Zwiedzanie Gdańska to fascynująca podróż w czasie oraz lekcja historii, która łączy się z przygodą i dobrą zabawą. W mieście tym na turystów czekają liczne perełki architektury oraz muzea pełne unikalnych eksponatów. Gdzie warto się wybrać? Co zobaczyć? Takie zabytki, jak Wielka Zbrojownia.
1. Wielka Zbrojownia i jej miejsce na mapie Gdańska
Wielka Zbrojownia wznosi się przy Targu Węglowym, tuż przy wejściu na teren Głównego Miasta. W bezpośrednim sąsiedztwie Wielkiej Zbrojowni wznoszą się m.in. Teatr Wybrzeża i Brama Wyżynna — jedna z cenniejszych pamiątek po miejskich fortyfikacjach z XVI wieku.
2. Dojazd
Turyści, którzy chcą zobaczyć okazały gmach Wielkiej Zbrojowni, mogą dojechać na Targ Węglowy i skorzystać ze znajdującego się tu parkingu. Osoby poruszające się autobusami i tramwajami mogą z kolei korzystać z przystanku Brama Wyżynna na ulicy Okopowej.
3. Czas powstania
Wielka Zbrojownia, często nazywana Arsenałem, powstała w latach 1602-1605. Do końca XVII wieku budynek ten służył jako magazyn broni, był też wykorzystywany w celach wystawowych. W 1922 roku stał się własnością miasta, a jego wnętrza zaczęto wykorzystywać w celach handlowych. Od 1954 roku służy gdańskiej ASP. Choć dostęp do wnętrz jest ograniczony, w zabytkowym gmachu często organizowane są wystawy i wydarzenia kulturalne.
⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w Gdańsku
4. Gdański manieryzm
Wielka Zbrojownia jest najciekawszym przykładem manieryzmu niderlandzkiego, który na terenie miasta pojawił się bezpośrednio po gotyku. Styl ten rozwijał się w Gdańsku głównie w środowiskach protestanckich, na jego popularność istotny wpływ miały też silne związki Gdańska z miastami Hanzy. Ciekawymi przykładami tego stylu na terenie Gdańska (oprócz gmachu Wielkiej Zbrojowni) są: Brama Wyżynna, nagrobek Kosów w Gdańsku-Oliwie oraz Dom Speimanna przy Długim Targu.
5. Fasada Wielkiej Zbrojowni
Wielka Zbrojownia może się pochwalić znacznymi rozmiarami i pięknymi fasadami. Ta, którą widać od strony Targu Węglowego, wydaje się dość skromna. Warto jednak spojrzeć na ten gmach od strony ulicy Piwnej. Z miejsca tego można ujrzeć manierystyczną fasadę ozdobioną m.in. wizerunkami lwów unoszących herb miasta oraz wizerunek Minerwy.
6. Przejście przez Wielką Zbrojownię
Do 2007 roku osoby spacerujące w rejonie Wielkiej Zbrojowni mogły korzystać z przejścia przez budynek, dzięki czemu można było szybciej dostać się z Targu Węglowego na ulicę Piwną.
7. Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Od lat 50. XX wieku Wielka Zbrojownia służy gdańskiej ASP. Uczelnia ta została do Gdańska przeniesiona z Sopotu i początkowo działała pod nazwą PWSSP. Obecna nazwa obowiązuje od 1996 roku. ASP zajmuje kilka budynków na ternie miasta. W Wielkiej Zbrojowni mieści się rektorat i administracja uczelni, biblioteka oraz wydziały: malarstwa, architektury i wzornictwa.
8. Zbrojownia Sztuki w Gdańsku
Wielka Zbrojownia jest jednym z kilku punktów na mapie Gdańska, w których można oglądać wystawy czasowe organizowane przez ASP. Ich dokładny harmonogram oraz zasady zwiedzania można znaleźć na stronie Zbrojowni Sztuki.
9. Kompleks handlowy
Zanim pieczę nad Wielką Zbrojownią przejęła ASP, Arsenał był wykorzystywany jako pasaż handlowy (mieściła się tu m.in. Biedronka). Parter budynku sprawdzał się w tej roli już w okresie międzywojennym, o czym pisał Gunter Grass w powieści „Blaszany bębenek”.
10. Antoni van Obberghen
Wielką Zbrojownię zaprojektował Antoni van Obberghen — flamandzki architekt, który wyspecjalizował się w tworzeniu miejskich fortyfikacji. W swej karierze służył m.in. jako architekt miejski Gdańska, ze śladami jego twórczości można się też spotkać w Toruniu oraz na terenie Twierdzy Wisłoujście. Tworzył on również na terenie Danii, choć największą sławę przyniosły mu projekty wykonane dla miasta Gdańska.
11. Jan Strakowski
Pracami budowlanymi kierował Jan Strakowski — murator miasta Gdańska oraz wybitny kamieniarz. Wielka Zbrojownia nie jest jedynym dziełem tego artysty na terenie Gdańska. Strakowski odpowiada m.in. za dekorację kamieniarską Ratusza Starego Miasta, jego dziełem są też dwie gdańskie bramy z lat 20. XVII wieku: Nizinna i Żuławska.
12. Abraham van den Block
Za wspaniałe dekoracje rzeźbiarskie zdobiące Wielką Zbrojownię odpowiada Abraham van den Block – znany w XVII-wiecznym Gdańsku architekt i rzeźbiarz, w którego twórczości styl manierystyczny przeplata się już z cechami typowymi dla sztuki barokowej. Na liście jego gdańskich dzieł pojawiają się m.in. ołtarz główny w kościele św. Jana oraz fasada Dworu Artusa. Najsłynniejszym dziełem tego artysty jest jednak Fontanna Neptuna, będąca jedną z turystycznych wizytówek Gdańska.
13. Glou Glou Art&Wine
W gmachy Wielkiej Zbrojowni mieści się Glou Glou Art&Wine – lokal, w którym można odpocząć przy lampce wybornego wina (goście mają do wyboru blisko 700 etykiet) lub kawie. Organizowane są tu również liczne prelekcje, wystawy i wernisaże, dzięki czemu lokal zajmuje bardzo ważne miejsce na kulturalnej mapie gdańska.
14. Stara Apteka
Tuż przy Wielkiej Zbrojowni znajduje się Stara Apteka, która pierwotnie służyła jako wytwórnia amunicji. Dziś zabytkowy budynek Starej Apteki służy jako scena Teatru Wybrzeże i jest cennym wsparciem dla sąsiadującego z nią bezpośrednio głównego gmachu teatru.
15. Mała Zbrojownia
W połowie XVII wieku Gdańsk doczekał się kolejnej budowli o wielkim znaczeniu militarnym. To Mała Zbrojownia, która miała wspierać Wielką Zbrojownię i służyć jako magazyn ciężkich dział dla bastionów znajdujących się w pobliżu. Budynek Małej Zbrojowni przetrwał do naszych czasów. Aby go zobaczyć, wystarczy wybrać się na spacer w stronę Placu Wałowego. Podobnie jak Wielka Zbrojownia, tak i ten gmach służy gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych (mieści się tu Wydział Rzeźby).