Wielkopolski Park Narodowy – znajduje się w zachodniej Polsce, na terenie województwa wielkopolskiego, na południe od Poznania. Jego obszar mieści się pomiędzy trójkątem miast Luboń, Stęszew i Mosina.
1. Park powstał 16 kwietnia 1957 r. Usytuowany jest nad Wartą. Jego powierzchnia wynosi 75,84 km. Powierzchnia otuliny parku liczy 72,56 km2. Siedziba dyrekcji znajduje się w Jeziorach, części miasta Mosina, położonego nad Jeziorem Góreckim. Symbolem Wielkopolskiego Parku Narodowego jest puszczyk zwyczajny.
2. Park położony jest na Pojezierzu Poznańskim, mezoregionie Pojezierza Wielkopolskiego. Znajduje się tu 11 jezior, które stanowią ok. 5% powierzchni parku. Położone są one w 4 rynnach polodowcowych: Tomickiej, Górecko-Budzyńskiej, Rosnowsko-Jarosławieckiej i Witobelsko-Dymaczewskiej. Wśród jezior wymienić można chociażby Jezioro Góreckie, Budzyńskie, Kociołek, Skrzynka czy największe powierzchniowo Jezioro Łódzko-Dymaczewskie.
3. Najwyższy punkt parku stanowi Osowa Góra (131,2 m n.p.m.). Znajduje się ona w Pożegowie, części miasta Mosina i stanowi wzgórze tzw. moreny pożegowskiej. Niegdyś na zachodnich zboczach Osowej Góry funkcjonowała kopalnia gliny. Obecnie na wzgórzu ulokowane są zbiorniki sieci wodociągowej. Z Osowej Góry wychodzi czerwony szlak turystyczny wiodący do Sulęcinka. Na tzw. Gliniankach, znajdujących się nieopodal szczytu, usytuowana jest drewniana wieża widokowa o wysokości ok. 17 m. Wstęp jest bezpłatny.
4. W parku występują głównie ekosystemy leśne, w których przeważają lasy grądowe. Wśród ciekawych roślin, które można spotkać na tym obszarze, występują m.in. lilia złotogłów, jarząb brekinia, mleczyk dachówkowaty, kosaciec syberyjski, starodub łąkowy, rogatek sztywny, grążel żółty, żabiściek pływający czy grzybień biały. Obecne są rośliny mięsożerne w postaci rosiczki okrągłolistnej czy pływaczy zwyczajnego, drobnego i pośredniego, które występują w ekosystemach wodnych i torfowiskowych.
5. Wśród zwierząt odnotowano do tej pory występowanie ok. 4000 gatunków bezkręgowców i ponad 300 gatunków kręgowców. Wśród ryb na uwagę zasługują różanki, piskorze, kozy i ślizy. Płazy reprezentowane są m.in. przez kumaki nizinne i traszki grzebieniaste. Wśród gadów spotkać można przede wszystkim jaszczurki zwinki i żyworodne, a także padalce i zaskrońce. Z 220 gatunków występujących w parku ptaków, ok. 150 jest gatunkami lęgowymi. Należą do nich m.in. puszczyki, gęgawy, żurawie, bieliki, dzięcioły czy muchołówki małe. Wśród ssaków spotkać można m.in. ryjówkę malutką, bobra, dzika, sarnę, jelenia szlachetnego, kunę leśną i domową, borsuka, jenota, szopa pracza czy wilka.
6. Na terenie parku wydzielonych zostało 18 obszarów ochrony ścisłej. Wśród obszarów leśnych znajdują się Suche Zbocza, Bór Mieszany, Grabina im. prof. Adama Wodziczki, Nadwarciański Bór Sosnowy, Las Mieszany na Morenie, Pod Dziadem, Świetlista Dąbrowa i Czapliniec. Jeziorami objętymi ochroną są Jezioro Góreckie, Jezioro Budzyńskie, jezioro Skrzynka i jezioro Kociołek. Wśród innych chronionych obszarów wodnych, bagiennych i torfowiskowych wymienić można Bagno Dębienko, Zalewy Nadwarciańskie, Pojniki, Sarnie Doły i Trzcielińskie Bagno. Ochronie podlega również obszar Puszczykowskie Góry, fragment wysoczyzny morenowej z ok. 100-letnim drzewostanem.
7. Ideę utworzenia parku narodowego zaprezentował po raz pierwszy w 1922 r. prof. Adam Wodziczka. W 1926 r. do jego wniosku przychyliły się Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych i Zarząd Fundacji Kórnickiej. W 1932 r. powstały na tym terenie dwa rezerwaty przyrody: w Puszczykowie i w okolicy jeziora Kociołek. Symboliczne otwarcie parku miało miejsce w 1933 r., jednak prawnie park został powołany, jak już wspomniano, dopiero 16 kwietnia 1957 r.
