Białowieski Park Narodowy – znajduje się w północno-wschodniej części Polski, na terenie województwa podlaskiego. Usytuowany jest na Równinie Bielskiej, mezoregionie stanowiącym część Niziny Północnopodlaskiej. Symbolem Białowieskiego Parku Narodowego jest żubr.
1. Powstał 11 sierpnia 1932 r. jako Park Narodowy w Białowieży. Stanowi drugi najstarszy park narodowy w Polsce. Biorąc pod uwagę, że walory przyrodnicze i stosowane formy ochrony przyrody spełniały kryteria obecnej definicji parku narodowego już w 1921 r., park bywa wymieniany również jako najstarszy w Polsce. Zajmuje powierzchnię 105,17 km2, co czyni 10. największym parkiem narodowym w Polsce.
2. Park został stworzony w celu ochrony najlepiej zachowanego fragmentu Puszczy Białowieskiej, Jest to ostatni naturalny las o charakterze pierwotnym, jaki występuje na niżu europejskim. Teren parku obejmuje 1/6 polskiej części Puszczy Białowieskiej. Powierzchnię leśną stanowią przede wszystkim grądy, a ponadto również bory oraz podmokłe lasy liściaste i mieszane. Drzewostan tworzą przede wszystkim świerk pospolity, sosna zwyczajna, olsza czarna, dąb szypułkowy, brzoza brodawkowata i brzoza omszona.
3. W 1979 r. Obszar Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 1992 r. zapis został rozszerzony o przylegający fragment białoruskiego parku narodowego „Bieławieżskaja Puszcza”, podlegający ochronie ścisłej. Powstał tym samym obiekt transgraniczny. W 2014 r. dokonano kolejnego rozszerzenia, które objęło całą polską część Puszczy Białowieskiej.
4. Florę parku stanowi 809 gatunków roślin naczyniowych i prawie 200 gatunków mchów. Występuje tu ponadto ponad 3 tys. gatunków roślin zarodnikowych i grzybów oraz 283 gatunki porostów. Na szczególną uwagę zasługują pełnik europejski, kosaciec syberyjski, arnika górska, fiołek bagienny, listera sercowata i żurawina drobnolistna
5. Świat zwierząt reprezentowany jest przez ponad 8 tys. gatunków bezkręgowców, 32 gatunki ryb, 11 gatunków płazów, 7 gatunków gadów, ok. 120 gatunków ptaków lęgowych i 52 gatunki ssaków. Wśród nich wymienić można m.in. chrząszcze żerdziankę Urussowa, pachnicę dębową i rozmiazgę kolweńskiego, motyle lotnicę zyskę i szlaczkonia torfowca, a także sóweczkę, dzięcioła trójpalczastego i białogrzbietego, bobra, jelenia, sarnę, dzika, rysia, wydrę, łosia, koszatkę, rzęsorka, a przede wszystkim żubra.
6. W ramach parku wydzielone zostały dwa obręby ochronne: Obręb Ochronny Rezerwat oraz Obręb Ochronny Ośrodek Hodowli Żubrów. W ramach Rezerwatu funkcjonuje 6 obwodów ochronnych: Dziedzinka, Sierganowo, Cupryki, Gruszki, Masiewo i Zamosze. Ośrodek Hodowli Żubrów składa się z dwóch rezerwatów hodowlanych, Rezerwatu Pokazowego Żubrów wraz z zapleczem oraz z hodowli wolnej.
7. Przed I wojną światową Puszczę Białowieską zamieszkiwało ponad 700 żubrów. Wojna spowodowała ich całkowitą zagładę. Ostatni żubr zginął w 1919 r. W 1929 r. powstał zwierzyniec, którego celem była restytucja żubrów w Puszczy Białowieskiej. Sprowadzone zostały do niego osobniki z ogrodów zoologicznych. Obecnie na terenie całej uszczy żyje ok. 950 żubrów. Te potężne zwierzęta można dziś zobaczyć w ramach Rezerwatu Pokazowego Żubrów. Poza żubrami znajdują się tu również koniki polskie, łosie, jelenie, sarny, dziki, żubronie, wilki i rysie. Bilet normalny kosztuje 16 zł, a ulgowy 10 zł.
