Serwal – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych, którego pełna nazwa brzmi serwal sawannowy (łac. Leptailurus serval). Zamieszkuje Afrykę i obejmuje kilkanaście podgatunków.
1. W naturze serwale zamieszkują tereny położone na południe od Sahary, z wyłączeniem gęstych lasów tropikalnych i rejonów pustynnych. Najczęściej można je spotkać na sawannach. Występują również na bagnach. Kluczowym elementem wyboru siedliska jest bliska obecność wody.
2. Po raz pierwszy gatunek został naukowo opisany w 1776 r. przez niemieckiego przyrodnika Johanna Christiana Daniela von Schrebera, który nadał mu nazwę Felis serval.
3. Ma smukłe ciało, krótki ogon i długie łapy, najdłuższe w stosunku do wielkości ciała spośród kotów. Jasnożółtą sierść zdobią ciemne cętki. Charakterystyczną częścią umaszczenia są czarne smugi biegnące od kącików oczu do nosa.
4. Duże uszy, podobne do uszu nietoperza, są bardzo czułe na najmniejszy dźwięk. Wewnątrz czaszki znajdują się specjalne pęcherze słuchowe, które powodują, że zwierzęta te mają niebywale wyostrzony słuch.
5. Wśród serwali można spotkać, choć bardzo rzadko, osobniki melanistyczne, a więc o zwiększonej zawartości melaniny, czyli ciemnego pigmentu. Mają one czarną barwę sierści. Żyją na obszarach górzystych.
6. Długość ciała od głowy do ogona wynosi od 70 do 100 cm, a wysokość w kłębie od 45 do 62 cm. Długość ogona waha się od 20 do 45 cm. Waga serwali wynosi 9-18 kg w przypadku samca i 7-12 kg w przypadku samicy.
7. Żyją ok. 10 lat na wolności. W niewoli dożywają do 20 lat. Jeden z najdłużej żyjących osobników przeżył w niewoli 19 lat i 9 miesięcy.
8. Serwale prowadzą samotniczy tryb życia. W pary łączą się jedynie na czas godów. Wykazują zachowania terytorialne. Samce oznaczają swój rewir moczem. Zaznaczanie terenu odbywa się również poprzez drapanie pni.
9. Terytoria zajmowane przez samce zajmują od 11,6 do 31,5 km2. Samice zajmują mniejsze obszary, których wielkość wynosi od 3,7 do 7,6 km2 lub od 9,5 do 19,8 km2 w przypadku mniejszej ilość pożywienia.
10. Pora godowa różni się w zależności od środowiska i klimatu. Dojrzałość płciową serwale osiągają po ok. 2 latach.
11. Długość rui wynosi ok. 4 dni, a ciąża trwa od 66 do 77 dni. W jednym miocie rodzi się od 1 do 4 młodych. Zdarza się, że w roku rodzą się dwa mioty.
12. Młode rodzą się w dobrze ukrytych gniazdach. Początkowo są ślepe. Najpierw karmione są mlekiem przez matkę, potem zaczynają spożywać mięso. Od matki uczą się różnych zachowań oraz technik polowania. Opuszczają ją przed ukończeniem 1 roku życia. Czasem matka pozwala pozostać samicom ze sobą do osiągnięcia przez nie dojrzałości płciowej.
13. Serwale najbardziej aktywne są o zmroku i w nocy. Dnie zazwyczaj przesypiają w ukryciu, choć w rejonach, gdzie mieszkają głównie zwierzęta aktywne za dnia, potrafią polować również o tej porze.
14. Żywią się małymi ssakami, głównie gryzoniami, a także ptakami, jaszczurkami i owadami. Nie gardzą również rybami i roślinami. Wybierają zazwyczaj najłatwiejsze i najsłabsze zdobycze.
15. Polują z ukrycia. Chowają się w krzewach i wysokich trawach sawanny, a następnie nasłuchują. Potrafią stać nieruchomo, z zamkniętymi oczami nawet 15 minut. Swą zdobycz atakują skokiem od tyłu. Ptaki chwytają w locie. Potrafią także łowić ryby i wykopywać zwierzęta z nor. Skuteczność w polowaniu wynosi ok. 50 %.
16. Potrafią podskoczyć na wysokość 3 m, by chwycić nisko przelatującego ptaka. W dal z miejsca skaczą nawet 3,6 m.
17. Serwale mają szeroki repertuar wydawanych dźwięków. Należą do nich miauczenie, szczekanie, warczenie, ćwierkanie czy mruczenie.
18. Potrafią bardzo dobrze pływać i wspinać się po drzewach. Większość czasu spędzają jednak na ziemi, gdzie polują i odpoczywają.
19. Biegają z prędkością dochodzącą do 80 km/h. Daje to serwalom drugie miejsce wśród najszybszych kotów świata, zaraz po gepardach.
20. W niektórych miejscach naturalnego występowania uważane są za szkodnika ze względu na to, że potrafią podkradać się do domostw, by zapolować na zwierzęta gospodarskie.
21. Na zmniejszenie populacji serwali wpływają polowania ze względu na wspomniane już zagrożenie dla zwierząt domowych oraz przez wzgląd na ich futra. Negatywnie na ich liczebność wpływa również zagospodarowywanie siedlisk przez człowieka.
22. Niektórzy decydują się na hodowlę domową serwali. Trzeba jednak pamiętać, że w żadnym wypadku nie jest to zwierzę w pełni udomowione. W Polsce serwal należy do nielicznych gatunków dzikich kotów, na których hodowlę nie trzeba mieć pozwolenia. Należy jednak zgłosić fakt posiadania takiego zwierzęcia w urzędzie miasta lub starostwie.
23. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) znajdują się na liście gatunków najmniejszej troski.
24. Ze skrzyżowania kota domowego z afrykańskim serwalem powstaje hybryda o nazwie Savannah. Jest to największa rasa kota domowego.
admin
