W Polsce zorganizowana forma ochrony przyrody skupia się między innymi na terenach parków narodowych. Obecnie na terenie całego kraju istnieją 23 parki narodowe. Początek ochrony przyrody w formie zorganizowanej sięga roku 1932 kiedy został utworzony Białowieski Park Narodowy. Aktem powołującym utworzenie parku było Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 11 sierpnia 1932 roku. Siedzibą dyrekcji parku została Białowieża.
W 1979 roku Obszar Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego uznany został za teren mający bardzo duże znaczenie dla dziedzictwa ludzkości i został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Jest to bardzo znaczący fakt świadczący o wyjątkowości tego miejsca. Obszar Puszczy Białowieskiej jest ostatnim i jedynym w Europie miejscem o takim charakterze naturalnego lasu typowego dla puszczy. 4,5 tysiąca hektarów Puszczy Białowieskiej wraz z częścią leżącą na terenie Białorusi podlega ochronie ścisłej i jest jednym z trzech w Europie transgranicznym obiektem dziedzictwa światowego.
Ciekawostki historyczne Puszczy Białowieskiej
Tereny puszczy są miejscem intensywnych prac badawczych naukowców z rożnych dziedzin. Między innymi prowadzone były tam badania dotyczące pierwszych mieszkańców żyjących na tym terenie. Badania te dowiodły istnienia osad ludzkich pochodzących z neolitu obejmującego okres sprzed pond 4,5 tysiąca lat. Pierwsze badania potwierdzające te fakty przeprowadzone zostały w 1923 roku.
Kolejne badania potwierdziły istnienie osad pochodzących od I do V wieku przed naszą erą. Głównym dostarczycielem tej wiedzy są stare cmentarzyska odkryte na terenie puszczy.
Koncepcja objęcia obszaru białowieskiego w ramy parku narodowego odnosi się do roku 1916. Inicjatorem tego był gdański botanik Hugo Conwentz. W 1919 roku przeprowadzono akcję liczenia białowieskich żubrów. Przy tej okazji starano się powrócić do koncepcji stworzenia parku.
Wszystkie te próby zakończyły się ostatecznie we wspomnianym 1932 roku wraz z powołaniem „Parku Narodowego w Białowieży”. Kropkę nad „i” postawiono po zakończeniu II wojny i w 1947 potwierdzono istnienie parku, nadając mu obowiązującą do dziś nazwę „ Białowieski Park Narodowy”.
Flora i Fauna Parku
Fauna
Obszary leśne zawsze stwarzają doskonałe miejsce dla rozwoju wielu gatunków przedstawicieli fauny. Puszcza Białowieska jest idealnym miejsce dla wszelkiej maści zwierząt, owadów, gadów i płazów. Niekwestionowanym królem puszczy jest żubr. Białowieża jest ostoją żubrów i unikatowym na skalę światową miejscem ich występowania, Gatunek tych potężnych stworzeń powszechnie uważny był za wymarły już w XVIII wieku. Pojedyncze osobniki występowały jedynie na Kaukazie i na terenach Białowieży. W 1919 roku zabity został ostatni osobnik w Puszczy Białowieskiej.
W 1923 roku profesor Jan Sztolcman wystąpił z inicjatywą odtworzenia żubrów w oparciu o okazy pochodzące z ogrodów zoologicznych i prywatnych hodowli. Początkowo żubry przywożone były z różnych europejskich krajów. Pierwszy pochodził z Danii. Dla potrzeb badań rozpłodowych wytyczono rezerwat obejmujący 22 hektary. W 1937 roku na świat przyszedł pierwszy okaz żubra, było to cielę o imieniu Polka. W ten sposób zapoczątkowana została nowa białowieska linia żubrów. Obecnie w puszczy żyje około 950 żubrów z tego 510 po stronie polskiej. Cała populacja żubrów żyjąca w rożnych miejscach świata wynosi 4,5 tysiąca sztuk i wszystkie one mają swój rodowód związany z Białowieżą.
Białowieski Park Narodowy to nie tylko żubry, na jego terenie żyje ponad 12 tysięcy gatunków zwierząt, ponad 120 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów, 11 gatunków płazów. O tej skali może świadczyć fakt występowania na terenie Polski około 35-40 tysięcy gatunków zwierząt. Naukowcy uważają, że fauna Puszczy Białowieskiej rozpoznana jest jedynie w 50 procentach.
Flora
Ponad 2/3 powierzchni parku zajmują drzewa liściaste. Wśród drzew dominują dęby i graby zajmując najżyźniejsze tereny. Mniej wymagające sosny i świerki spotkać można w rożnych bardziej osuszonych miejscach. Jak potężny jest to las można przekonać się już podczas podroży z Hajnówki do Białowieży gdzie mieści się siedziba parku. Po jednej i po drugiej stronie asfaltowej drogi widać iglaste drzewa o niespotykanych w innych rejonach wysokości. Lasy Puszczy Białowieskiej zaliczane są do obszarów z najlepiej zachowanym lasem naturalnym na Nizinie Wschodnioeuropejskiej.
Flora parku to nie tylko drzewa, ogółem jest tu ponad 1000 gatunków roślin.
Turystyka w Białowieskim Parku Narodowym.
Dla ruchu turystycznego wyznaczone są specjalne wydzielone obszary. Jedną z ciekawszych turystycznych atrakcji jest trasa drezyn, poprowadzona po starym torowisku kolei łączącej kiedyś Hajnówkę z Białowieżą. Trasa to prowadzi pośród ciekawych miejsc puszczańskiej głuszy pośród dochodzących do 50 metrów wysokości drzew.
Na trasie szlaku drezyn znajduje się tajemnicze „miejsce mocy”. Dotrzeć do niego można również pieszo szlakiem prowadzącym od drogi Hajnówka-Białowieża. Miejsce to oznaczone jest tablicą informacyjną
Przez tereny dziewiczej puszczy poprowadzonych jest kilka pieszych szlaków turystycznych.
admin
