Daniel – jest to ssak z rodziny jeleniowatych. Reprezentowany jest przez dwa gatunki, daniela zwyczajnego (łac. Dama dama) i daniela mezopotamskiego (łac. Dama mesopotamica).
1. Wywodzi się z Azji Mniejszej, przede wszystkim z terenów dzisiejszej Turcji. Następnie został rozpowszechniony w wielu krajach świata. Na obszary śródziemnomorskie daniele sprowadzili najpierw Fenicjanie, a następnie Rzymianie. Do Polski zawędrował po raz pierwszy w XIII w.
2. Samiec daniela określany jest mianem byka. Samica nosi nazwę łania. W stosunku do młodego osobnika używa się określenia cielę. Na jednorocznego samca mówi się szpicak, na dwuletniego łyżkarz, a na trzyletniego łopatacz.
3. Daniele żyją w stadach nazywanych chmarami. Tworzą je samice z cielętami oraz młodymi z poprzedniego roku. Przewodniczy im starsza, doświadczona łania. Starsze samce dołączają w okresie rui, a poza tym okresem żyją samotnie lub w niewielkich chmarach.
4. W zależności od dostępności pokarmu daniele żywią się trawami, krzewami, liśćmi, pąkami, pędami, korą, żołędziami, kasztanami, bukwią czy owocami. Ich aktywność przypada na poranek i zmierzch. W ciągu dnia odpoczywają.
5. Zwierzęta na wolności żyją od 20 do 25 lat. Osobniki pozostające w niewoli mogą dożywać nawet 30 lat.
6. Daniel jest mniejszy od jelenia, ale większy od sarny. Długość ciała wynosi od 130 do 150 cm, a wysokość w kłębie od 80 do 90 cm, przy czym byki są większe od łań. Samce ważą średnio od 46 do 80 kg, natomiast samice średnio od 35 do 53 kg.
7. Umaszczenie grzbietu i boków ma rudobrązowy kolor, upstrzony białymi plamami. Przez środek grzbietu przebiega ciemna smuga. Na zadzie występuje charakterystyczna biała plama z ciemnym obrzeżeniem, która nazywana jest lustrem. Ogon jest dość długi, z wierzchu czarny, a od spodu biały. Na zimę kolor futra zmienia się na szary, bez białych plam.
8. Wśród danieli można spotkać osobniki melanistyczne, czyli o zwiększonej zawartości melaniny, które mają niemal czarne umaszczenie. Zdarzają się również osobniki leucystyczne, czyli z częściowym lub całkowitym brakiem melaniny, które cechuje biała sierść.
9. Nogi daniela nazywane są badylami, ogon określa się mianem kwiatu, natomiast uszy to łyżki. Okrywa daniela, czyli futro, zwie się suknią.
10. U samców występuje poroże, które łopatowato rozszerza się ku górze. W tylnych częściach łopat wyrastają odnogi, które określa się mianem sęków. Waga poroża może wynosić nawet 7 kg. Co roku występuje jego wymiana, przeważnie w maju.
11. Daniele mają bardzo dobry węch i słuch. Cechują się też doskonałym wzrokiem, który pozwala im z łatwością dostrzegać nieruchome obiekty. Dobrze widzą jednak jedynie w dzień.
12. Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku ok. 15 miesięcy, natomiast samce dużo później, w wieku ok. 27 miesięcy.
13. Sezon godowy trwa od połowy października do połowy listopada. Ze względu na charakterystyczne odgłosy wydawane wówczas przez samce, czyli bekanie, nazywany jest bekowiskiem.
14. Ciąża trwa ok. 220-245 dni. Samica rodzi przeważnie jedno, rzadziej dwa młode. Cielenie się następuje w czerwcu lub na początku lipca, a matka karmi młode do nadejścia zimy.
15. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) daniel zwyczajny znajduje się na liście zwierząt najmniejszej troski, natomiast daniel mezopotamski na liście zwierząt zagrożonych, które mają przypisane wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości.
16. W Polsce daniele znajdują się na liście gatunków zwierząt łownych. Obejmuje je okres ochronny. Na byki i cielęta można polować od początku września do końca lutego, natomiast na łanie krócej, a mianowicie od początku września do 15 stycznia.
17. Daniele można spotkać w hodowlach, również na terenie Polski. Wbrew pozorom hodowla danieli nie jest trudna. Mięso danieli opisywane jest jako delikatne i kruche, a ponadto bezpieczne dla alergików. Poroża wykorzystywane są m. in. przez artystów do produkcji wyrobów codziennego użytku. Skór używa się do dekoracji domów.
18. Daniele mezopotamskie były uważane za wymarłe na wolności, jednak w latach 50. XX w. ekspedycja sfinansowana przez hrabiego Fritza Adama Hermanna von Opla odnalazła populację 25 osobników w irańskiej prowincji Hormuz. Obecnie na wolności występują na terenie Iranu i Izraela.
19. Według danych z 2019 r. połowa populacji daniela mezopotamskiego, czyli ok. 340 osobników, zamieszkuje obecnie w ogrodach zoologicznych. W Polsce można je zobaczyć we Wrocławiu.
20. Daniel mezopotamski jest trochę większy od daniela zwyczajnego. Ma ok. 240 cm długości i 110 cm wysokości w kłębie. Osiąga wagę dochodzącą do 200 kg. Ubarwienie podobne jest do umaszczenia daniela zwyczajnego.
admin
