Białowieski Park Narodowy – znajduje się w północno-wschodniej części Polski, na terenie województwa podlaskiego. Usytuowany jest na Równinie Bielskiej, mezoregionie stanowiącym część Niziny Północnopodlaskiej.
1. Powstał 11 sierpnia 1932 r. jako Park Narodowy w Białowieży. Stanowi drugi najstarszy park narodowy w Polsce. Biorąc pod uwagę, że walory przyrodnicze i stosowane formy ochrony przyrody spełniały kryteria obecnej definicji parku narodowego już w 1921 r., park bywa wymieniany również jako najstarszy w Polsce. Zajmuje powierzchnię 105,17 km2, a jego otulina liczy 32,24 km2. Siedziba dyrekcji parku znajduje się w Białowieży. Symbolem Białowieskiego Parku Narodowego jest żubr.
2. Park został stworzony w celu ochrony najlepiej zachowanego fragmentu Puszczy Białowieskiej, Jest to ostatni naturalny las o charakterze pierwotnym, jaki występuje na niżu europejskim. Teren parku obejmuje 1/6 polskiej części Puszczy Białowieskiej. Powierzchnię leśną stanowią przede wszystkim grądy, a ponadto również bory oraz podmokłe lasy liściaste i mieszane. Drzewostan tworzą przede wszystkim świerk pospolity, sosna zwyczajna, olsza czarna, dąb szypułkowy, brzoza brodawkowata i brzoza omszona.
3. W 1979 r. Obszar Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 1992 r. zapis został rozszerzony o przylegający fragment białoruskiego parku narodowego „Bieławieżskaja Puszcza”, podlegający ochronie ścisłej. Powstał tym samym obiekt transgraniczny. W 2014 r. dokonano kolejnego rozszerzenia, które objęło całą polską część Puszczy Białowieskiej.
4. Florę parku stanowi 809 gatunków roślin naczyniowych i prawie 200 gatunków mchów. Występuje tu ponadto ponad 3 tys. gatunków roślin zarodnikowych i grzybów oraz 283 gatunki porostów. Na szczególną uwagę zasługują pełnik europejski, kosaciec syberyjski, arnika górska, fiołek bagienny, listera sercowata i żurawina drobnolistna
5. Świat zwierząt reprezentowany jest przez ponad 8 tys. gatunków bezkręgowców, 32 gatunki ryb, 11 gatunków płazów, 7 gatunków gadów, ok. 120 gatunków ptaków lęgowych i 52 gatunki ssaków. Wśród nich wymienić można m.in. chrząszcze żerdziankę Urussowa, pachnicę dębową i rozmiazgę kolweńskiego, motyle lotnicę zyskę i szlaczkonia torfowca, a także sóweczkę, dzięcioła trójpalczastego i białogrzbietego, bobra, jelenia, sarnę, dzika, rysia, wydrę, łosia, koszatkę, rzęsorka, a przede wszystkim żubra.
6. W ramach parku wydzielone zostały dwa obręby ochronne: Obręb Ochronny Rezerwat oraz Obręb Ochronny Ośrodek Hodowli Żubrów. W ramach Rezerwatu funkcjonuje 6 obwodów ochronnych: Dziedzinka, Sierganowo, Cupryki, Gruszki, Masiewo i Zamosze. Ośrodek Hodowli Żubrów składa się z dwóch rezerwatów hodowlanych, Rezerwatu Pokazowego Żubrów wraz z zapleczem oraz z hodowli wolnej.
7. Przed I wojną światową Puszczę Białowieską zamieszkiwało ponad 700 żubrów. Wojna spowodowała ich całkowitą zagładę. Ostatni żubr zginął w 1919 r. W 1929 r. powstał zwierzyniec, którego celem była restytucja żubrów w Puszczy Białowieskiej. Sprowadzone zostały do niego osobniki z ogrodów zoologicznych. Obecnie na terenie całej uszczy żyje ok. 950 żubrów. Te potężne zwierzęta można dziś zobaczyć w ramach Rezerwatu Pokazowego Żubrów. Poza żubrami znajdują się tu również koniki polskie, łosie, jelenie, sarny, dziki, żubronie, wilki i rysie. Bilet normalny kosztuje 16 zł, a ulgowy 10 zł.
