Łysa Góra to drugi pod względem wysokości szczyt znajdujący się w Górach Świętokrzyskich, który wznosi się na 594 metry nad poziomem morza. Nie jest to góra wymagająca, a wokół znajdują się liczne atrakcje, dlatego okolice przyciągają wielu turystów.
Co warto wiedzieć o Łysej Górze i co zobaczyć w okolicy? Poniżej znajdują się wybrane informacje.
1. Góra jest zbudowana z piaskowców kwarcytowych, a na jej szczycie znajdują się skalne rumowisko, które jest typowym zjawiskiem w Górach Świętokrzyskich, rezerwat przyrody z lasem jodłowo-bukowym, klasztor Misjonarzy Oblatów MN, muzeum parku narodowego oraz pozostałości po pogańskim miejscu kultu.
2. Łysa Góra jest bardzo ważnym węzłem szlaków turystycznych w całym regionie. Przebiegają tędy między innymi niebieski szlak turystyczny wiodący do Pętkowic oraz Główny Szlak Świętokrzyski o kolorze czerwonym, który prowadzi z Gołoszyc do Kuźniaków.
3. Wał kultowy, który otacza partię szczytową góry, świadczy o tym, że Łysa Góra w okresie wczesnego średniowiecza stanowiła miejsce obrzędów pogańskich. Wał ma kształt podkowy o łącznej długości przekraczającej jeden kilometr i wysokości dwóch metrów. Najpewniej składano tutaj ofiary bożkom.
4. Według legend, które były znane przez stulecia, na Łysej Górze miały odbywać się sabaty czarownic. Były to spotkania, podczas których praktykowano okultyzm oraz inne praktyki magiczne.
5. Łysogóry stanowią najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich, w którym znajdują się między innymi Łysica, Łysa Góra czy Księża Skała. Jest to jedna z tych części gór, która regularnie przyciąga miłośników spacerów po górach i aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Przebiegają tędy liczne szlaki turystyczne, a ze szczytów można podziwiać piękną panoramę okolice. Góry te świetnie sprawdzą się również w przypadku najmłodszych turystów.
6. Świętokrzyski Park Narodowy to jeden z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce. Został utworzony w 1950 roku i znajduje się w środkowej części Gór Świętokrzyskich. Jest podzielony na osiem obwodów ochronnych, a na miejscu zachwyca bogactwo fauny i flory.
7. Na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego występuje wiele gatunków roślin, z których część znajduje się pod ochroną i jest bardzo rzadka w naszym kraju. Należą do nich na przykład pomocnik baldaszkowy, śmiałek pogięty czy szczawik zajęczy. Park jest domem dla wielu zwierząt, a wśród nich znajdują się sarny europejskie, jelenie, dziki, nornice, dzięcioły, kowaliki i puszczyki.
8. Świętokrzyski Park Narodowy to obszar, który warto zwiedzić pieszo, aby podziwiać urodę okolicy. Park przecinają liczne szlaki turystyczne, na trasie których można dodatkowo zobaczyć liczne atrakcje znajdujące się w pobliżu. Należą do nich na przykład czarny szlak wiodący przez enklawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego, znajdujący się w granicach parku żółty szlak z Klonowa do Bukowej Góry czy też niebieski szlak prowadzący z Bodzentyna do Świętej Katarzyny.
9. Opactwo na Świętym Krzyżu to zespół klasztorny, który został założony przez benedyktynów i znajduje się na szczycie Łysej Góry. Swoją nazwę, podobnie jak Góry Świętokrzyskie, zawdzięcza relikwiom Krzyża Świętego, które się tutaj znajdują. Klasztor oraz romański kościół zostały ufundowane w XII wieku przez Bolesława Krzywoustego.
10. Na początku świątynia na Łysej Górze nazywana była kościołem pod wezwaniem Świętej Trójcy, ale zmieniło się to, kiedy Władysław Łokietek podarował zakonnikom relikwie Krzyża Świętego. Na przestrzeni lat klasztor był rozbudowywany i modyfikowany, a pod koniec XIX wieku zaborcy rosyjscy przekształcili całe opactwo w więzienie kryminalne.
11. Klasztor na Łysej Górze ucierpiał podczas drugiej wojny światowej, ale po wojnie naprawiono zniszczenia, a sam klasztor został udostępniony zwiedzającym. Powinny go odwiedzić osoby interesujące się sztuką sakralną. Jest budowla barokowa, w której znajdują się między innymi klasycystyczny ołtarz z przełomu XVIII i XIX wieku, relikwie Krzyża Świętego, krużganek klasztorny z XV wieku czy furta klasztorna z XVII wieku.
12. Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu znajduje się w jednym z budynków, które kiedyś należały do opactwa benedyktynów. W 1950 roku został przejęty przez Park Narodowy, a dziś warto się tutaj wybrać, aby poznać historię, kulturę i przyrodę całego regionu.
13. W Muzeum Przyrodniczym Świętokrzyskiego Parku Narodowego znajdują się obecnie nowoczesne i multimedialne ekspozycje poświęcone geologii, hydrologii oraz środowisku Gór Świętokrzyskich. Można tutaj sporo dowiedzieć się o faunie i florze gór, łącznie z gatunkami prehistorycznymi, a ponadto poznać historię osadnictwa w okolicy. Jest to świetne miejsce na rozpoczęcie zwiedzania Gór Świętokrzyskich i ich atrakcji.
14. Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Święty Krzyż to wieża o wysokości przekraczającej 150 metrów, która została zbudowana w latach sześćdziesiątych XX wieku. Znajduje się około dwustu pięćdziesięciu metrów od samego klasztoru, a sygnały radiowy i telewizyjny, które są stąd emitowane, obejmują całe województwo świętokrzyskie oraz część sąsiednich województw.
15. Jedną z najwyżej cenionych restauracji w okolicy jest Magia Sabatu znajdująca się na terenie Parku Rozrywki i Miniatur Sabat Krajno. Można tutaj zjeść zarówno tradycyjne dania polskie kojarzące się z domem rodzinnym, jak i włoską pizzę z pieca czy burgery. Dodatkową atrakcją jest możliwość zobaczenia niemal trzydziestu miniatur ukazujących najważniejsze miejsca i obiekty na świecie takie, jak plac św. Piotra wraz z bazyliką, wieża Eiffla czy Statua Wolności.