Bazylika Mariacka w Gdańsku – mieści się przy ul. Podkramarskiej 5. Jej pełna nazwa brzmi Bazylika Konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
1. Świątynia była budowana w latach 1343-1502. Jej długość wynosi 105, 2 m, szerokość w transepcie, czyli w nawie poprzecznej 66,2 m, a kubatura 155 tys m3. Jest to największa ceglana świątynia w Europie. Nazywana bywa „Koroną Gdańska”. Otacza ją 31 kaplic. Wewnątrz 26 filarów wspiera sklepienie gwiaździste i kryształowe, sięgające do 30 m wysokości.
Zobacz więcej atrakcji w Gdańsku
2. Od 1529 r. w świątyni odprawiane były zarówno nabożeństwa katolickie, jak i protestanckie. W 1572 r. po raz pierwszy przy głównym ołtarzu stanęli luteranie, a liturgia w obrządku rzymskokatolickim przestała być sprawowana. W latach 1678-1683 powstała katolicka Kaplica Królewska. Do głównej świątyni katolicy powrócili w 1946 r.
3. W 1945 r. znaczna część świątyni uległa zniszczeniu. Od 1952 r. prowadzone były prace nad odbudową kościoła. 17 listopada 1955 r. po raz pierwszy od prawie 400 lat zostało odprawione nabożeństwo katolickie. Tego dnia dokonany został również akt poświęcenia świątyni.
4. Do świątyni prowadzi 7 bram – Kaletnicza, Radnych, Wysoka, Mariacka, Groblowa, Szewska i brama pod wieżą. Nad bramą Groblową znajduje się zegar zwany „Groblowym” z lat 1635-1637.
5. Wśród cennego wyposażenia świątyni warto zwrócić uwagę na późnogotycki, dębowy ołtarz główny z 1517 r. Prezentuje on scenę Koronacji Najświętszej Maryi Panny. Do zabytków należy również belka tęczowa z grupą Ukrzyżowania z 1517 r., figura Pięknej Madonny Gdańskiej z lat 1400-1435, gotycka Pieta. Wymienić można ponadto grupę św. Jerzego z XV w., rzeźby Salvator Mundi i rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego, baptysterium, liczne ołtarze i epitafia.
6. Wewnątrz świątyni znajduje się wielki zegar astronomiczny. Jest to rekonstrukcja zegara wykonanego w latach 1464-1470 przez Jana Düringera z Torunia. Pokazuje on nie tylko godziny, ale również fazy księżyca i znaki zodiaku. Zegar mierzy 12 m.
7. W posadzce znajduje się ok. 400 płyt nagrobnych zasłużonych obywateli Gdańska, którzy pochowani są pod bazyliką. Najstarsza płyta pochodzi z 1411 r. i widnieje na nim nazwisko burmistrza gdańskiego Konrada Leczkowa. Został tu pochowany wraz z drugim burmistrzem Arnoldem Hechtem i rajcą miejskim Bartłomiejem Grossem po tym, jak zostali zamordowani z rozkazu komtura gdańskiego Henryka von Plauen.
8. Świątynię otacza 7 wież iglicznych, 3 wieże ceramiczne oraz wieża dzwonna. Ta ostatnia do kalenicy, czyli linii szczytowej, ma wysokość 82 m. Pomiędzy dwoma wieńczącymi ją dachami znajduje się taras widokowy. Wewnątrz wieży znajdują się dzwon Gratia Dei o wadze 7,85 t oraz dzwon Ave Maria o wadze 2,6 t. Zostały odlane w 1970 r. w ludwisarni Jana Felczyńskiego w Przemyślu. W wieży dzwonnej zostały umieszczone w 1972 r.
9. 12 czerwca 1987 r. w bazylice podczas swej III pielgrzymki do Polski z wiernymi spotkał się papież Jan Paweł II. Wygłosił wówczas homilię skierowaną do chorych i służby zdrowia. W 2018 r. na pamiątkę tej wizyty umieszczono w sygnaturce dzwon o wadze 60 kg, na którym wyryto inskrypcje „Imię moje Św. Jan Paweł II” oraz „ Na wieczną pamiątkę odwiedzin papieża Polaka w Bazylice Mariackiej w Gdańsku 12.06.1987 r. Anno Domini 2018”.
10. Bazylikę można zwiedzać w wyznaczonych godzinach przez cały rok. Świątynia wyłączona jest ze zwiedzania na czas odprawianych Mszy Św. i nabożeństw. Do zwiedzania nie jest również przeznaczona Kaplica Jezusa Miłosiernego, gdzie odbywa się adoracja Najświętszego Sakramentu. Codziennie przed godz. 12 można obserwować ruchomy pokaz figur zegara astronomicznego. W sali multimedialnej Bazyliki, po wcześniejszej rezerwacji, można bezpłatnie obejrzeć filmy „Dzieje Kościoła Mariackiego” oraz „Skarby Bazyliki Mariackiej. Zegar Astronomiczny”. Przy dobrych warunkach atmosferycznych istnieje również możliwość wejścia na wieżę z punktem widokowym. Koszt cegiełki za wejście wynosi 12 zł. Cegiełka ulgowa kosztuje 6 zł.