8. Przez park przebiega 5 szlaków turystycznych o łącznej długości 85 km. Wśród najciekawszych znajdują się: Trasa im. prof. A. Wodziczki o długości 9,5 km, Trasa „Szlak Kosynierów” o długości 8 km, Trasa im. Cyryla Ratajskiego o długości 13 km i Trasa im. Bernarda Chrzanowskiego o długości 12 km. Na terenie parku zostały wyznaczone również szlaki rowerowe i konne.
9. W Wielkopolskim Parku Narodowym skorzystać można z propozycji 6 ścieżek przyrodniczych. Ścieżka „Na tropach lądolodu” prezentuje krajobraz młodoglacjalny. Ścieżka „Wokół starej wieży” przedstawia ekosystemy parku. „Nadwarciańska ścieżka dydaktyczna” prowadzi wzdłuż brzegów koryta Warty. „Leśna Szkoła w Jeziorach” prezentuje florę i faunę parku, a także działalność lądolodu i głazy polodowcowe zebrane w Ogródku Petrograficznym. Dodatkowo przebiega tędy ścieżka skupiająca się na roślinach. Ścieżka dydaktyczna „Osowa Góra – Jeziory”przedstawia walory przyrodnicze i kulturowe. Przebiega m.in. wzdłuż największego ozu w Polsce, a na jej trasie zobaczyć można studnię z lokalnej legendy o Napoleonie Bonaparte czy Jezioro Góreckie z Wyspą Zamkową.
10. Muzeum Przyrodnicze mieści się w budynku dyrekcji Wielkopolskiego Parku Narodowego i składa się z 4 sal wystawowych. Prezentowane są tu: historia parku, pamiątki po prof. Wodziczce, zagadnienia związane ze skałami i minerałami, pomnikami przyrody, ekosystemami i typami zbiorowisk leśnych. Zobaczyć można również ekspozycje dotyczące zwierząt, jakie żyły na tym terenie w epoce lodowcowej, dioramę leśno-wodną, kolekcję ptaków i ich jaj oraz wystawę owadów ze szczególnie bogatą kolekcją motyli. Bilet normalny kosztuje 10 zł, a ulgowy 5 zł.
11. Największym głazem narzutowym w Wielkopolskim Parku Narodowym jest Głaz Leśników. Został on wydobyty z glinianki w pobliżu Osowej Góry i ustawiony przy drodze zwanej Greiserówką. Ma on 4 m wysokości, 1,53 m szerokości i 10,5 m obwodu. Waży ponad 20 ton. Znajduje się na nim inskrypcja: „Leśnikom polskim obrońcom Ojczyzny i bogactw leśnych kraju w 1000-lecie Państwa Polskiego Polskie Towarzystwo Leśne 1966”.
12. Na odcinku Mosina Pożegowo – Osowa Góra przebiega trasa Mosińskiej Kolei Drezynowej. Jej długość wynosi ok. 7 km, a czas przejazdu to ok. 1,5 godz. Wśród atrakcji można wymienić przejazd przy objętym ścisłą ochroną Jeziorze Budzyńskim czy odpoczynek na opuszczonej stacji linii kolejowej Osowa Góra. Dla amatorów tego typu rekreacji przewidziane są drezyny rowerowe i ręczne.
13. W mosińskim Pożegowie na przełomie lat 2011 i 2012 powstała drewniana wieża widokowa. Ma ona 16,97 m wysokości i znajduje się 140, 5 m n.p.m. Usytuowana jest na terenie dawnych glinianek. Z platformy widokowej można podziwiać panoramę m.in. Mosina, Poznania czy Wielkopolskiego Parku Narodowego. Wstęp na wieżę jest bezpłatny. Od 9 czerwca 2022 r. obiekt jest tymczasowo nieczynny z powodu problemów technicznych.
14. Najcenniejszym zabytkiem usytuowanym na terenie parku jest kościół pw. św. Jadwigi w Łodzi, wsi w gminie Stęszew. Ta drewniana świątynia powstała w II poł. XVII w. W 1854 r. dobudowana została kaplica grobowa Potockich, a w 1936 r. zakrystia zaprojektowana przez architekta Lucjana Michałowskiego. Wewnątrz na uwagę zasługuje m.in. ołtarz główny z XVII i XIX w. z obrazem Matki Boskiej Pocieszenia z 1866 r., ołtarz neobarokowy w kaplicy Potockich z ok. 1854 r., 8 marmurowych tablic epitafijnych rodziny Potockich oraz późnogotycki krucyfiks z I ćwierci XVI w. znajdujący się na belce tęczowej.
15. Wśród innych zabytkowych kościołów rozmieszczonych na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego wymienić można również świątynie w Puszczykowie, Stęszewie i Wirach. W Szreniawie i Trzebawiu zobaczyć można zachowane dziewiętnastowieczne dwory. W Ludwikowie usytuowany jest park uzdrowiskowy, który powstał przy dawnym sanatorium dla chorych na gruźlicę, zbudowanym na wzniesieniu o nazwie Góra Staszica.
admin
