Milówka – wieś, która znajduje się w województwie śląskim, w powiecie żywieckim. Położona jest w Beskidzie Żywieckim.
Miejscowość stała się słynna za sprawą braci Pawła i Łukasza Golców, pochodzących z Milówki. Ich zespół Golec uOrkiestra łączy muzykę ludową z muzyką rozrywkową.
1. Muzeum „Stara Chałupa” – mieści się w zabytkowym, drewnianym domu prezentującym tradycyjne budownictwo Żywiecczyzny. Został on zbudowany w 1739 r. Wewnątrz zobaczyć można sprzęty gospodarstwa domowego, piec chlebowy z okapem, meble, obrazy religijne, krosno czy malowane skrzynie. Odbywają się tu ponadto pokazy przędzenia wełny czy skubania pierza. Przy obiekcie znajduje się budynek sprowadzony z Przyłękowa, w którym odbywają się warsztaty bibułkarstwa, malarstwa na szkle i ceramiki. Muzeum czynne jest od wtorku do piątku w godz. 9-14. Bilet normalny kosztuje 6 zł, a ulgowy 3 zł. Cena biletu obejmująca zwiedzanie z przewodnikiem wynosi 10 zł.
2. Kościół parafialny pw. Wzniebowzięcia NMP – powstał na miejscu dawnego drewnianego kościoła ufundowanego przez królową Konstancję. Obecny murowany kościół został zbudowany w latach 1834-1839 dzięki hrabiemu Andrzejowi Wielopolskiemu, dziedzicowi Milówki. Obiekt powstał w stylu nadwiślańskim. Wewnątrz na uwagę zasługują stacje Drogi Krzyżowej wyrzeźbione przez Jana Śleziaka, artystę z Milówki. Zostały umieszczone w świątyni w 1904 r.
3. Park miejski – znajduje się w pobliżu Soły i zajmuje obszar ok. 3 ha. Na jego terenie usytuowany jest park linowy z dwiema trasami o różnym stopniu trudności, których łączna długość wynosi ok. 300 m. Ponadto znajduje się tu plac zabaw dla dzieci, miejsce do grillowania oraz ścieżka zdrowia z urządzeniami do ćwiczeń.
4. Tereny nad Sołą – wzdłuż Soły, między ulicami Milowicką i Targową, rozciąga się deptak. W pobliżu usytuowane są kompleksy sportowe z boiskami wielofunkcyjnymi. Wśród atrakcji znajduje się również betonowy skate park.
5. Ścieżki rowerowe – obejmują ok. 80 km tras na terenie gminy Milówka, które prezentują różny stopień trudności. Wytyczonych i oznaczonych zostało 5 tras. Najkrótsza trasa ma ok. 5 km długości i wiedzie z Milówki Górnej przez centrum do Milówki Dolnej. Ścieżka przebiega głównie wzdłuż Soły. Najdłuższa trasa liczy 22,9 km i stanowi pętlę z początkiem i końcem w Milówce. Trasa przebiega przez Szare, Pochodzitą i Kamesznicę Górną. W parku milowskim znajduje się Mobilna Stacja Naprawy Rowerów.
6. Szlaki turystyczne – z Milówki zielony szlak turystyczny prowadzi przez przysiółek Komory do schroniska PTTK na Hali Boraczej. Ze schroniska można wybrać się niebieskim szlakiem do Rajczy lub przez Borucz do Żabnicy, czarnym szlakiem do stacji turystycznej „Słowianka” lub na Halę Redykalną, a także można podążać nadal zielonym szlakiem przez schronisko PTTK na Rysiance do punktu Żabnica Skałka.
7. Żywieckie Gody – odbywają się na początku roku w Żywcu i w Milówce i nawiązują do tradycji kolędowania dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie. Odbywają się wówczas przemarsze korowodów i konkurs trzaskania z bata, którego odgłos według wierzeń ludowych ma odpędzać złe moce. Przede wszystkim jednak podczas imprezy prezentują się grupy dziadowskie. Kolędowanie dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie znajduje się na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Wspomniane żywieckie gody zwane są czasem góralskim karnawałem. Ciekawostkę stanowi fakt, że Milówka, jako druga miejscowość z Polski, po Bukowinie Tatrzańskiej, stała się członkiem Europejskiej Fundacji Miast Karnawałowych. Jest to organizacja skupiająca miejscowości, w których organizowane są imprezy karnawałowe.
