Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu należy do Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”. Obiekt został utworzony wiosną 2006 roku z inicjatywy jednej z sekcji Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”- „Zabytki Militarne”. Jest to placówka eksponująca, między innymi obiekty dawnej niemieckiej artylerii wojennej w 15 stałych wystawach nawiązujących do historii militarnej wybrzeża.
Zbiory muzeum
Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu gromadzi swoje eksponaty w kilku odrestaurowanych oraz nowo wybudowanych stanowiskach. Jednym z nich jest obiekt dawnej niemieckiej artylerii nadbrzeżnej- Schleswig Holstein. Jest to bateria składająca się z trzech dział kalibru 406 mm, która została ustawiona na Helu w 1940 roku celem ataku na polskie wybrzeże. Wykonana została z pancerników typu „H”. Po oddaniu próbnych strzałów, całą konstrukcję przeniesiono z Helu Do Francji.
Schleswig Holstein posiadał największe na świecie działa kalibru 406 mm, które stosowane były również przez Amerykanów w pancernikach typu lowa. Oprócz nich istniały jeszcze działa kolejowe, stanowiące wyposażenie japońskich pancerników.
Muzeum obejmuje 15 stałych wystaw oraz ogromną ilość eksponatów, które pochodzą z Rejonu Umocnionego Hel. Są one znane z historii trwającej 32 dni ochrony polskiego wybrzeża przed niemieckim najeźdźcą w 1939 roku. Zbiory obejmują również obiekty Polskiej Marynarki Wojennej.
Wśród obiektów muzeum należy wyróżnić wieżę kierowania ogniem, która na samym szczycie posiada punkt widokowy do obserwacji okolicy. Kolejnym z nich jest stanowisko ogniowe nr 2, złożone z trzech osobnych stanowisk przygotowanych pod armatę kalibru 406 mm. Jest to naziemne stanowisko, przeznaczone dla grupy 88 marynarzy, działobitni ogromnych rozmiarów oraz miejsca na składowanie amunicji potrzebnej w walce z wrogiem. Stanowiska na amunicję składają się z czterech magazynów. Dwa pierwsze przeznaczone były do przetrzymywania pocisków oraz dwa kolejne do zgromadzenia ładunków miotających.
W rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, 11 listopada 2006 roku, Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu, nadano imię komandora Zbigniewa Przybyszewskiego, który wsławił się podczas obrony Helu. Bohater ten został stracony niewinnie przez władze stalinowskie w 1952 roku. Dwa lata później, muzeum wzbogacono o wystawę poświęconą kapitanowi Karolowi Olgierdowi Borchardtowi, w której skład weszło jego mieszkanie zwane „Siódmym Niebem”.
W roku 2013 Muzeum Obrony Wybrzeża wzbogaciło swoje zbiory o szósty obiekt z byłej baterii pancernika Schleswig- Holstein. W jednym z nich otwarto w tym samym roku nowy dział obiektu- Muzeum Kolei Helskich.
Rok 2017 przyniósł utworzenie Helskiego Kompleksu Muzealnego, który powstał dzięki decyzji Zarządu Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”. Kompleks został otwarty na bazie Muzeum Obrony Wybrzeża i obejmuje Muzeum Helu, Pracownię Konserwatorską, Muzeum Obrony Wybrzeża , Muzeum Kolei Helskich oraz stanowisko batalionu H. Laskowskiego.
Umocniony Rejon Helu to jedno z miejsc, gdzie najdłużej trwały walki podczas kampanii wrześniowej. Miasto przed wojną obfitowało w różnego rodzaju konstrukcje obronne, z których niektóre zachowały się do dnia dzisiejszego. Muzeum Obrony Helu usytuowane jest w lesie pomiędzy miastem a pasem plaży. Oprócz zbiorów, które gromadzi można także odwiedzić znajdujący się na jego terenie skansen militarny, obejmujący armaty, miny czy też torpedy. Muzeum Obrony Wybrzeża to idealne miejsce do zapoznania się z historią walk nadmorskich, odbywających się tu na początku II wojny światowej. Jest to dosyć trudna, lecz bogata część historii tego miejsca, którą warto poznać dzięki obiektom militarnym wchodzącym w wyposażenie helskiego muzeum.
Adres:
Helska 16
84-150 Hel