Żubr europejski to gatunek łożyskowca z rodziny wołowatych, który jest największym ssakiem lądowym w całej Europie. Choć oficjalnie nie są już zagrożone wyginięciem, na świecie żyje ich tylko nieco ponad pięć tysięcy sztuk. Dlatego też powstają liczne programy mające na celu zasiedlenie żubrów w nowych miejscach. Co warto wiedzieć o tych zwierzętach?
1. Żubr jest jednym z tych gatunków zwierząt, który niemal całkowicie został wytępiony przez człowieka. Populacja żubrów została szczególnie przerzedzona w epoce średniowiecza, a u progu XX wieku konieczne było przedsięwzięcie kroków, aby ocalić je od wyginięcia.
2. W 2020 roku w Polsce żyło dokładnie 2312 żubrów. Ponad połowa populacji polskiej występuje w Puszczy Białowieskiej. Można się na nie natknąć również w Bieszczadach, Puszczy Boreckiej i Knyszyńskiej, a także w okolicach Mirosławca i Drawska Pomorskiego.
3. Na wolności żubry występują głównie w Europie Środkowej i Wschodniej. Ich populacje można zaobserwować w Rosji, Niemczech, Rumunii, a także na Ukrainie, Słowacji, Litwie czy Białorusi.
4. Jeszcze kilkaset lat temu żubry żyły na otwartych terenach. Na ich przenosiny do lasów wpłynęło nie tylko ocieplenie klimatu, ale również ekspansja ludzi i powstawania wsi oraz miast.
5. Żubr europejski istnieje od około 120 tysięcy lat. To właśnie wtedy żubr pierwotny skrzyżował się z turem, a na świecie zaczęły pojawiać się takie żubry, jakie kojarzymy dzisiaj.
6. Dorosły samiec, zwany bykiem, może ważyć około 700 kilogramów, ale zdarzały się również osobniki ważące tonę. Mogą one osiągać do 188 centymetrów w kłębie. Samice, zwane krowami, ważą ponad 400 kilogramów, natomiast znane są przypadki krów o wadze przekraczającej 600 kilogramów.
7. Żubry żyjące w niewoli, zdane na ludzi i ich opiekę, mogą dożyć nawet trzydziestu lat. Uwielbiają przebywać w stadach, które zazwyczaj składają się z ośmiu do trzynastu żubrów. Młode natychmiast są wcielane do stada, a pomaga im w tym troskliwa matka.
8. Cechą charakterystyczną żubrów, dzięki której trudno pomylić je z innymi zwierzętami, jest ich budowa. Samce mają wyjątkowo rozbudowaną przednią część ciała i widoczny garb.
9. Żubry należą do zwierząt roślinożernych. Podstawą ich diety są trawa oraz rośliny zielne. W okresie jesiennym i zimowym żywią się również korą drzew, żołędziami oraz pędami niektórych krzewów.
10. Dorosłe osobniki muszą w ciągu doby zjeść od 40 do 60 kilogramów jedzenia. Dlatego też aż 70 procent swojego czasu spędzają na żerowaniu i poszukiwaniu odpowiedniego pokarmu.
11. Żubroń to oficjalna nazwa używana wobec krzyżówek żubra i domowego bydła. Pierwszy okaz w historii został wyhodowany w pierwszej połowie XIX wieku przez Leopolda Walickiego, któremu udało się skrzyżować żubra z krową. Sama nazwa została wymyślona dopiero ponad sto lat później.
12. Pokazowa Zagroda Żubrów to miejsce w Pszczynie, gdzie można z bliska przyjrzeć się tym niesamowitym zwierzętom. Równie ciekawe jest ich towarzystwo w postaci saren, danieli, jeleni i muflonów.
13. Samce żubrów walczą ze sobą w okresie rozrodczym. Jeśli jeden z nich nie ma ewidentnej przewagi, walki mogą trwać tak długo aż któryś straci życie.
14. Ruja u krów trwa od sierpnia do października. Ciąża żubrów trwa tyle samo, ile ciąża człowieka, a więc dziewięć miesięcy. Po upływie tego czasu na świat przychodzi zazwyczaj tylko jeden osobnik. Zazwyczaj jego waga waha się od 15 do 35 kilogramów.
15. Okres karmienia młodych trwa około roku. Po tym czasie mały żubr jest już w pełni samodzielny, a krowa gotowa do kolejnej ciąży. Samice żubrów zachodzą w ciążę średnio raz na dwa lata.
16. Ciekawostką jest, że na terenie Anglii żyjące na wolności żubry zostały kompletnie zgładzone już w XIII wieku. Naturalnie, to człowiek był odpowiedzialny za tę sytuację.
17. W Polsce ochrona żubrów na mocy królewskich dekretów została wprowadzona w życie już w XVI wieku. Z kolei w Rosji car Aleksander I Romanow nakazał wprowadzenie ochrony tych zwierząt w XIX wieku, zapewniając spory wzrost ich populacji.
18. W 1920 roku zabito ostatniego żubra nizinnego, który żył na wolności. Gdyby nie osobniki przetrzymywane w niewoli, nigdy nie udałoby się ocalić tego gatunku.
19. W dzisiejszych czasach żubr jest objęty ścisłą ochroną gatunkową wszędzie, gdzie tylko występuje. Mimo opinii, że gatunek ten nie jest już zagrożony, nadal wprowadzane są kolejne kroki, aby zwiększyć jego populację.
20. W jaskini Altamira w północnej części Hiszpanii znajduje się najstarszy wizerunek żubra, jaki udało się znaleźć. Według badaczy malowidła przedstawiające zwierzęta mogą mieć od 15 tysięcy do 35 tysięcy lat.
admin
