Jerzyk jest niewielkim ptakiem zamieszkującym północną Afrykę, sporą część Azji i niemal całą Europę. Można się z nim zetknąć na terenie całej Polski. Osiedla się zarówno w przestrzeniach miejskich, jak i na terenach rezerwatów przyrody, parków oraz lasów. Należy do rodziny jerzykowatych.
1. Pierwsze wzmianki na temat jerzyków pochodzą już z drugiej połowy XVIII wieku. Opisany został przez szwedzkiego przyrodnika Karola Linneusza. Według Międzynarodowego Komitetu Ornitologicznego obecnie wyróżnia się dwa podgatunki jerzyka.
2. Przeciętna długość ciała dorosłego osobnika może wynosić nawet do 18 cm. Jego waga może nieznacznie przekraczać 50g, a rozpiętość skrzydeł może znacząco przekraczać 40cm.
3. W przypadku jerzyków nie występuje dymorfizm płciowy. Oznacza to, że samiec i samica nie posiadają widocznych różnic. Można je pomylić. Do pomyłek dochodzi również ze względu na podobieństwo jerzyków do jaskółek.
4. Do głównego pożywienia jerzyków należą owady, które są łapane w locie. Jerzyki polują na różnych wysokościach, gromadząc jednocześnie jedzenie w podgardlu dla młodych. Złapane owady zbijają się wówczas w zwartą bryłkę, która później wędruje do wygłodniałych maluchów. Można śmiało powiedzieć, że właściwie większość czynności jerzyki wykonują, będąc w powietrzu. W powietrzu się rozmnażają i śpią.
5. Jerzyki należą do jednych z najszybszych ptaków, a właściwie do najszybszych zwierząt na całej kuli ziemskiej. W locie potrafią osiągnąć prędkość do 200 km na godzinę.
6. Gniazda jerzyków powstają z roślinnych skrawków i piór. Całość jest zescalona śliną. Gniazda mogą pojawiać się w dziuplach i w skalnych szczelinach. Jerzyki rezydujące na terenach miejskich umieszczają gniazda we wszelkich zakamarkach miejskiej zabudowy.
7. Na ogół jerzyki składają dwa jaja, które są następnie wysiadywane przez około 20 dni. W tym okresie rodzice wymieniają się obowiązkami, a zatem wysiadują jaja na zmianę. Maluszki dopiero po dwóch tygodniach od wyklucia otwierają oczka. Ich ciała bezpośrednio po wykluciu są nagie i z czasem pokrywają się szarym puchem. Na początku są zatem całkowicie zdane na rodziców, którzy dokładają wszelkich starań, by młodym niczego nie zabrakło.
8. Jerzyki wyruszają w daleką wędrówkę w okresie poprzedzającym zimę. Niektóre opuszczają Polskę już pod koniec sierpnia. Ich destynacją w tym okresie jest północna Afryka.
9. Jerzyki posiadają brązowe, ciemnobrązowe lub czarne upierzenie. Na pierwszy rzut oka niemal zawsze można odnieść wrażenie, że są czarne. Jedynym charakterystycznym elementem jest szara plamka znajdująca się na podbródku.
10. Jerzyki mają dosyć krótkie nogi. Są jednak skonstruowane w taki sposób, by mogły swobodnie wczepiać się w pionowe ściany. To właściwie jedna z bardziej naturalnych pozycji jerzyków, choć większą część życia spędzają w locie.
11. Jerzyki potrafią pięknie śpiewać. Charakterystyczne trele służą jerzykom również do komunikacji. Zwrócono uwagę, że w stadach ma ono charakter wymiany konkretnych informacji.
12. Jerzyki w poszukiwaniu pokarmu skore są do odbywania bardzo dalekich wędrówek. Zdarza im się pokonywać setki kilometrów w poszukiwaniu bardziej wartościowych owadów.
13. W niektórych częściach Afryki jerzyki symbolizują nadzieję. Uważa się, że są symbolem pomyślności tuż po trudnym i dającym się we znaki lecie.
14. Szacuje się, że długość życia jerzyka może wynosić nawet do 20 lat. Jerzyki należą również do gatunku ściśle chronionego w Polsce i to na każdym etapie życia. Pod ochroną znajdują się wobec tego również gniazda jerzyków.
15. Obserwacje naukowców ze Szwecji dowodzą, że jerzyk potrafi znajdować się w locie nawet przez 200 dni bez żadnej przerwy. Rekordzistą w tej materii jest jerzyk, które latał nieprzerwanie przez trzy lata.
16. Jerzyki to doskonały środek komarobójczy. Szacuje się, że jeden osobnik potrafi zjeść tych owadów nawet do 20 tysięcy każdego dnia.
17. W przypadku znalezienia jerzyka należy położyć go na otwartej dłoni. W taki sposób jerzyk będzie mógł poderwać się do lotu. Jeżeli jego stan na to nie pozwala, należy zabrać go do domu i zapewnić spokojną przestrzeń, w której będzie mógł wrócić do sił. Należy go wówczas karmić suplementami wapniowymi i wskazanymi witaminami.
18. Wielu właścicieli ogrodów montuje specjalne budki dla jerzyków. Ich obecność sprawia, że w sezonie letnim właściwie nie trzeba przejmować się nachalnymi owadami.
19. Wszelkiego rodzaju remonty elewacji czy generalne remonty budynków powinny uwzględniać obecność gniazd jerzyków. Niedopatrzenie lub zbagatelizowanie tej kwestii może oznaczać dla jerzyków śmierć w ogromnych męczarniach.
20. Kończyny jerzyka są skonstruowane w sposób uniemożliwiający mu chodzenie. Potrafią wczepić się w pionową ścianę i doskonale latać, aczkolwiek nie są w stanie przejść krótkiego dystansu ze względu na palce, które są skierowane do przodu.
admin
