Gagaty Sołtykowskie 🗺️ Informacje i Ciekawostki

gagaty sołtykowskie
foto – Autorstwa Marek K. Misztal – picture taken & uploaded by myself, CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1021245

Gagaty Sołtykowskie – rezerwat przyrody nieożywionej, który znajduje się na terenie gminy Stąporków, w powiecie koneckim, w województwie świętokrzyskim, niecałe 40 km na północ od Kielc.

1. Rezerwat został utworzony 25 lipca 1997 r. Zajmuje powierzchnię 13,88 ha. W jego obrębie znajduje się wyrobisko o długości 400 m i szerokości 200 m.

2. W celach ochrony rezerwatu podane jest „zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i turystycznych odsłonięć skał dolnojurajskich oraz interesujących okazów mineralogicznych i paleontologicznych wraz ze zbiorowiskami leśnymi i zbiornikami wodnymi, z całym bogactwem grzybów, roślin i fauny”.

3. Do rezerwatu można się dostać, jadąc drogą krajową 42 z Bliżyna w stronę Stąporkowa. Zjazd znajduje się pomiędzy miejscowościami Płaczków i Odrowąż i jest oznakowany. Po ok. 400m dociera się do wyznaczonego miejsca parkingowego. Stamtąd do miejsca docelowego trzeba przejść ok. 1 km.

4. Nazwa rezerwatu nawiązuje do znalezionych na tym terenie gagatów. Gagat jest odmianą węgla brunatnego, która charakteryzuje się wyraźnie odciśniętą fakturą drzewa, z którego powstała. Niegdyś był popularnym materiałem do wyrabiania tzw. biżuterii żałobnej. Rejony Sołtykowa są jedynym miejscem w Polsce, gdzie stwierdzono występowanie gagatów.

5. Do 1977 r. prowadzone było na tym terenie wydobycie iłów ceramicznych na potrzeby cegielni w pobliskim Sołtykowie. Po zakończeniu wydobycia teren dawnej glinianki przeżył prawdziwe oblężenie poszukiwaczy gagatów. Sprzedawane były w tajemnicy, po kryjomu, ze względu na oficjalny zakaz handlu.

6. Od słowa ‘gagat’ wywodzi się ‘gagatek’. Oznacza osobę, która „jest zdolna do nieoczekiwanych wybryków”. Dawniej określenie używane było również w stosunku do osoby rozpieszczonej, maminsynka.

7. Pozostałości po dawnej kopalni odkrywkowej można zobaczyć do dziś. Znajdują się wśród nich hałdy górnicze, zwaliska, wychodnie skalne czy niewielkie jeziorka.

8. Rezerwat słynie z odnalezionych tu tropów dinozaurów, odciśniętych w dawnym piaszczysto-ilastym brzegu rzecznego rozlewiska. Należą m. in. do dorosłych i młodych roślinożernych zauropodów i stanowią jeden z najstarszych dowodów na stadne życie tych osobników. Odnaleziono tu również jeden z największych tropów dinozaurów w Polsce, który należy do allozauroida, i mierzy ok. 60 cm.

9. Wśród flory występującej na terenie rezerwatu na wyróżnienie zasługuje stanowisko rosiczki okrągłolistnej, owadożernej rośliny z rodziny rosiczkowatych. Rosną tu ponadto pałki wodne, storczyki i widłaki goździste. Wśród zwierząt na uwagę zasługuje powszechnie występująca na tym terenie żmija zygzakowata, jedyny rodzimy gatunek jadowitego węża.

10. Wśród ciekawostek, jakie można zobaczyć na terenie rezerwatu, znajdują się również skamieniałości roślin jurajskich, np. skrzypów.

11. Zwiedzanie rezerwatu ułatwiają wytyczone ścieżki. Część trasy prowadzi drewnianymi pomostami. Tropy dinozaurów znajdują się pod drewnianą wiatą.

12. Tropy dinozaurów sołtykowskich oglądać można również w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach.

3.9/5 - (36 votes)
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz Również Polubić