Mistycyzm Kościoła Mariackiego w Krakowie to rzecz niezwykła, cudowna architektura oraz wieki bogatej historii czynią to miejscem wyjątkowym na mapie Polski, a nawet świata. Jan Paweł drugi w sposób bardzo wyrazisty oznajmił o Kościele Mariackim: ,,byłbym w sumieniu niespokojny, czy naprawdę byłem w Krakowie, gdybym nie odwiedził bazyliki Mariackiej”.
1. Stare Miasto, a wraz z nim Kościół Mariacki, trafiło na listę światowego dziedzictwa UNESCO już w 1978 roku.
2. Bazylika w stylu gotyckim nie zmieniała się znacząco na przestrzeni wieków, została ukończona pod koniec XIV wieku.
3. Według Jana Długosza wcześniejszy kościół murowany powstał w latach 1221-1222, w stylu romańskim. Kościół jednak został zniszczony poprzez tatarskie najazdy.
4. Pierwotnie w miejscu Bazyliki Mariackiej stał kościół drewniany.
5. Jedno z najsilniejszych trzęsień ziemi w historii Polski spowodowało zawalenie sklepienia, było to w okolicach roku 1442.
6. Historyczne prace badawcze dotyczące wcześniejszych obiektów na terenie dzisiejszego Kościoła Mariackiego prowadził m.in. Władysław Grabski – dwukrotny premier II RP, minister Skarbu i autor reformy walutowej z 1924 roku.
7. Hejnalica – wyższa z wież Kościoła Mariackiego czyni go najwyższym kościołem w Małopolsce, mierzy 82 metry. Nie od razu miała taką wysokość, ponieważ w połowie XV wieku ją podwyższono, aby pełniła funkcję wartowniczą. Hejnał wykonywany jest z wysokości 54 metrów, aby tam dotrzeć, należy pokonać 239 schodów.
8. Hejnał Mariacki został zagrany pierwszy raz w południe 13 lutego 1838 roku.
9. W niższej z wież, mierzącej 69 metrów, znajdują się m.in. kościelne dzwony, nastarszy z nich został odlany w 1320 roku, największy – Półzygmunt – o masie około 4800 kg i średnicy 180 cm, odlany w 1438 roku.
10. Kościół trójnawowy, w którym ołtarz orientowany jest ku wschodowi.
11. Zachwycające po dziś dzień sklepienie gwiaździste prezbiterium Bazyliki Mariackiej zbudował w 1442 roku kamieniarz Czipser.
12. Na zwornikach żeber widnieją herby: Polski, Krakowa i biskupa Iwo Odrowąża, który był fundatorem romańskiego kościoła w XIII wieku.
13. W 1891 roku rzeźbiarz Zygmunt Langman wykonał posągi proroków: Jeremiasza, Daniela, Dawida, Ezechiela, Jonasza i Izajasza – umieszczając je w ściennych wnękach.
14. Pierwsza wzmianka o organach w Kościele Mariackim sięga 1399 roku.
15. Jednym wielu wyróżniających się elementów kościoła jest ołtarz wykonany przez Wita Stwosza, pracę rozpoczął w 1477 roku, ołtarz ukończył 12 lat później. Za swoje opus magnum otrzymał przynajmniej 2808 florenów, co ówcześnie stanowiło roczny budżet Krakowa.
16. Stwosz nie był artystą powszechnie znanym, choć obiecującym, został wybrany po części ze względu na więzi gospodarcze między Krakowem a Norymbergą. Przez wieki jego nazwisko było zapomniane, dopiero w latach 20. XIX wieku nazwisko wykonawcy ołtarza ustalił polski historyk – Ambroży Grabowski.
17. Nastawa ołtarzowa ma wymiary 11 m x 13 m, co czyni ją największą w Europie.
18. Polichromia na ścianach prezbiterium została wykonana przez Jana Matejkę w latach 1890-1892.
19. Malowidła na sklepieniu nawy głównej wykonali: Jan Matejko, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański. Wykonali również witraże.
20. Bazylika Mariacka jest nekropolią, nieliczne pochówki miały miejsce w średniowieczu oraz okresie nowożytnym. Od około 1222 roku na terenie kościoła znajdował się cmentarz, zlikwidowany przez Austriaków w 1796 roku.
21. W Kościele Mariackim znajduje się 11 kaplic.
22. Przy jednym z wejść zamontowana jest kuna – metalowa obręcz przymocowana na krótkim łańcuchu do murów. Miała stanowić pokutę dla grzeszników, obecnie – ze względu na wyższy poziom gruntu – znajduje się przy ziemi, natomiast dawniej była skonstruowana w sposób uniemożliwiający wyprostowanie.
23. Liczne dzieła zostały zrabowane przez Niemców podczas II wojny światowej. Część z nich pozostaje nieodnaleziona.
24. Ostatnie większe prace restauracyjne miały miejsce w latach 90. XX wieku.
25. W kwietniu 2010 roku w bazylice odbyło się nabożeństwo pogrzebowe tragiczne zmarłej pary prezydenckiej – Lecha i Marii Kaczyńskich.
26. W 2020 roku NBP wprowadził dwie monety okolicznościowe z wizerunkiem Kościoła Mariackiego – o nominale 5 zł oraz 50 zł.
*wszystkie zdjęcia – podroztrwa.pl
admin
