Województwo śląskie ma wiele do zaoferowania podróżnikom. Rozciąga się ono w południowo-zachodniej części Polski i swoim zasięgiem obejmuje nie tylko słynny Górny Śląsk, ale również malowniczą część Jury Krakowsko-Częstochowskiej, połacie Beskidów i zachodnie, przygraniczne tereny polsko-czeskie. Nie brakuje tu również wyjątkowo ciekawych placówek muzealnych, które prezentują historię regionu, jego niezwykłą kulturę, zbytki techniki i najpiękniejsze zakątki województwa.
1. Muzeum PRL-u w Rudzie Śląskiej
Zwiedzanie Muzeum PRL-u w Rudzie Śląskiej to świetna okazja do cofnięcia się w czasie o kilka dekad. Muzealna ekspozycja podzielona jest na trzy części. Pierwsza z nich prezentuje przedmioty codziennego użytku w czasach PRL-u: oryginalnie wyposażone pokoje i gabinety z tradycyjnymi meblościankami, starymi telewizorami, zabawkami dziecięcymi sprzed kilkudziesięciu lat oraz typowymi symbolami kultury lat 70-tych i 80-tych. Odwiedzić tu można odwzorowanie sklepu czy polskiego salonu. Drugą część ekspozycji stanowi wystawa motoryzacyjna, na której podziwiać można zabytkowe samochody, motocykle, a nawet stare wozy strażackie. Ostatnią częścią wystawy jest Park Pomników, gdzie prezentowane są stare rzeźby i komunistyczne pomniki, pochodzące z terenów Górnego Śląska.
2. Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie
Górnośląski Park Etnograficzny położony jest na terenie Parku Śląskiego – ogromnego, zielonego terenu z licznymi atrakcjami, takimi jak rozległy Śląski Ogród Zoologiczny, najstarsze w Polsce planetarium czy wesołe miasteczko Legendia. Muzeum zajmuje obszar 22 hektarów, na których znajduje się ponad 70 zabytkowych budowli, przywiezionych z różnych części województwa. Na terenie skansenu zobaczyć można piękne, drewniane budowle sprzed wieków: kościoły, beskidzkie chałupy, budynki gospodarcze i spichlerze. W muzeum odbywają się liczne wydarzenia i wystawy czasowe, takie jak “Cztery Pory Roku” i “Noc Horrorów” oraz wystawy malarstwa i fotografii.
3. Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu to ogromna instytucja, w której znajduje się pięć głównych działów: archeologiczny, etnograficzny, historyczny, przyrodniczy i dział sztuki. Do najważniejszych wystaw stałych należą ekspozycje prezentujące przyrodę Górnego Śląska, życie codzienne lokalnej ludności na przełomie XIX i XX wieku oraz Galeria Malarstwa Polskiego. W muzeum podziwiać można m.in. najstarsze znalezione w Polsce instrumenty dęte, kolekcję rzeźb i dzieł sztuki sakralnej, mundury powstańcze z XX wieku oraz ogromną ekspozycję ornitologiczną.
4. Muzeum Częstochowskie
Muzeum Częstochowskie to zasadniczo wiele budynków, które wchodzą w skład całego kompleksu muzealnego. Do ekspozycji należy m.in. Ratusz, w którym prezentowane są zabytki związane z historią miasta, Galeria Dobrej Sztuki i wyjątkowe Muzeum Górnictwa Rud Żelaza.
Podczas wizyty w Częstochowie warto odwiedzić także Rezerwat Archeologiczny, który znajduje się na terenie odkrytego, łużyckiego cmentarzyska sprzed ponad 2,5 tysiąca lat. W skład Muzeum Częstochowskiego wchodzą również Dom Poezji (Muzeum Haliny Poświatowskiej), Multicentrum “Zodiak”, Zagroda Włościańska oraz Kamienica Mieszczańska, w której znajduje się Muzeum Żydów Częstochowskich.
5. Muzeum Śląskie w Katowicach
Muzeum Śląskie to ogromny, nowoczesny kompleks muzealny, który znajduje się w Katowicach. Tworzy je kilka kwadratowych, przeszklonych budynków, w których umieszczono różne ekspozycje i wystawy. Znajdują się w nim dział fotograficzny, plastyczny, historyczny, archeologiczny, etnologiczny i etnograficzny, a także kilka tematycznych wystaw malarstwa polskiego. Wśród bogatej kolekcji dzieł sztuki, na wyróżnienie zasługują dzieła Stanisława Wyspiańskiego, Jana Nepucemena Głowackiego, Olgi Boznańskiej i Stanisława Ignacego Witkiewicza. W Muzeum Śląskim zobaczyć można również kolekcję ponad 35 tysięcy fotografii, ekspozycję wyrobów jubilerskich z okolic Cieszyna (liczącą około 400 obiektów) oraz ponad 40 tysięcy przedmiotów pozyskanych podczas wykopalisk archeologicznych.
