Gdyby wszystko i zawsze było wiadome, niepotrzebna byłaby praca archeologów, historyków, kronikarzy i całego grona innych naukowców. Co skłoniło do takiego początku opowieści o jednym z najciekawszych i najcenniejszych zabytkowych zamków czy raczej pałaców znajdujących się w Polsce. Jego historia. Historia pałacu, nazywanego zamkiem, znajdującego się w mieście Pszczyna, jest najlepszym przykładem tego, jakie kontrowersje mogą stanowić informacje pochodzące z bardzo odległych czasów.
1. Pszczyna niewielkie miasto w województwie śląskim. Początek miasta to średniowiecze, kiedy była siedzibą kasztelanii. Aż do roku 1178 miasto należało do małopolski i od przytoczonej daty zaczęła się jego śląska historia. Jest to istotne, ponieważ panujący w tamtych czasach władcy mieli nieco różniące się podejście do miast czy raczej grodów znajdujących się na ich terenie.
2. Zamek w Pszczynie, dziś zupełnie nie przypomina wyobrażenia wielu osób o zamku i o tym jak mógł wyglądać dziesięć wieków temu. Początki zamku sięgają XI wieku. Była to w tamtych czasach bardziej strażnica w niczym nieprzypominająca klasycznego zamku. XI wiek to czasy panowania i rozwijania się na ziemiach polskich rodu Piastów. To właśnie książęta piastowscy sprawujący władzę nad terenem dzisiejszej Pszczyny, postanowili wznieść gród, strażnicę, strzegącą szlaku handlowego łączącego Morawy z Rusią Kijowską. Drugą rolą pierwszego grodu była funkcja myśliwska. Ta funkcja towarzyszyła zamkowi, a późniejszemu pałacowi aż do XX wieku.
3. Według potwierdzonych zapisków prawdziwa historia zamku w Pszczynie zaczyna się w pierwszej połowie XV wieku. Wzmianki o istniejącym zameczku myśliwskim to pierwsze udokumentowane źródło historyczne. Ale to jeszcze nie jest początek prawdziwego zamku.
4. Na przełomie XIV i XV wieku zameczek myśliwski w Pszczynie staje się własnością Heleny Korybutówny, która w roku 1407 poślubiła Jana II Żelaznego, księcia raciborskiego. Z jej inicjatywy, otrzymany od męża zameczek, poddany został gruntownej przebudowie. Z małego obiektu stworzono obronną budowlę wyposażoną w dwa budynki, dwie wieże, mur i wał obronnym. Do tego dołączyła jeszcze fosa i most zwodzony.
5. Zbudowanie pierwszego prawdziwie obronnego zamku, sprawdziło się w roku 1433 kiedy to odparto w jego murach najazd husytów. Jak pokazała praktyka, dobrze wykonana robota owocuje i daje poczucie bezpieczeństwa.
6. W początkach XVI wieku zamkiem władali książęta cieszyńscy. Niestety kłopoty finansowe właścicieli, zmusiły ich do sprzedaży zamku. Nowym właścicielem został możnowładca węgierski Aleks Thurzo. Tym sposobem skończyła się historia zamku związana z rodem Piastów.
7. Kolejne losy zamku związane są z nowym właścicielem wywodzącym się z rodu Promnitzów. W ich rękach zamek znajdował się aż do roku 1765. Promnitzowie był to szlachecki ród wywodzący się z Dolnego Śląska.
⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w województwie śląskim 🗺️
8. Za czasów rodu Promnitzów zamek w Pszczynie przeszedł gruntowną przebudowę. W wyniku zmian dotychczasowy gotycki zamek obronny zmienił się w renesansową siedzibę magnacką, tracąc zupełnie swoje walory obronne.
9. W roku 1679 pożar strawił część nowego pałacu. Prace remontowe trwały aż do roku 1689. Odbudowa znów wpłynęła na częściową zmianę całego obiektu.
10. Początek XVIII wieku to zarazem początek prosperity zamku w Pszczynie. Rosnąca popularność i prestiż związany z zamkiem oraz kolejny pożar z roku 1737 sprawił, że po odbudowie zamek po raz kolejny zmienił swój wygląd, który został dostosowany do nowego stylu w architekturze, jakim był barok.
11. Kolejnymi panami na zamku w Pszczynie zostali przedstawiciele rodu Anhalt-Köthen-Pless. Zamek będący już prawdziwym pałacem zyskał sporo nowinek w swoim otoczeniu. Był to tak zwany zwierzyniec utworzony w pałacowym parku.
12. Jak to zwykle w rodzinach możnowładców bywa, po wygaśnięciu jednej linii rodowej pojawiała się kolejna nowa, przejmująca zazwyczaj majątek poprzedniego rodu. Tym sposobem pałac w Pszczynie dostał się w ręce książąt Hochberg von Pless. I oni podobnie jak ich poprzednicy przebudowali pałac.
13. XX wiek w historii pałacu w Pszczynie to burzliwe lata I wojny światowej. W tym wojennym czasie w pałacu w Pszczynie mieściła się Wielka Kwatera Główna armii niemieckiej. Wielka Kwatera była naczelnym organem dowódczo-sztabowego Cesarza Niemieckiego. W pałacu rezydował podczas I wojny, cesarz Wilhelm II podejmując w jego murach wiele bardzo istotnych dla przebiegu wojny decyzji.
14. Zakończenie I wojny i odzyskanie przez Polskę niepodległości sprawiło, że Pszczyna, a wraz z nią pałac, znalazły się w granicach Polski. O przyłączeniu Pszczyny zadecydował plebiscyt przeprowadzony po III powstaniu śląskim.
15. W czasie II wojny światowej zamek nie został w żaden sposób zniszczony czy ograbiony. Praktycznie przetrwał czas wojennej zawieruchy w stanie nienaruszonym. Dzięki temu tuż po zakończeniu wojny postanowiono urządzić w Pałacu muzeum. Powstaniu muzeum sprzyjał też fakt, ze ponad 80% jego wyposażenia znajdowało się w nienaruszonym stanie. Aż dziw bierze, że zamek nie został ogołocony przez wojsko rosyjskie oraz rozkradziony przez powojennych szabrowników.
16. Dziś Zamek w Pszczynie świeci swym blaskiem nie tylko na całą Polskę, ale także na całą Europę. Jest jednym z nielicznych nienaruszonych obiektów tego typu, zachowanych w skali europejskiej, w tak dobrej kondycji i z tak bogatymi oryginalnymi składnikami wyposażenia, znajdującym się w jego wnętrzach.
admin
