Małopolska to region o wyjątkowym znaczeniu historycznym. To właśnie na obszarze dzisiejszego województwa małopolskiego przez wieki rozwijały się ośrodki gospodarcze i kulturowe, a Kraków – stolica regionu – stanowiła najważniejsze miasto w kraju i siedzibę królów. W Małopolsce powstało wiele zamków, twierdzy, pałaców i warowni – niektóre pełniły funkcję obronną od czasów średniowiecznych, inne zaś stanowiły rezydencje władców i członków rodów szlacheckich. Przedstawiamy 10 najpiękniejszych zamków w województwie małopolskim!
1. Zamek Królewski na Wawelu
Krakowski Zamek Królewski na Wawelu to jeden z najważniejszych zabytków architektonicznych całej Polski. Budowę zamku ukończono w XV wieku, jednak podczas badań archeologicznych odkryto pozostałości po starszym, prawdopodobnie jedenastowiecznym grodzisku. Na Wawelu koronowanych było wielu władców Polski m.in. Kazimierz Wielki, Władysław Warneńczyk, Zygmunt III Waza i Jan III Sobieski.
Obecnie Zamek Królewski pełni funkcję muzeum narodowego. Zobaczyć w nim można m.in. Reprezentacyjne Komnaty Królewskie z oryginalnym wyposażeniem, Zbrojownię, Skarbiec Królewski i wystawy dzieł sztuki. W muzeum znajdują się również wystawy poświęcone kulturze i sztuce dalekiego wschodu oraz ekspozycje tkanin, ceramiki i zegarów. Na wyróżnienie zasługuje podziemne Lapidarium, w którym podziwiać można wspaniałe rzeźby.
2. Zamek w Wiśniczu
Ogromny, renesansowo-barokowy Zamek w Wiśniczu zachwyca wszystkich miłośników unikalnej architektury. Budowla zawiera widoczne z daleka, kopułowe wieże, a jej bliższe poznanie odkrywa przepiękny, wewnętrzny dziedziniec. Co ciekawe, Zamek w Wiśniczu zna każdy amator sztuki kulinarnej – w XVII wieku kucharzem zamieszkującego pałac księcia Lubomirskiego był Stanisław Czerniecki. Był to twórca pierwszej polskiej księgi z przepisami kucharskimi, które zawierały zarówno jego autorskie receptury, jak i instrukcje zdobywane od przybywających do zamku szlachciców.
Zamek w Wiśniczu udostępniony jest do zwiedzania przez turystów. W środku obejrzeć można zabytkowe, magnackie sypialnie i gabinety, a także niezwykle ciekawą ekspozycję narzędzi tortur oraz Podziemną Trasę Turystyczną w piwnicach.
3. Zamek Pieskowa Skała
Jednym z sześciu parków narodowych w województwie małopolskim jest Ojcowski Park Narodowy. Rozciąga się on wzdłuż malowniczej Doliny Prądnika, swoim zasięgiem obejmując niezwykłe formacje skalne i jaskinie. To właśnie w tym miejscu w XIV wieku Kazimierz Wielki postanowił wznieść jeden z zamków Orlich Gniazd, czyli obronnej fortyfikacji, mającej zabezpieczać Małopolskę przed najazdami z zewnątrz.
Zamek Pieskowa Skała dziś jest ważną atrakcją na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Podziwiać go można w wielu produkcjach filmowych – był planem zdjęciowym m.in. do serialu „Janosik” czy filmu „Ogniem i Mieczem”. W zabytkowych murach mieści się obecnie muzeum, w którym prezentowane są dzieła sztuki oraz eksponaty o znaczeniu historycznym.
4. Zamek w Dębnie
Zamek w Dębie to doskonały przykład architektury późnogotyckiej. Warownia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku na zlecenie Jakuba Dembińskiego, kasztelana i wielkiego kanclerza koronnego.
Wnętrza zamku udostępnione są dla zwiedzających. W zabytkowych pomieszczeniach umieszczono oryginalne wyposażenie: sprzęty codziennego użytku, meble, ozdoby i dzieła sztuki. Do najciekawszych eksponatów z pewnością zaliczyć można ogromne, malowane drzewo genealogiczne rodu Tarłów, a także inkrustowane, niemieckie meble z XIX wieku i zaaranżowane pomieszczenia użytkowe (kuchnia, spiżarnia i domowa apteczka).
5. Zamek w Niedzicy
Zamek „Dunajec” w Niedzicy wyróżnia się przepięknym umiejscowieniem. Położony jest on nad malowniczym Jeziorem Czorsztyńskim, tuż u wrót Pienińskiego Parku Narodowego. Gotycka warownia wybudowana została w XIV wieku i pełniła funkcje obronne i mieszkaniowe.
