Tleń – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Osie, która znajduje się na obszarze Borów Tucholskich. Położona jest nad jeziorem Mukrza oraz rzeką Wdą wraz z jej dopływem Prusiną. Wieś zamieszkuje ponad 270 osób.
W czasach średniowiecznych przy ujściu Prusiny do Wdy istniał młyn. Wokół niego rozbudowała się osada nosząca wówczas nazwę Imschen. Obecna nazwa, Tleń, pochodzi od nazwy ryby kleń, gatunku z rodziny karpiowatych. W XIX w. wieś była świadkiem przemarszu i powrotu wojsk napoleońskich z Rosji, czego pozostałością jest tzw. „trakt napoleoński”. W 1933 r. Tleń wszedł w skład gminy Osie. Podczas II wojny światowej dziewięcioro mieszkańców wsi zostało zamordowanych pod zarzutem współpracy z partyzantami. Pamiątką czasów wojennych jest również pomnik w miejscu, gdzie Niemcy rozstrzelali 19 Polaków konwojowanych z obozu koncentracyjnego. Po wojnie Tleń rozwinął się znacznie pod kątem turystyki.
Największe atrakcje miejscowości Tleń i jej najbliższych okolicach
1. Przystanek Tleń – pensjonat z restauracją, która oferuje przede wszystkim dania kuchni polskiej, w tym przygotowywane z ryb słodkowodnych i z dziczyzny. Działa tu również lokalny browar, oferujący piwo niepasteryzowane i niefiltrowane. Warzelnia browaru Przystanek Tleń ma wybicie 6 hl. Na potrzeby fermentacji i leżakowania działa 6 tankofermentorów. Piwa dostępne są zarówno na miejscu, jak również w sprzedaży internetowej.
2. Wieża widokowa w Trzebcinach – znajduje się na niewielkim wzniesieniu. Powstała w miejscu, gdzie 14 lipca 2012 r. przeszedł ogromny huragan, niszcząc niemal 500 ha lasów. Przy wieży znajduje się również tablica informacyjna i pamiątkowy obelisk. Ze szczytu można zobaczyć ogrom strat, jakie uczynił kataklizm i ciężką pracę, jaką wykonali miejscowi leśnicy, dokonując uporządkowania terenu i nowych nasadzeń.
3. Wypoczynek nad jeziorem Mukrza – można skorzystać z piaszczystej plaży i strzeżonego kąpieliska, wielokrotnie nagradzanego za czystość wody. Kąpielisko jest podzielone na dwie strefy o różnej głębokości. Na miejscu dostępna jest również wypożyczalnia sprzętu wodnego oraz bar. Przy jeziorze przebiega ponadto ścieżka dydaktyczna. Prowadzi ona pętlą wokół akwenu, z początkiem i końcem w Tleniu.
4. Spływy kajakowe Wdą – oferowane są przez różne ośrodki. Trasy obejmują różne długości. Można popłynąć m. in. 20-kilometrowym szlakiem z osady leśnej Błędno do Tlenia lub 17-kilometrową trasą z Tlenia do Elektrowni Gródek lub dalej, po przepłynięciu jeszcze 23 km do Świecia, stolicy powiatu. Za najpiękniejszy odcinek szlaku kajakarskiego uważa się szlak z Wdeckiego Młyna do Tlenia, gdzie ponad 30 % trasy znajduje się na terenach objętych ochroną przyrody.
5. Wystawa historyczna – mieści się na parterze zabytkowego dworca kolejowego. W pokoju dyrektora zobaczyć można m. in. dawne zegary i telefony, urządzenia kolejarskie, pocztówki z Tlenia czy sprzęt biwakowy. Zajrzeć można również do niegdysiejszej poczekalni. Obiekt znajduje się w rękach prywatnych. Prócz wystawy znajdują się w nim również apartamenty do wynajęcia, których wystrój nawiązuje do kolejnictwa.
6. Most kolejowy – powstał nad rzeką Wdą na początku XX w., wraz z ok. 55-kilometrową trasą łączącą Laskowice i Chojnice. Początkowo miał drewnianą konstrukcję. Pierwotna budowla została zniszczona podczas II wojny światowej, a obecny obiekt powstał w 1947 r.. Od 1929 r. i budowy zapory przy elektrowni Żur rozpościera się z niego widok na jezioro Żur. Most jest czynny do dziś, a na 2022 r. planowany jest jego remont. Po wschodniej stronie mostu kolejowego znajduje się pomnikowy głaz narzutowy.