8. W Białowieży mieści się Muzeum Przyrodniczo-Leśne im. S. Miklaszewskiego. Jest ono najstarszym spośród muzeów w polskich parkach narodowych i jednocześnie najstarszym czynnym muzeum w województwie podlaskim. Część przyrodnicza ekspozycji prezentuje zbiorowiska leśne charakterystyczne dla Puszczy Białowieskiej oraz występujące tu zjawiska przyrodnicze i zachodzące procesy ekologiczne. Część kulturowa wystawy obejmuje wielowiekową działalność człowieka w Puszczy, w postaci bartnictwa, wykorzystania drewna do produkcji terpentyny i węgla drzewnego czy budowania leśnych kolei wąskotorowych. Dodatkową atrakcję stanowi wieża widokowa. Zwiedzanie wystawy z przewodnikiem kosztuje 18 zł w przypadku biletu normalnego i 14 zł w przypadku biletu ulgowego.
9. Wśród szlaków pieszych parku znajdują się: nieznakowany szlak „Do Dębu Jagiełły” o długości 4 km, zielony „Wilczy Szlak” o długości 11,5 km, czerwony szlak „Wokół Uroczyska Głuszec” o długości 5,5 km, czarny szlak „Carska Tropina” o długości 4 km oraz żółty szlak „Tropem Żubra” o łącznej długości 20 km (na terenie parku 3,5 km). Turyści mogą skorzystać również ze ścieżki edukacyjnej „Przez trzy zbiorowiska” o długości 0,4 km, która znajduje się przy zielonym szlaku pieszym „Wilczy Szlak”.
10. Szlak „Do Dębu Jagiełły” dostępny jest tylko z przewodnikiem. Bilet normalny kosztuje 8 zł, a ulgowy 4 zł. Na trasie szlaku można zobaczyć m.in. olbrzymi wiąz, martwy Dąb Bartny, którego obwód wynosi ponad 6m, Dąb Jagiełły, który przewrócił się w 1974 r. czy 36-metrową sosnę masztową. Przewodnik opowiada o faunie i florze, a także przedstawia rolę martwego drzewa oraz procesy, jakie zachodzą w lesie, w którym nie gospodaruje człowiek.
11. Szlaki rowerowe pozwalają na poznanie przyrody Białowieskiego Parku Narodowego, a także odwiedzenie najciekawszych miejsc w gminie Narewka. Tworzą one pętle z początkiem i końcem w Narewce. Zielony szlak ma długość 36 km długości, z czego 12 km przebiega na terenie parku. Czarny szlak liczy 19,5 km, z czego na terenie parku zlokalizowanych jest 3,5 km trasy.
12. Jedną z atrakcji stanowi zwiedzanie Parku Pałacowego. Został on założony na przełomie XIX i XX w. na terenie myśliwskiej rezydencji carów Rosji. Do dzisiejszych czasów zachowały się zabudowania w postaci Domu Zarządu, Domu Marszałkowskiego, Domu Jegierskiego, Domu Szoferów i Domu Łaźni. Główny budynek, pałac, spłonął w 1944 r.
13. Park Pałacowy powstał w stylu angielskim, według projektu Waleriana Kronenberga. Do obecnych czasów zachowało się ok. 90 gatunków drzew i krzewów. Na terenie parku znajduje się drewniany dworek z 1845 r. mieszczący obecnie Ośrodek Edukacji Przyrodniczej oraz obelisk z piaskowca, który upamiętnia polowanie Augusta III Sasa z 1752 r. Zwiedzanie uatrakcyjniają terenowe gry edukacyjne, których zasady dostępne są na stronie parku.
14. Wśród atrakcji w samej Białowieży należy wymienić prawosławną cerkiew św. Mikołaja. Powstała ona w latach 1894-1897 z fundacji cara Aleksandra III. Została zbudowana z czerwonej cegły na fundamentach z ciosanych kamieni pochodzących z Puszczy Białowieskiej. Wewnątrz znajduje się unikatowy ikonostas wykonany z ceramiki szkliwionej w typie majoliki. Jest to jedyny tego typu ikonostas w Polsce.
15. W dolinie rzeki Narewki usytuowane jest Uroczysko „Kosy Most”. Położony jest na na terenie Obrębu Ochronnego Hwoźna. Na uroczysku znajduje się tu drewniana wieża widokowa, która ułatwia obserwowanie żubrów, jeleni i saren w ich naturalnym środowisku. Z centrum Narewki trasa liczy 8 km. Można również dotrzeć samochodem do miejsca parkingowego, skąd pieszo trzeba pokonać jeszcze 1 km.
admin