Turyści mogą zwiedzać zarówno wnętrza fortecy wraz z zabytkami, wystawami i wspaniałym tarasem widokowym, jak i dwa oddzielne pomieszczenia: Wozownię i Spichlerz. W Wozowni umieszczono zabytkowe pojazdy, takie jak wozy i sanie, zaś w Spichlerzu obejrzeć można obejrzeć ekspozycję „Sztuka Ludowa Spisza”, w której zaprezentowano dzieła sztuki z przełomu XIX i XX wieku. Po zwiedzaniu warto wybrać się na pobliską tamę widokowej, z której można podziwiać zamek z zupełnie innej perspektywy.
6. Zamek w Niepołomicach
Zamek Królewski w Niepołomicach, choć zdecydowanie mniej popularny od krakowskiej twierdzy, ze względu na swą historię nazywany jest niekiedy „drugim Wawelem”. Zamek wzniesiony został z rozkazu króla Kazimierza Wielkiego, który uczynił z niego obronną twierdzę. Z czasem jednak renesansowa budowla przybrała charakter rezydencji rodowej i cieszyła się dużą popularnością wśród szlachciców, którzy w okolicach organizowali polowania i wyprawy myśliwskie. Do dziś zresztą pozyskiwane w ten sposób eksponaty łowieckie można obejrzeć na jeden z wystaw, które zostały udostępnione dla turystów.
W Zamku znajduje się również restauracja serwująca dania kuchni polskiej i regionalnej, a także hotel, dysponujący 20 komfortowymi pokojami i 4 apartamentami królewskimi. W zabytkowym gmachu umieszczono również centrum konferencyjne i salę bankietową.
7. Zamek w Suchej Beskidzkiej
Wyjątkowym obiektem wśród wszystkich małopolskich zamków jest Zamek Suski w Suchej Beskidzkiej: wspaniała, renesansowa budowla, która powstała w drugiej połowie XVI wieku. Choć początkowo była to obronna twierdza, szybko stała się magnacką rezydencją tętniącą życiem. Zamek często przechodził w posiadanie innych rodzin szlacheckich i był częścią majątku Komorowskich, Branickich, Wielkopolskich i Tarnowskich.
Co ciekawe, w zamku jeszcze w pierwszych dekadach XX wieku znajdowała się ogromna biblioteka, licząca łącznie około 55 tysięcy woluminów. Jej najcenniejszy nabytek to trzynastowieczna biblia, którą obecnie zobaczyć można w Zamku Królewskim na Wawelu.
Zamek Suski stanowi główną siedzibę Muzeum Miejskiego w Suchej Beskidzkiej. Wystawa w całości poświęcona jest historii i kulturze regionu. Znajdują się w nim cztery stałe wystawy, poświęcone kolejno: archeologii, sztuce i rzemiosłu artystycznemu, malarstwu i broni myśliwskiej oraz historii Zamku i miasta.
8. Zamek w Rabsztynie
Ruiny zamku w Rabsztynie to pozostałości po średniowiecznej twierdzy obronnej, która wybudowana zostało jako element tzw. Orlich Gniazd (szlaku fortyfikacji, które przecinały tereny dzisiejszych województw małopolskiego i śląskiego). Ciekawostką jest, że nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego „rabenstein”, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „kruczą skałę”.
Zamek w Rabsztynie został zrekonstruowany, a następnie udostępniony dla zwiedzających. W ruinach odbywa się wiele imprez tematycznych, takich jak jarmarki, koncerty i pokazy rycerskie. Dodatkowo tuż obok warowni znajduje się kolejna atrakcja turystyczna – dom rodzinny Antoniego Kocjana, który był polskim inżynierem i pracownikiem wywiadu Armii Krajowej.
9. Zamek w Czchowie
Zamek w Czchowie wybudowany został na przełomie XIII i XIV wiek, a umiejscowiony został na wzgórzu nad Dunajcem, czemu zawdzięczał doskonałe warunki strategiczne do ochrony pobliskiego szlaku handlowego. Pełnił różne funkcję: obronnej baszty, składowiska towarów, a w XVIII wieku nawet więzienia.
Do dziś z warowni przetrwała jedynie średniowieczna baszta, z której roztacza się wspaniała panorama okolic. Dodatkowo udostępniono tu niewielką ekspozycję poświęconą historii zamku, a w okolicy znajdują się takie atrakcje jak plac zabaw dla dzieci i punkty gastronomiczne.
10. Zamek Tenczyn
Zamek Tenczyn to kolejna małopolska twierdza należąca do systemu obronnego Orlich Gniazd. Została wybudowana w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego na najwyższym wzgórzu Garbu Tenczyńskiego o wysokości 401m n.p.m. Jego nazwa pochodzi od zamożnego Rodu Tenczyńskich, którzy operowali ogromnym majątkiem ziemskim (około 45 miejscowości). Za ich czasów zamek stał się ostoją artystów: często przebywali tutaj Jan Kochanowski i Mikołaj Rej, wybitni przedstawiciele polskiego odrodzenia. Ruiny zamku Tenczyn zostały otwarte dla zwiedzających w 2016 roku.
admin
