola i księdza żarnowieckiej parafii Kurta Reicha udało się wywalczyć przynależność wsi do ojczyzny. W 1918 roku zorganizowano plebiscyt, angażujący mieszkańców, a ci zagłosowali za włączeniem Nadola do Polski. Tak ta mała wieś stała się polską enklawą na terenie Niemiec, którą tylko wody jeziora łączyły z rodzimą kulturą. Jej fenomen wzbudził zainteresowanie u późniejszego prezydenta Ignacego Mościckiego, który specjalnie przeprawił się przez akwen w 1938 roku żeby porozmawiać z tamtejszą społecznością i podziękować im za godną postawę. Już po wojnie, w okresie PRL Nadole uległo szybkim przemianom cywilizacyjnym. W latach 70-tych obok jeziora rozpoczęła się budowa dwóch elektrowni – wodnej i jądrowej. Ukończono tylko tą pierwszą. Szczątki drugiej elektrowni nadal pozostają na tym terenie upamiętniając nieudaną realizację energetyki jądrowej. Wracając do wsi, to w niej w tym samym czasie wybudowano hotel dla robotników, stworzono komunikację czy ulepszono konstrukcję domostw. Jednak razem z przerwaniem prac nad elektrownią jądrową hotel nie miał gości, zaczął niszczeć, a w 2011 roku go rozebrano, przerwany został też transport publiczny.

ZAGRODA GBURSKA I RYBACKA I INNE ATRAKCJE

We wsi funkcjonuje skansen „Zagroda Gburska i Rybacka” przypominający warunki życia i zawody Kaszubów z XIX wieku, są również dwie restauracje – Nadolanka łącząca kuchnię regionalną z elementami kuchni włoskiej oraz pracująca sezonowo Stolemowa Grota. Bliskie sąsiedztwo jeziora umożliwia uprawianie wodnych sportów i rekreacji, sprzęt jest dostępny w przystani. W Nadolu także od 1986 roku znajduje się mały kościół pod wezwaniem św. Augustyna Biskupa. Charakterystyczną dla tego miejsca atrakcją jest odbywająca się w lipcu w dzień św. Anny wodna pielgrzymka z Nadola do świątyni w Żarnowcu, upamiętniająca w ten sposób mieszkańców Nadola, którzy musieli przeprawiać się przez akwen na msze święte. Ponadto w skansenie urządzane są festiwale promujące lokalną kulturę, m. in. dzieła miejscowych artystów czy tradycyjne wyroby rzemieślnicze takie jak swojski chleb i miód.