7. Wdecki Park Krajobrazowy – powstał w 1993 r. i zajmuje 191,77 km2. Na jego terenie usytuowanych jest 5 rezerwatów przyrody oraz wiele pomników przyrody, wśród których można wyróżnić aleję 87 dębów szypułkowych oraz aleję 23 lip drobnolistnych w Grabowej Buchcie. Na terenie parku wytyczonych zostało 9 ścieżek dydaktycznych, w tym wspomniana ścieżka „Jezioro Mukrz”. Zasoby kulturowe parku obejmują m. in. drewniane budownictwo charakterystyczne dla Borów Tucholskich. Chaty mają przeważnie konstrukcję zrębową i powstały w XIX i na pocz. XX w.
8. Zielony Punkt Kontrolny – projekt przygotowany przez gminę Osie, który stanowi formę aktywnego spędzania czasu. Polega na odnajdywaniu przy pomocy mapy rozmieszczonych w terenie słupków i punktów kontrolnych. Obejmuje trasy piesze i trasy kajakowe o różnej długości i różnym stopniu zaawansowania. Na Zielony Punkt Kontrolny składa się położonych w lesie 5 punktów startowych, 55 punktów kontrolnych oraz 3 punkty orientacji precyzyjnej w postaci drewnianych słupków. Swoją obecność przy punktach potwierdza się na trzy sposoby, a mianowicie poprzez perforator, kod QR lub TAG NFC.
9. Park Miniatur w Łosinach – prywatna inicjatywa p. Mirosława Przygody, która umiejscowiona jest na terenie jego ogrodu. Odwiedzających wita postać średniowiecznego rycerza. Wśród miniatur, które można zobaczyć, znajduje się m. in. wieża Eiffla, Statua Wolności, Krzywa Wieża z Pizy czy Burdż al-Arab. Wszystkie zostały własnoręcznie wykonane przez właściciela obiektu. Zwiedzanie jest bezpłatne.
10. Kamień św. Wojciecha niedaleko Leosi – pomnik przyrody nieożywionej, który nazywany jest również Diabelskim Kamieniem. Należy do grona największych głazów narzutowych w Polsce. Jego szerokość wynosi 8,8 m, wysokość ok. 3,8 m, a obwód 24,5 m. Zbudowany jest z granitu. Związane z nim legendy mówią o św. Wojciechu, który miał tu wygłosić swoje kazanie po drodze do Prus oraz o diable chcącym przegrodzić głazem rzekę Wdę, który nie zdążył przed nastaniem świtu i zmuszony był ów kamień porzucić.
11. Hydroelektrownia Żur i Zalew Żurski – budowa elektrowni rozpoczęła się w 1927 r., a jej głównym projektantem i dyrektorem budowy był inż. Alfons Hoffmann. Jego imię nosi niewielka promenada w Tleniu, ciągnąca się od zapory do mostu drogowego. Zapora została ukończona w 1928 r., a w 1930 r. miało miejsce uroczyste uruchomienie obiektu przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Budowa zapory na Wdzie spowodowała również powstanie Zalewu Żurskiego.
12. Punkt widokowy „Binduga” – znajduje się na terenie rezerwatu przyrody „Dolina rzeki Brdy”. Nazwa punktu nawiązuje do istniejącej tu niegdyś bindugi, czyli miejsca formowania drewna w tratwy przygotowywane do spławu. Z punktu roztacza się widok na fragment doliny Brdy. Przez „Bindugę” przebiega pieszy szlak im. dra Kazimierza Karasiewicza, autora „Przewodnika po Borach Tucholskich z 7 mapami”, lekarza i działacza na rzecz niepodległości, społeczeństwa i oświaty.
13. Muzeum Borów Tucholskich w Tucholi – powstało w 1980 r. jako Oddział Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Wystawy stałe obejmują historię miasta Tuchola, rekonstrukcję dwóch izb chaty borowiackiej, florę i faunę Borów Tucholskich oraz prezentację zawodów, takich jak leśnik, kowal stolarz, fryzjer, rolnik, pszczelarz wraz z dawnymi narzędziami potrzebnymi do ich wykonywania. Na sali wystaw czasowych zobaczyć można prace artystów z Borów Tucholskich oraz ekspozycje dotyczące lokalnych tradycji. Bilet normalny kosztuje 6 zł, a ulgowy 3 zł.
14. Muzeum Indiańskie im. Sat-Okha w Wymysłowie – powstało w 2000 r. z inicjatywy Sat-Okha czyli Stanisława Supłatowicza, a także osób związanych z Polskim Ruchem Przyjaciół Indian. W muzeum można zobaczyć eksponaty związane z indiańską codziennością, wierzeniami, a także sztuką, takie jak przedmioty wojenne i obrzędowe, stroje, regalia czy przedmioty użytkowe.
admin
