Jedną z wizytówek krakowskiego Starego Miasta są renesansowe sukiennice. Dawniej serce handlu, obecnie dziedzictwo kulturowe ujęte przez UNESCO. Spośród kilkunastu milionów turystów, którzy każdego roku, poza okresem pandemicznym, odwiedzają Kraków, próżno szukać takich, których ominęłaby przyjemność zobaczenia Sukiennic. Chluba Krakowa i Polski to kawał historii warty każdej chwili, a dla każdego Polaka miejsce, które najzwyczajniej musi zobaczyć.
1. Już przywilej lokacyjny wydany przez Bolesława Wstydliwego uwzględniał w 1257 roku budowę sukiennych kramów, zbudowano jednak drewniane.
2. Pierwotnie tworzyły podwójny rząd na środku Rynku, wewnątrz znajdowała się uliczka, która była zamykana nocą.
3. Później je zadaszono i w takiej formie pozostały przez kilka kolejnych dekad.
4. W połowie XIV wieku Kazimierz Wielki zdecydował o budowie w ich miejsce gotyckich sukiennic, te przypominały bardziej obecne Sukiennice, jednakże z powodu pożaru w 1555 roku – budowla licząca 108 metrów długości, nie przetrwała.
5. Sukiennice renesansowe, które po nielicznych zmianach znamy dzisiaj, wybudowano w latach 1556-1559. Odbudową kierował mistrz Pankracy. Dach przesłonił attyką, co gotyku i renesansie było rzeczą powszechną dla takich budowli.
6. Maszkarony grzebienia zaprojektował Santi Gucci – znany w owym czasie architekt i rzeźbiarz pochodzenia włoskiego.
7. Loggie i schody zaprojektował Giovanni Maria Padovano, czyli ten sam rzeźbiarz, który wykonał m.in. cyborium Kościoła Mariackiego czy przebudował nagrobek Zygmunta Starego.
8. Kolejna istotna zmiana nastąpiła w roku 1601, kiedy przebito przejście w poprzek.
→ Zwiedzasz Gród Kraka ? Zobacz najlepsze atrakcje w Krakowie
9. Następna kluczowa przebudowa obejmuje lata 1875-1879, a pracami kierował Tomasz Pyrliński. Z zachowanych źródeł wynika, że przed przystąpieniem do tych prac, Sukiennice były w fatalnym stanie i raczej nie stanowiły atrakcji, nawet w niewielkim stopniu.
10. Wyburzono wtedy przylegające do sukiennic kramy i budynki. Wzdłuż ścian dolnej hali rozlokowano drewniane kramy.
11. W 1895 roku dolną halę przyozdobiono herbami polskich miast, godłami cechowymi i pieczęciami.
12. W hali górnej powstało muzeum, powstałe w 1883 roku było pierwszym Muzeum Narodowym na ziemiach polskich.
13. Pierwszą stałą wystawę w Sukiennicach otwarto w 1884 roku, a jej powstanie zainicjował Henryk Siemieradzki, ofiarując ,,Pochodnie Nerona”.
14. Właśnie tutaj pierwszą siedzibę miało Muzeum Narodowe w Krakowie.
15. Szczyt ryzalitu ozdabia rzeźba autorstwa Jana Matejki – ,,Dzień i Noc”.
16. W galerii w Sukiennicach można podziwiać inne dzieła J. Matejki – „Bitwę pod Racławicami”, „Wernyhorę” i „Iwana Groźnego”.
17. Józef Szujski zaprojektował kartusze znajdujące się na fasadzie zachodniego ryzalitu, bacząc na zabory, dosyć wymowne:
„NATALE SOLVM DVLCE DINE CVNCTOS DVCIT ET IMMEMORES NON SINIT ESSE SVI” – „Nasz kraj przepełnia nas niezwykłą słodyczą i nigdy nie pozwala zapomnieć że do niego należymy” oraz „ILLA NON EST CIVITAS CVM LEGES IN EA NIHIL VALENT CVM MOS OCCI DIT PATRIVS” – „Nie może istnieć państwo, gdy prawa w nim nic nie znaczą i gdy ginie obyczaj ojczysty”.
18. W zewnętrznej części Sukiennic znajduje się zabytkowe, ale sprawne oświetlenie gazowe.
19. W Sukiennicach znajduje się kawiarnia ,,Noworolski” goszcząca na przestrzeni lat wielu znamienitych artystów, a wśród nich m.in. Wisławę Szymborską, Czesława Miłosza, Włodzimierza Tetmajera, Jacka Malczewskiego czy Wojciecha Kossaka. Odwiedzali ją chętnie również politycy – z Józefem Piłsudskim na czele.
20. Z Sukiennic można wejść do oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Podziemi Rynku Głównego zajmujących niebagatela ponad 6000 metrów kwadratowych, najstarsze ekspozycje datuje się na XI wiek, a większość zbiorów stanowią eksponaty archeologiczne.
21. Pod sklepieniem Sukiennic zawieszony jest żelazny nóż, oryginał został wykradziony przez Niemców podczas II wojny światowej. Według dra Jacka Zinkiewicza z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa nóż miał przypominać o surowym prawie, aby odstraszać potencjalnych złodziej, którym nawet za drobną kradzież groziło obcięcie uszu.
22. Sukiennice swoją nazwę zawdzięczają handlarzom suknem, dzisiaj sukna nabyć tam nie można, ale pamiątki owszem.
23. W trakcie II wojny światowej Bank Emisyjny w Polsce emitował w latach 1940-1945 banknot o nominale 50 zł z wizerunkiem Sukiennic.
24. Zwiedzanie Sukiennic jest bezpłatne, natomiast muzeum posiada szeroką gamę ulg na ceny biletów.
admin
