Stańczyki to mała wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim. Po raz pierwszy wspominano o nich już w XVI wieku i to właśnie tutaj znajdują się zabytkowe wiadukty kolejowe należące do nieczynnej już linii Gołdap-Żytkiejmy. Obiekty te stanowią dodatkowe urozmaicenie i tak pięknego krajobrazu tej okolicy.
Co warto o nich wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane ciekawostki.
1. Mosty kolejowe w Stańczykach powstały w ostatnim roku pierwszej wojny światowej i są obecnie wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego.
2. Mosty stanowią elementy nieistniejącej już infrastruktury kolejowej, która miała na celu połączenie miasta uzdrowiskowego Gołdap oraz wsi Żytkiejmy.
3. Mosty te nazywane są czasami Akweduktami Puszczy Rominckiej, ponieważ znajdują się na terenie kompleksu leśnego należącego do Pojezierza Litewskiego.
4. Mosty w Stańczykach mają długość 180 metrów oraz wysokość przekraczającą 36 metrów, co czyni je najwyższymi w Polsce. Budowę mostu południowego rozpoczęto w 1912 roku, a ukończono pięć lat później. Z kolei most północny powstawał od 1918 roku.
5. Mosty są do siebie równoległe, a ze względu na swoją budowę bardzo przypominają rzymskie akwedukty z czasów starożytnych.
6. W 1917 roku rozpoczęto budowę trzeciego korytarza transportowego, ale inwestycji nie udało się sfinalizować przed końcem pierwszej wojny światowej. W związku z tym odcinki na zawsze pozostały jednotorowe.
7. Na trasie prowadzącej przez mosty kursowały podczas drugiej wojny światowej pociągi towarowe, które przewoziły kamień niezbędny do budowy Wilczego Szańca w Gierłoży. W latach 1941 do 1944 była to kwatera główna przywódcy Trzeciej Rzeszy, Adolfa Hitlera.
8. Na północnym moście można zauważyć szczątki drewnianej belki, która najpewniej jest pozostałością po szalunku. W związku z tym przez lata powtarzano mit, że żelbetowe konstrukcje mostów były w środku wypełnione drewnem, aby je wzmocnić.
9. Obecnie teren, na którym znajdują się zabytkowe mosty, jest terenem prywatnym. W związku z tym, aby zobaczyć je z bliska, konieczne jest uiszczenie opłaty.
10. Mosty w Stańczykach są w ostatnich latach bardzo często wykorzystywane przez entuzjastów sportów ekstremalnych, a szczególnie tych chcących skoczyć na bungee w tak pięknych okolicznościach przyrody. Widoki podczas skoków w tym miejscu robią ogromne wrażenie nawet na osobach doświadczonych w tej dziedzinie.
11. Ze względu na malownicze położenie i piękną konstrukcję, zabytkowe mosty kolejowe w Stańczykach stanowią świetne urozmaicenie scenograficzne filmów. Można je było zobaczyć na przykład w kultowym filmie “Ryś” w reżyserii Stanisława Tyma.
12. Dlaczego w Stańczykach powstały aż dwa mosty kolejowe? Odpowiedź jest bardzo pragmatyczna i wynika z doświadczenia wojennego. Pierwsza wojna światowa dowiodła, że dwa mosty byłyby o wiele trudniejsze du zniszczenia przez bomby, lotnictwo czy artylerię.
admin
