Szczyt Kościelec – znajduje się w Dolinie Gąsienicowej, w Tatrach Wysokich. Usytuowany jest w bocznej Grani Kościelców. Wznosi się na wysokość 2155 m n.p.m.
1. Nazwa szczytu pochodzi najprawdopodobniej od kształtu góry, która przypomina wieżę kościelną. Można się spotkać ponadto z porównaniem jego wyglądu do piramidy. Kościelec bywa również określany jako „polski Matterhorn”.
2. Na Kościelec prowadzi czarny szlak z Karbu, przełęczy rozdzielającej ten szczyt i Mały Kościelec. Do Karbu można dotrzeć czarnym szlakiem odchodzącym od szlaku niebieskiego przy Czarnym Stawie Gąsienicowym bądź niebieskim szlakiem odchodzącym od czarnego szlaku przy Zielonym Stawie Gąsienicowym.
3. Podejście od Karbu należy do trudniejszych i wymaga dobrej kondycji fizycznej oraz doświadczenia w chodzeniu po górach. Nie jest to z pewnością szczyt dla początkujących. Na trasie pojawiają się progi skalne, ponadto cechuje się ona dużą ekspozycją. Nie ma tu ułatwień typu łańcuchy i klamry. Szlak śliski po deszczach lub oblodzony potrafi stać się bardzo niebezpieczny.
4. Kościelec jest jedynym szczytem, z którego widać wszystkie Stawy Gąsienicowe. Rozciąga się stąd widok na wzniesienia Orlej Perci,Tatry Zachodnie z Kasprowym Wierchem czy wierzchołki Rysów. Przy dobrej pogodzie można zobaczyć zarysy Zakopanego.
5. Pierwszego udokumentowanego letniego wejścia dokonał w 1845 r. Antoni Hoborski, matematyk i pierwszy rektor AGH. Autorami zimowego wejścia w 1908 r. byli polski kompozytor i dyrygent Mieczysław Karłowicz oraz taternik i alpinista Roman Kordys.
Na nartach w 1911 r. wspięli się generał brygady i inicjator powstania TOPR Mariusz Zaruski oraz fotograf i legionista Stanisław Zdyb.
6. Zachodnia ściana Kościelca jest chętnie wybierana przez taterników. Wśród ścieżek wspinaczkowych wyróżnić można Drogę Stanisławskiego i Drogę Gryczyńskiego, zwaną również Sprężyną. Na zachodniej ścianie śmierć ponieśli polscy taternicy, w 1929 r. Mieczysław Świerz, a w 1993 r. Piotr Dawidowicz.
7. Na Kościelcu znajduje się najwyższe w polskich Tatrach stanowisko drzewiastej formy świerka. Występuje tu również bardzo rzadka saussurea wielkogłowa, roślina z rodziny astrowatych, o purpurowofioletowych kwiatach.
8. Tatry były wskazywane przez niektórych pisarzy polskich, takich jak Sienkiewicz czy Witkiewicz, jako miejsce, gdzie powinny być pochowane szczątki Juliusza Słowackiego po sprowadzeniu ich do Polski. Jako miejsce pochówku wybrano w 1909 r. wnękę w zachodniej ścianie Kościelca. Ostatecznie do realizacji tego projektu nie doszło, a poeta został pochowany na Wawelu dopiero w 1927 r.
9. W 1976 r. Wojciech Kilar napisał poemat symfoniczny „Kościelec”. Powstanie jego związane jest ze śmiercią Mieczysława Karłowicza, który zginął w 1909 r. w lawinie pod Małym Kościelcem.
10. „Kościelec” jest jednym z utworów, które znalazły się na ścieżce dźwiękowej do filmu „Prowokator” w reżyserii Krzysztofa Langa z 1995 r. Skomponował go Michał Lorenc.
11. „Psalm o świętych góralskich” autorstwa Stanisława Nędzy-Kubińca upamiętnia tragiczną śmierć Mieczysława Świerza. Karol Zając, polski narciarz, napisał wiersz „Zachodnia ściana Kościelca”.
12. Kościelec stanowił inspirację dla malarzy i rzeźbiarzy, takich jak Walery Eljasz-Radzikowski, Stanisław Witkiewicz, Rafał Malczewski, Zenon Pokrywczyński, Henryk Burzec czy Michał Gąsienica Szostak.
admin
