Nowa Dęba to miasteczko w województwie podkarpackim, położone niedaleko Tarnobrzegu i Sandomierza, pośród Puszczy Sandomierskiej. Miasto znane znane jest głównie z militarnej i przemysłowej historii, choć jego położenie czyni go dobrą bazą wypadową do ciekawych wycieczek przyrodniczych. Nowa Dęba przyciąga także pasjonatów najnowszej historii Polski, militarystyki, estetyki post-industrialnej oraz… bombek choinkowych.
Jak już wspomniano, historia Nowej Dęby jest ściśle związana z przemysłem zbrojeniowym, a konkretnie inwestycjami dwudziestolecia międzywojennego w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. To właśnie w związku z nimi pośrodku Puszczy Sandomierskiej, w pobliżu starej wsi Dęba, nad rzeczką o tej samej nazwie, zbudowano poligon wojskowy i wytwórnię amunicji. Wkrótce rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego dla kadry fabryki i tak rozpoczęła się historia Nowej Dęby. Miejscowość odegrała także istotną rolę w czasie II wojny światowej, kiedy to nowodębski poligon był wykorzystywany zarówno przez Wehrmacht jak i Armię Czerwoną, natomiast po wojnie, wraz z przemianowaniem fabryki amunicji na Zakłady Metalowe Dezamet, zyskała duże znaczenie przemysłowe.
Pamiątki przemysłowego i militarnego charakteru Nowej Dęby można spotkać w mieście na każdym kroku. Zarówno zakłady Dezamet, jak i poligon wojskowy wciąż istnieją i funkcjonują. Ciekawym obiektem jest także stara wieża ciśnień COP, uznawana za jeden z najbardziej charakterystycznych punktów miasta. Pamiątką roli, jaką Nowa Dęba miała odgrywać w założeniach COP, jest także pomnik przedwojennego ministra przemysłu i handlu oraz wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego.
Wyraźnym świadkiem nowodębskiego przemysłu jest także zalew, usytuowany w centrum miasteczka, tuż przy potoku Bystrzyk. Alejki spacerowe nad zalewem są jednym z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców miasta. W ramach niedawnej rewitalizacji okolic zalewu przy alejkach umieszczono tablice dydaktyczne poświęcone historii COP i Nowej Dęby, a także wiaty wypoczynkowe ze stołami do szachów, chińczyka, tenisa stołowego i innych gier. Atrakcją dla dzieci jest z kolei duży plac zabaw w kształcie pirackiego statku, wyposażony w nowoczesne zabezpieczenia.
Nie oznacza to jednak, że Nowa Dęba nie ma nic do zaoferowania w obszarze kultury. Wręcz przeciwnie – można tu odwiedzić całkiem interesujące i bardzo oryginalne Muzeum Bombki Choinkowej. Muzeum funkcjonuje od 2012 r. przy istniejącej już wcześniej manufakturze ozdób choinkowych Janusza Bilińskiego, pasjonata tej tematyki. W muzeum można zobaczyć bogatą kolekcję dawnych ozdób choinkowych, przywołujących wspomnienia świątecznego ciepła i dawnego klimatu Bożego Narodzenia. Muzeum można zwiedzać po uprzedniej rezerwacji, której można dokonać wygodnie na stronie internetowej. Istnieje także możliwość zakupu ręcznie produkowanych bombek choinkowych, również w sprzedaży wysyłkowej.
Innym ciekawym i nostalgicznym obiektem jest Muzeum Opowieści w pobliskim Rozalinie. Jest to muzeum poświęcone historii zakładów przemysłowych w Nowej Dębie. Oprócz wystawy eksponatów zgromadzono tu dużą kolekcję nagrań ze wspomnieniami mieszkańców Nowej Dęby i pracowników Dezametu. Odwiedzający są więc zaproszeni do udania się w niezwykłą nostalgiczną podróż do czasów, kiedy Dezamet zaopatrywał mieszkańców całej Polski Ludowej w przedmioty codziennego użytku. Pracownicy muzeum nie zapomnieli także o dzieciach, na które czekają atrakcje w postaci możliwości zabawy retro zabawkami produkcji Dezametu, zajęcia z grami i zabawami rodem z PRL-u czy warsztaty z tworzenia komiksów. W Muzeum Opowieści często organizowane są także koncerty znanych polskich i zagranicznych twórców muzyki alternatywnej, a także targi staroci i regularne zjazdy miłośników motorowerów Romet.
Rozalin warto odwiedzić także dla walorów przyrodniczych. We wsi rozpoczyna się bowiem trasa ścieżki dydaktycznej “Rozalin”, pozwalającej lepiej poznać przyrodę Puszczy Sandomierskiej. Ścieżka doskonale nadaje się zarówno na długi spacer, jak i na wycieczkę rowerową. Na trasie znajduje się szeroki zestaw tablic edukacyjnych poświęconych florze i faunie miejscowych drzewostanów sosnowych i sosnowo-dębowych. Ścieżka przechodzi przez kilka interesujących miejsc takich, jak ujęcie wody mineralnej “Dębianka”, przedwojenne bunkry zamieszkane przez nietoperze czy obelisk nazywany “Pomnikiem Wilka”. Na trasie przygotowano także wygodne miejsca wypoczynku z wiatami, stojakami na rowery i paleniskiem.
Ciekawą propozycją dla pasjonatów przyrody jest także ścieżka edukacyjna Berówka. Trasa tej ścieżki rozpoczyna się w położonej nieopodal Nowej Dęby Alfredówce. Również i tu znajdziemy miejsca rekreacyjne z wiatami i paleniskiem oraz liczne tablice dydaktyczne. Na trasie mijamy także dwa ciekawe obiekty historyczne: dworek myśliwski hrabiego Tarnowskiego z 1906 r. oraz czterdziestometrową wieżę przeciwpożarową. Przy odrobinie szczęścia podczas spaceru możemy spotkać daniela, sarnę lub jelenia, a także liczne gatunki ptactwa, w tym bardzo rzadką podgorzałkę.
Kolejna nowoczesna i dobrze wyposażona ścieżka dydaktyczna rozpoczyna się w położonej na południe od Nowej Dęby Hucie Komorowskiej. Spacer tą pętlą umożliwia podziwianie ponad stuletnich drzew oraz ciekawych gatunków ptactwa. Oprócz typowych zwierząt leśnych można tu spotkać także bociana czarnego, zaś latem i jesienią warto udać się w tę okolicę na poszukwianie grzybów.
admin
