Tapir – ssak z rodziny tapirowatych. Można tu wyróżnić tapira amerykańskiego (łac. Tapirus terrestris), tapira górskiego (łac. Tapirus pinchaque), tapira panamskiego (łac. Tapirella bairdii), tapira czaprakowego (łac. Acrocodia indicus) oraz tapira amazońskiego (łac. Tapirus kabomani).
1. Tapiry pojawiły się na Ziemi ok. 35 mln lat temu i przez ten czas niewiele się zmieniły, przez co bywają określane jako „żywe skamieniałości”.
2. Zwierzęta te żyły pierwotnie w Ameryce Południowej oraz Azji Południowo-Wschodniej. Przed ok. 35 mln lat występowały również w Ameryce Północnej i Europie.
3. Tapiry amerykański, panamski i górski żyją obecnie w naturze w Ameryce Środkowej i Południowej, natomiast tapir czaprakowy zamieszkuje Azję.
4. Tapir amerykański bywa również określany jako tapir anta lub tapir grzywiasty. Tapira czaprakowego nazywa się czaprakowatym i malajskim. W stosunku do tapira panamskiego używa się określenia tapir Bairda. Na tapira górskiego mówi się tapir kordyleryjski, wełnisty lub czarny.
5. W 2013 r. odkryto nowy gatunek tapira. Został nazwany tapirem amazońskim (łac. Tapirus kabomani) i jest najmniejszym ze wszystkich znanych gatunków. Zamieszkuje Amerykę Południową. Osiąga do 130 cm długości i do 110 kg wagi.
6. Zwierzęta te są duże i zwaliste. Mają zagięte do dołu nosy, które tworzą małe trąby. Tapiry amerykańskie mają ciemną, sztywną grzywę na głowie i karku. Tapiry górskie wyróżnia wełnista sierść i biała dolna warga. Tapiry czaprakowe mają czarne kończyny, głowę, szyję, kark i łopatki, natomiast tułów jest jakby przykryty szarobiałym czaprakiem. Tapiry panamskie mają czarną skórę i krótkie, rzadkie futro.
7. Waga zależy od gatunku i płci i waha się od 150 do nawet 320 kg. To samo tyczy się wielkości. Długość wynosi od 180 do 250 cm, a wysokość w kłębie od 75 do 110 cm. Samice są większe od samców. Największym gatunkiem tapira jest tapir czaprakowy.
8. Tapiry należą, obok koniowatych i nosorożców, do rzędu nieparzystokopytnych. Są palcochodami co oznacza, że podczas stania lub chodzenia dotykają podłoża wyłącznie członami palcowymi. Najsilniej rozwinięte mają trzeci palec, natomiast w tylnych kończynach pierwszy palec uległ zanikowi.
9. Zwierzęta te doskonale pływają i nurkują. Są bardzo płochliwe, a w wodzie chronią się przed niebezpieczeństwami. Podczas nurkowania trąba służy im do oddychania i działa jak rurka u płetwonurka.
10. Mają słaby wzrok. Charakteryzują się jednak doskonałym węchem. Cechuje je ponadto dobry słuch.
11. Tapiry są roślinożercami. Spożywają przede wszystkim liście, roślinność przybrzeżną, owoce, rośliny uprawne. Potrafią zjeść nawet 40 kg pożywienia dziennie. Ich aktywność ma miejsce głównie nocą. W dzień najczęściej śpią. Do chwytania pożywienia wykorzystują swoje trąby.
12. Podczas godów tapiry wydają świsty i gwizdy. Samiec i samica biegają przy tym w kółko i wzajemnie się obwąchują.
13. Ciąża u tapirów trwa ok. 400 dni. Po tym czasie samica rodzi jedno, a rzadziej dwa młode. W ciągu pierwszego roku życia potomstwo ma charakterystyczne, ciemnobrązowe umaszczenie z licznymi białymi plamkami. Od matki oddziela się w drugim roku życia. Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 3 lat.
14. Zarówno na wolności, jak i w ogrodach zoologicznych zwierzęta te dożywają 25-30 lat.
15. Tapiry były hodowane w ogrodach zoologicznych już w XIX w. Pierwszym zoo na świecie, w którym urodził się tapir, był ogród we Wrocławiu. Miało to miejsce w 1902 r.
16. 2 lipca 2021 r. w ogrodzie zoologicznym w Nowym Orleanie narodził się tapir panamski. Jest to efekt amerykańskiego programu ochrony gatunków zagrożonych.
17. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) tapir amerykański znajduje się na liście zwierząt narażonych na wyginięcie, natomiast tapir górski, tapir panamski i tapir czaprakowy na liście zwierząt zagrożonych wyginięciem.
18. 27 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Tapira. Został ustanowiony w 2008 r., aby „zwiększać świadomość na temat różnych gatunków tapirów zamieszkujących Amerykę Środkową i Południową oraz Azję Południowo-Wschodnią”.
19. Nazwa ‘tapir’ w języku Indian brazylijskich oznacza ‘gruby’. Odnosi się do grubej, sztywnej skóry tego zwierzęcia. Indianie uważają, że kamienie, które można znaleźć w żołądku tapira, mają działanie lecznicze. Zmielone pazury mają być skutecznym lekiem na epilepsję.
20. Malajska legenda głosi, że tapir został stworzony przez Boga z części innych zwierząt, które pozostały po zakończeniu dzieła stworzenia.
21. Prof. Jerzy Grzywacz, który podczas II wojny światowej wstąpił do Szarych Szeregów, a następnie walczył w Powstaniu Warszawski jako żołnierz Armii Krajowej, nosił pseudonim „Tapir”.
22. Określenia ‘tapir’ używa się w stosunku do „fryzury z nastroszonych, sztywnych włosów”. Dużą popularnością cieszyła się przede wszystkim w latach 80. XX w. Fryzura ta przypomina sterczącą grzywę tapira amerykańskiego.
admin