8. W Białowieży mieści się Muzeum Przyrodniczo-Leśne im. S. Miklaszewskiego. Jest ono najstarszym spośród muzeów w polskich parkach narodowych i jednocześnie najstarszym czynnym muzeum w województwie podlaskim. Część przyrodnicza ekspozycji prezentuje zbiorowiska leśne charakterystyczne dla Puszczy Białowieskiej oraz występujące tu zjawiska przyrodnicze i zachodzące procesy ekologiczne. Część kulturowa wystawy obejmuje wielowiekową działalność człowieka w Puszczy, w postaci bartnictwa, wykorzystania drewna do produkcji terpentyny i węgla drzewnego czy budowania leśnych kolei wąskotorowych. Dodatkową atrakcję stanowi wieża widokowa. Zwiedzanie wystawy z przewodnikiem kosztuje 18 zł w przypadku biletu normalnego i 14 zł w przypadku biletu ulgowego.
9. Wśród szlaków pieszych parku znajdują się: nieznakowany szlak „Do Dębu Jagiełły” o długości 4 km, zielony „Wilczy Szlak” o długości 11,5 km, czerwony szlak „Wokół Uroczyska Głuszec” o długości 5,5 km, czarny szlak „Carska Tropina” o długości 4 km oraz żółty szlak „Tropem Żubra” o łącznej długości 20 km (na terenie parku 3,5 km). Turyści mogą skorzystać również ze ścieżki edukacyjnej „Przez trzy zbiorowiska” o długości 0,4 km, która znajduje się przy zielonym szlaku pieszym „Wilczy Szlak”.
10. Szlak „Do Dębu Jagiełły” dostępny jest tylko z przewodnikiem. Bilet normalny kosztuje 8 zł, a ulgowy 4 zł. Na trasie szlaku można zobaczyć m.in. olbrzymi wiąz, martwy Dąb Bartny, którego obwód wynosi ponad 6m, Dąb Jagiełły, który przewrócił się w 1974 r. czy 36-metrową sosnę masztową. Przewodnik opowiada o faunie i florze, a także przedstawia rolę martwego drzewa oraz procesy, jakie zachodzą w lesie, w którym nie gospodaruje człowiek.
11. Szlaki rowerowe pozwalają na poznanie przyrody Białowieskiego Parku Narodowego, a także odwiedzenie najciekawszych miejsc w gminie Narewka. Tworzą one pętle z początkiem i końcem w Narewce. Zielony szlak ma długość 36 km długości, z czego 12 km przebiega na terenie parku. Czarny szlak liczy 19,5 km, z czego na terenie parku zlokalizowanych jest 3,5 km trasy.
12. Jedną z atrakcji stanowi zwiedzanie Parku Pałacowego. Został on założony na przełomie XIX i XX w. na terenie myśliwskiej rezydencji carów Rosji. Do dzisiejszych czasów zachowały się zabudowania w postaci Domu Zarządu, Domu Marszałkowskiego, Domu Jegierskiego, Domu Szoferów i Domu Łaźni. Główny budynek, pałac, spłonął w 1944 r.
13. Park Pałacowy powstał w stylu angielskim, według projektu Waleriana Kronenberga. Do obecnych czasów zachowało się ok. 90 gatunków drzew i krzewów. Na terenie parku znajduje się drewniany dworek z 1845 r. mieszczący obecnie Ośrodek Edukacji Przyrodniczej oraz obelisk z piaskowca, który upamiętnia polowanie Augusta III Sasa z 1752 r. Zwiedzanie uatrakcyjniają terenowe gry edukacyjne, których zasady dostępne są na stronie parku.
14. Wśród atrakcji w samej Białowieży należy wymienić prawosławną cerkiew św. Mikołaja. Powstała ona w latach 1894-1897 z fundacji cara Aleksandra III. Została zbudowana z czerwonej cegły na fundamentach z ciosanych kamieni pochodzących z Puszczy Białowieskiej. Wewnątrz znajduje się unikatowy ikonostas wykonany z ceramiki szkliwionej w typie majoliki. Jest to jedyny tego typu ikonostas w Polsce.
15. W dolinie rzeki Narewki usytuowane jest Uroczysko „Kosy Most”. Położony jest na na terenie Obrębu Ochronnego Hwoźna. Na uroczysku znajduje się tu drewniana wieża widokowa, która ułatwia obserwowanie żubrów, jeleni i saren w ich naturalnym środowisku. Z centrum Narewki trasa liczy 8 km. Można również dotrzeć samochodem do miejsca parkingowego, skąd pieszo trzeba pokonać jeszcze 1 km.
admin