8. Dni Milówki – impreza, która odbywa się co roku latem. Towarzyszą jej koncerty zespołów regionalnych i gwiazd muzyki rozrywkowej, zawody i pokazy strażackie, kiermasze sztuki ludowej, degustacje potraw regionalnych, konkursy, zabawy dla dzieci i turnieje sportowe. Atrakcje skupione są wokół amfiteatru w Milówce.
9. Aleja Zbójników w Węgierskiej Górce
Aleja Zbójników w Węgierskiej Górce – powstała w 2009 r. w efekcie pleneru rzeźbiarskiego i obejmuje sześć rzeźb wykonanych z drewna topolowego. Ich wysokość waha się od 4,5 do 5 m. Aleja stanowi przegląd postaci i historii zbójnictwa na Żywiecczyźnie.
10. Koronki w Koniakowie
Koronki w Koniakowie to element folkloru lokalnego i jeden z symboli miejscowości. W 2019 roku powstało tutaj Muzeum Koronki Koniakowskiej, a także sklep z ludową twórczością. Koronkowa tradycja w Koniakowie ma ponad sto lat, a w stworzonym niedawno muzeum można poznać jej historię
Milówka – krótko historycznie
Osada Milówka powstała prawdopodobnie przy ujściu potoku Milówka do rzeki Soły, czyli w rejonie dzisiejszych ulic Turystycznej i Zielonej. Pierwsze wzmianki o o wsi pojawiają się w 1608 r. w wykazie wsi Państwa Żywieckiego. Do 1623 r. miejscowość należała do rodziny Komorowskich, a następnie znalazła się w dobrach królowej Konstancji, żony Zygmunta III Wazy. Po królowej majątek odziedziczył jej syn, król Jan Kazimierz.
W kolejnych wiekach Milówka często zmieniała właścicieli. W XIX w. zostałą zakupiona przez Albrechta Sasko-Cieszyńskiego, który po śmierci przekazał zgromadzone dobra arcyksięciu Karolowi Ludwikowi Habsburgowi. Ród Habsburgów pozostał właścicielem Milówki do zakończenia II wojny światowej.
Milówka w XIX w. stanowiła rozbudowaną miejscowość, w której swoje siedziby miały instytucje administracyjne, gospodarcze, kulturalno-oświatowe i usługowe. W związku z tym w latach 1872-1934 swą rangą była równa miasteczku. Posiadała nawet własną pieczęć. XX-lecie międzywojenne przyniosło wzrost znaczenia Milówki jako miejscowości letniskowej i kuracyjnej. Wówczas jej zabudowa nabrała miejskiego charakteru, z wyrażnie zaznaczonym centrum.
We wrześniu 1939 r. między Milówką a Kamesznicą toczyły się ciężkie boje. Sama wieś została zajęta przez Niemców już 2 września. W 1942 r. okupanci zniszczyli tzw. krzyż na Grunwaldzie, znajdujący się na Cumowej Grapie, który został postawiony w 1910 r. dla upamiętnienia 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Pomnik został odbudowany w czynie społecznym po II wojnie światowej i poświęcony 15 lipca 1984 r.
W 1945 r. ok. 160-180 żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w walkach w pobliżu Milówki, zostało pochowanych na stokach Syberii, w pobliżu cmentarza żydowskiego. Żydzi stanowili przed wojną 8-10% populacji Milówki. W 1882 r. wybudowali synagogę w miejscowości. Po synagodze została tablica pamiątkowa zamieszczona w miejscu jej istnienia. Cmentarz został natomiast zniszczony w czasie wojny, a do dziś przetrwało ok. 100 nieuszkodzonych nagrobków.
Po więcej informacji turystycznych warto zajrzeć tutaj
admin