6. Galeria Szyb Wilson w Katowicach
Galeria Szyb Wilson to niezwykłe miejsce na mapie Katowic. To nowoczesne Muzeum Sztuki Współczesnej, które wykorzystywane jest również jako centrum konferencyjne, a także miejsce organizacji licznych wydarzeń kulturalnych: koncertów, wernisaży i imprez kulinarnych. Piękne wnętrza galerii wykorzystywane są do prowadzenia festiwali, na których prezentowane są nie tylko obrazy i fotografie, ale również wspaniałe tekstylia i tkaniny, rzeźby i przedmioty sztuki użytkowej.
7. Muzeum Browaru Żywiec
Z województwa śląskiego pochodzą dwa prawdopodobnie najsłynniejsze browary w Polsce: Browar Żywiec oraz Browar Tyski. To jednak do Żywca warto wybrać się na zwiedzanie jednego z najlepszych i najbardziej nowoczesnych muzeów w województwie śląskim. Muzeum Browaru Żywiec zajmuje powierzchnię ponad 1600 tysięcy metrów kwadratowych, a ekspozycja umieszczona została w aż 18 tematycznych salach. W muzeum poznać można tradycyjny sposób warzenia piwa, a także przenieść się w czasie, by zobaczyć, w jaki sposób przygotowywano złote trunki nawet kilkaset lat temu. Cała ekspozycja ma charakter multimedialny: podczas zwiedzania goście mogą poczuć klimat minionych epok, a na końcu wziąć udział w degustacji różnych rodzajów piwa.
8. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu
Górnictwo węglowe to z pewnością najbardziej znany symbol Górnego Śląska. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu prezentuje zarówno metody wydobywania tego surowca, jak i historię regionu oraz najważniejsze zabytki techniki i technologii górniczej. W zbiorach placówki znajdują się m.in. dzieła sztuki Górnego Śląska (w tym rzeźby wykonane w węglu), stare mapy geologiczne oraz zabytkowe narzędzia – świdry wiertnicze, wiertarki, dłuta górnicze i kilofy. Muzeum jest częścią kompleksu zabytkowej Kopalni Guido – zwiedzający je turyści mogą również zejść pod ziemię i zwiedzić najdłuższą w Polsce kopalnię węgla kamiennego.
9. Muzeum Ognia w Żorach
Muzeum Ognia w Żorach to z pewnością unikalne muzeum o niebanalnej tematyce. Ogień, który od tysięcy lat umożliwiał rozwój, dziś stał się tematem nie tylko sztuki, ale także przeprowadzania różnych eksperymentów i doświadczeń. W Muzeum Ognia znajduje sie strefa eksperymentów (nie tylko dla dzieci!) oraz część edukacyjna, w której zwiedzający dowiedzą się, w jaki sposób radzić sobie podczas pożarów. Dużą atrakcją tego miejsca jest możliwość pokonania swoich lęków i przejścia przez multimedialną “Ścianę Ognia”. W muzeum organizowane są również liczne wydarzenia, warsztaty i lekcje z zakresu historii, fizyki i chemii, które przybliżają proces powstawania ognia, odpowiadają na pytanie “czym jest ogień?” oraz przedstawiają sylwetki znanych wynalazców i odkrywców.
10. Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach
Sztolnia Czarnego Pstrąga to jedyny obiekt w regionie, który wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to część ogromnej, zabytkowej kopalni srebra, która otwarta została w pierwszej połowie XIX wieku. Obecnie w sztolni funkcjonuje długa, wymagająca trasa podziemna, którą zwiedza się z przewodnikiem, a jej dużą część należy pokonać na specjalnych łodziach. Przy obiekcie znajdują się również ekspozycje muzealne (w tym wystawy stałe i czasowe), a w okolicach odwiedzić można zabytkowe szyby dawnej Kopalni “Fryderyk”, które stanowią przykład architektury industrialnej. W okolicach szybu “Sylwester” umieszczona została także infrastruktura rekreacyjna: sklepy i stoiska z pamiątkami, taras widokowy i miejsca do odpoczynku.