Żuraw to charakterystyczny gatunek ptaka, który jeszcze niedawno można było spotkać w całej Europie. Dziś występuje przede wszystkim w północnej i środkowej części Eurazji. Co warto wiedzieć na temat żurawi?
1. Żurawie to sporej wielkości ptaki, które zazwyczaj zasiedlają tereny podmokłe, takie jak torfowiska, wrzosowiska czy okolice jezior. Podstawą ich jadłospisu są rośliny, ale nie uważa się je za szkodniki w ekosystemie.
2. W ludowej kulturze żurawie są symbolami mądrości, wierności i czujności. W starożytnej Grecji ptaka tego uważano za wysłannika bogów albo też stworzenie, które odprowadzało dusze zmarłych do kolejnego miejsca przeznaczenia. Z kolei dla Indian żuraw symbolizuje zdradę.
3. Zbiorowiska żurawi świadczą o nadchodzącej zimie. Zbierają się one wówczas po to, aby razem wylecieć do ciepłych krajów. Dzieje się to w październiku, a wówczas jedno zlotowisko obejmuje nawet kilka tysięcy żurawi, które wzajemnie się nawołują, tańczą i łączą w pary.
4. W Polsce żurawie najczęściej można spotkać na zachodzie i północy Polski. Żyje ich tutaj około 20 tysięcy par. Z kolei światowa populacja obejmuje około pół miliona osobników, a z roku na rok jest ich coraz więcej.
5. Długość ciała dorosłego żurawia waha się od 95 do 125 centymetrów, a rozpiętość skrzydeł od 180 do 200 centymetrów. Samice są nieco mniejsze od samców. Ważą zwykle niecałe 5 kilogramów, podczas gdy samiec może ważyć nawet nieco ponad 6 kilogramów.
6. Klangor to charakterystyczny dźwięk, jaki wydają z siebie żurawie. Można go usłyszeć nawet z odległości kilku kilometrów. Możliwość wydawania tego dźwięku żurawie zawdzięczają specyficznej budowie mostka i tchawicy, dzięki której dźwięk zostaje wzmocniony i rezonuje.
7. Żurawie najchętniej zimują w Hiszpanii i Portugalii, jednak w ostatnich latach widuje się je również w niektórych częściach Francji i Niemiec, a przyczyną jest ocieplenie klimatu. Zaobserwowano również żurawie, które zimują w Polsce.
8. Terytorium żerowania żurawi może obejmować nawet ponad 100 hektarów. Choć zazwyczaj jedzą rośliny, zdarza im się uzupełniać dietę małymi gryzoniami i owadami. Żurawie należą do ptaków wędrownych, których nie można zobaczyć na drzewach, ale jest jeden wyjątek – żuraw koroniasty.
9. Okres lęgowy trwa od połowy kwietnia. Żurawie budują gniazda o nieregularnych kształtach i o średnicy około 80 centymetrów. Samica składa zazwyczaj dwa jaja, które przez trzydzieści dni są wysiadywane przez nią i przez samca.
10. Kiedy młode żurawie się wyklują, rodzice opiekują się nimi przez dziesięć tygodni. Przez pierwsze trzydzieści dni młode w ogóle nie latają, ale są w stanie opuścić gniazdo już po upływie dwudziestu czterech godzin.
11. Żurawie osiągają pełną dojrzałość płciową dopiero w wieku pięciu lat. Ptaki te mogą żyć nawet czterdzieści lat, a żurawie mandżurskie nawet do siedemdziesięciu.
12. W Polsce żurawie znajdują się pod ścisłą ochroną gatunkową, chociaż gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem.
13. Żurawie charakteryzują się długimi nogami i smukłą szyją, a także ogonem tworzącym piękny pióropusz, który w rzeczywistości stanowią pióra rosnące na łokciach. Istnieje wiele gatunków żurawi, na przykład stepowy, białogłowy, rajski czy mandżurski.
14. Żurawie podczas lotu mogą osiągnąć prędkość od 40 do 100 kilometrów na godzinę, a więc w ciągu dnia mogą pokonać nawet 800 kilometrów. Są też najwyższymi ptakami latającymi na świecie.
15. Żuraw jest symbolem wierności i miłości, ponieważ zaobserwowano, że ptak ten jest bardzo stały w uczuciach. Dobrane w pary żurawie spędzają ze sobą całą resztę życia.
16. W Rosji zdarzają się sytuacje, kiedy ludzie biorą pod opiekę osierocone pisklęta żurawia białego. Zastępczy rodzic nosi na głowie prześcieradło, a także kukiełkę przypominającą dorosłego żurawia. Dzięki temu pisklęta, kiedy podrosną, będą gotowe, aby dołączyć do prawdziwego stada żurawi.
17. Jednym z najbardziej spektakularnych widoków w przypadku tych ptaków jest ich taniec godowy. Podskakują wówczas i kłaniają się sobie z rozpostartymi skrzydłami, co odrobinę przypomina popularną pozycję baletową. Samce z ułożonym pionowo dziobem maszerują wówczas za samicą.
18. Żuraw jest elementem symboliki na całym świecie. Można go zobaczyć na litewskich znaczkach pocztowych, w logotypie polskich linii lotniczych LOT i w logotypie Polskiego Parku Narodowego czy też w herbie niemieckiego miasta, Wurzbach.
19. W starożytności wierzono, że żuraw jako strażnik stoi na jednej nodze, a w tej ukrytej pod piórami trzyma kamień. Za każdym razem, gdy zasypiał, kamień spadał na drugą nogę i budził ptaka. Dlatego też w średniowiecznych godłach i herbach przedstawia się żurawia z kamieniem i podpisem “aby inni odpoczęli”.
20. Spektakularnym widokiem jest lot dużego stada żurawi, które układa się w klucz w kształcie litery V lub w skośny szereg. Ptaki te zwracają wówczas na siebie uwagę, ponieważ wydają z siebie bardzo głośne dźwięki.
admin
