Ulica Mariacka w Gdańsku – ulica w Śródmieściu, część historycznej Dzielnicy Mariackiej. Zaliczana jest do zabytkowego Głównego Miasta.
1. Ulica Mariacka rozpoczyna się przy Bazylice Mariackiej i ulicy Plebanii, a kończy się przy Bramie Mariackiej i Długim Pobrzeżu, biegnącym wzdłuż rzeki Motławy. Ulica jest wyłączona z ruchu kołowego.
2. Ulica ta nosiła niegdyś nazwę Frauengasse, czyli Panieńska. W średniowiecznych dokumentach można spotkać się z określeniami „platea dominae Mariae” lub „platea dominae nostrae”, które nawiązują do mieszczącego się tu kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Obecnie nazywana jest również ulicą Bursztynową lub Bursztynową Piątą Aleją. Ulica ma długość 185 m.
Zobacz więcej atrakcji w Gdańsku
3. Podczas prac archeologicznych odkryto, że przy ulicy Mariackiej w średniowieczu działały liczne zakłady szewskie. Obecne były również jatki, czyli ławy mięsne. W późniejszym okresie powstały tu kamienice bogatych mieszczan. Przy części z nich można zobaczyć charakterystyczne przedproża, zniszczone co prawda podczas II wojny światowej, ale odtworzone w latach powojennych.
4. Zabudowa ulicy Mariackiej została niemal doszczętnie zniszczona w marcu 1945 r. W całości przetrwała tylko kamienica pod nr 1, którą uważa się obecnie za najstarszy budynek mieszkalny w Gdańsku. Odbudowa trwała od połowy lat 50. do połowy lat 70. XX w. Kierował nią prof. Marian Osiński. W czasie odbudowy dbano o to, by odtworzyć przedwojenny charakter ulicy.
5. Pierwsze wzmianki o Bramie Mariackiej pochodzą z 1481 r. Prawdopodobnie dzięki jej wybudowaniu ulica wydłużyła się aż do brzegu Motławy. Istnieją przesłanki, że wcześniej ze względu na bagniste podłoże, musiała być ona krótsza. Na Bramie Mariackiej, na granitowych płytach można zobaczyć herby Polski, Prus Królewskich oraz Gdańska.
6. Przy ulicy Mariackiej mieści się zabytkowa kamienica, która powstała w latach 1597-1599 dla Hansa Köpego, według projektu Antona van Obberghena. Fasada budynku wznosi się na wysokość 30 m, a szczególną ozdobą jest narożna, 36-metrowa wieżyczka. Zachowało się również przedproże.
7. W kamienicy wybudowanej dla Köpego od 1846 r. swoją siedzibę miało Gdańskie Towarzystwo Przyrodnicze, założone w XVIII w. przez Daniela Gralatha. Na szczycie wieżyczki od 1866 r. funkcjonowało obserwatorium astronomiczne. Budowla ta zyskała miano Domu Przyrodników. Obiekt ucierpiał znacznie podczas II wojny światowej. Został odbudowany w latach 1956-1961 według projektu Kazimierza Macura. Obecnie swoją siedzibę ma tu Muzeum Archeologiczne, tymczasowo nieczynne z powodu remontu.
8. W kamienicy pod nr 37 w latach 1891-1939 drukowana była „Gazeta Gdańska”, pierwszy periodyk wydawany w języku polskim w Gdańsku. W latach 1925-1926 ukazywał się pod tytułem „Echo Gdańskie”. Początkowo redaktorem i właścicielem gazety był Bernard Zygmunt Milski. Drukarnia działająca w kamienicy, poza gazetą, wydała również ok. 50 książek polskich autorów, m. in. Henryka Sienkiewicza. Na ścianie kamienicy nr 37 odsłonięto w 1984 r. pamiątkową tablicę.
9. Na ulicy Mariackiej kręcone były sceny do serialu „Buddenbrookowie” produkcji RFN z 1979 r. Powstał on na kanwie powieści Tomasza Manna „Buddenbrookowie. Dzieje upadku rodziny”. Ulica Mariacka „zagrała” miasto Lubeka.
10. Od 2009 r. obchodzone jest Święto Ulicy Mariackiej. Odbywa się ono latem. Towarzyszy targom bursztynu Ambermart i Europejskim Dniom Dziedzictwa Kulturowego. W trakcie tej plenerowej imprezy oferowany jest bogaty program kulturalno-artystyczny.
admin
