W XXI wieku ruch statków na morzach i oceanach porównać można do ruchu samochodów na autostradach. Tak wielkie natężenie ruchu ma związek między innymi z nowymi szlakami morskimi stworzonymi w XIX i na początku XX wieku oraz coraz większym zapotrzebowaniem na towary pochodzące z zamorskich krajów znajdujących się w różnych miejscach ziemskiego globu. Pierwszym istotnym czynnikiem zwiększającym eksploatowanie dróg morskich do transportu było wybudowanie Kanału Sueskiego skracającego drogę z Azji do Europy i w odwrotnym kierunku. Kolejnym milowym krokiem było zbudowanie Kanału Panamskiego. W obu przypadkach korzystanie z możliwości skracania dróg żeglugowych było bardzo ważnym czynnikiem.
1. Kanał Panamski, jest ważnym łącznikiem pomiędzy wodami morskimi i oceanicznymi znajdującymi się po obu stronach zarówno Ameryki Północnej jak Południowej.
2. Koncepcja przekopania wąskiego skrawka ziemi będącego łącznikiem pomiędzy dwoma amerykami, powstała już w XVI wieku. Inspiracją do przekopania wąskiego pasemka lądu znajdującego się na terenie dzisiejszej Panamy, było skrócenie drogi morskiej łączącej Hiszpanię z jej zamorskimi terenami. Znajdujące się po zachodniej części Ameryki Południowej Peru, było kolonią hiszpańską. Połączenie morskie mogło być realizowane, opływając cała Amerykę. Do pokonania przez żeglarzy był i jest do dnia dzisiejszego bardzo kapryśny przylądek Horn, na krańcu kontynentu południowoamerykańskiego. Budując kanał żeglarze pływający pod hiszpańską flagą, mieliby bardzo ułatwione zadanie. Pomysł ten nie został jednak zrealizowany.
3. Kolejnym pomysłodawcą budowy kanału był pochodzący z Francji, Ferdinand Marie de Lesseps. De Lesseps miał już doświadczenie w tego typu przekopach, ponieważ kierował on budową Kanału Sueskiego. Pewne prace zostały zainicjowane, jednak na skutek bankructwa firmy Francuza zostały przerwane.
4. Kolejnym zainteresowanym budową kanału byli Amerykanie. Wydzierżawili oni od tworzącej się właśnie Panamy, skrawek terytorium, na którym rozpoczęli przekop. Prace zostały rozpoczęte w roku 1904, a zakończone zostały w roku 1914. Oficjalne otwarcie kanału miało miejsce dopiero w roku 1920.
5. Budowę kanału przypłaciło życiem około 25 tysięcy osób, a ponad 20 tysięcy z nich zaraziło się wcześniej malarią lub żółtą febrą.
6. Przez ponad 70 lat Stany Zjednoczone jako dzierżawca terenu Kanału Panamskiego sprawowały pieczę nad przepływającymi statkami. Przekazanie kontroli nad kanałem w ręce rządu Panamy nastąpiło w roku 1999.
7. Panama była kiedyś częścią Kolumbii. Ruchy separatystyczne wsparte zostały przez administrację amerykańską. Pomoc Panamie w oderwaniu się od Kolumbii została udzielona w zamian za możliwość nadzorowania nad budową i korzystaniem z kanału.
8. Kanał Panamski ma 80 kilometrów długości, z czego tylko 14 kilometrów wydrążone zostało w litej skale występującej na przesmyku, a zdecydowana większość tego szlaku wodnego poprowadzona została przez sztuczne jezioro Gatún. Ponad 16 kilometrów przypada na płytkie wody przybrzeżne Zatoki Panamskiej i Zatoki Colón.
9. Jezioro Gatún jest sztucznym zbiornikiem wodnym znajdującym się w środkowej Panamie. Jezioro znajduje się na wysokości 26 metrów nad poziomem morza. Zbiornik powstał w latach 107-1913 dzięki tamie zbudowanej na rzece Chagres. Jezioro zaopatruje w wodę, śluzy znajdujące się na kanale. Dzięki wodzie pochodzącej z jeziora możliwe jest napełnianie śluz służących do odpowiedniego podnoszenia i obniżania statków przepływających przez kanał.
10. Pokonanie kanału odbywa się w ciągu 8-10 godzin, przez 24 godziny na dobę. Przez kanał przepływa rocznie 14 tysięcy statków.
11. Śluzy to najważniejszy element kanału. Dzięki 3 zestawom śluz, możliwe jest podnoszenie statków na 26 metrów. Kanał mogą pokonywać statki mające nie więcej niż 294,1 metry długości i 32,3 metra szerokości. Dopuszczalne zanurzenie wynosi 12 metry.
12. Przepłynięcie kanału jest możliwe po uiszczeniu opłaty, wynoszącej 50 tysięcy dolarów. Opłata ta wymagana jest od dużych statków. Jednostki mniejsze wnoszą opłaty w przedziale 5-10 tysięcy dolarów.
13. W celu zapewnienia możliwości korzystania z kanału przez większe jednostki, w 2016 roku poszerzono i pogłębiono Kanał, budując jednocześnie dwa nowe komplety śluz. Dzięki tej inwestycji umożliwiono korzystanie z kanału większym jednostkom np. kontenerowcom mającym na swoim pokładzie 12 tysięcy kontenerów,
14. Pokonanie Kanału Panamskiego li jest po wcześniejszym zarezerwowaniu terminu. Dzięki takiemu rozwiązaniu nadzorcy kanału mają możliwość zachowania płynności i zapobiegają tworzeniu się „korków”
15. Kanał Panamski jest w chwili obecnej jedynym „skrótem” umożliwiającym stosunkowo szybkie dotarcie z Europy do Azji. Rozważana jest koncepcja wybudowanie nowego kanału na terytorium Nikaragui. Chwilowo koncepcja nowego kanału utknęła w martwym punkcie i nie wiadomo czy doczeka się realizacji. Głównymi przeciwnikami są środowiska ekologiczne oraz bardziej prozaiczna przyczyna wynikająca z kłopotów finansowych dotychczasowego propagatora tej koncepcji.. Kolejną koncepcją konkurencyjną dla Panamy jest uruchomienie tak zwanego szlaku północnego. Nowy szlak morski jest coraz bardziej realny i jest związany ze zmianami klimatycznymi wpływającymi na udrożnienie drogi w rejonie Arktyki.
admin
