Swołowo
Wydawać by się mogło, że w Polsce nie ma miejsc, w których można poczuć się jak w bajce. A jednak są. I są to miejsca, które już od samego początku swojego istnienia zamieniały wszystko wokół siebie w bajkowy krajobraz.
Bez wątpienia takim miejscem jest wieś Swołowo. Każdy kto do niej trafi będzie ją pamiętał przez długie lata. Co jest takiego magicznego w tych miejscach? W przypadku Swołowa odpowiedź jest bardzo krótka – zabudowa, tworzona przez budynki i ich układ.
Swołowo
Wieś na Pomorzu w niedalekiej odległości od Słupska. Mieszka w niej niewiele ponad 200 osób. Niby nic niezwykłego w tym nie ma, gdyby nie fakt w jakich domach ci ludzie mieszkają.
Pierwsze wzmianki o tym miejscu pochodzą z 1230 roku. Zapiski świadczą, że wieś nadana została Zakonowi Joannitów. Gdyby nie ten fakt to kto wie kiedy byłby jakiś ślad pisany o tych terenach. Tyle ważnych faktów historycznych związanych z wsią Swołowo.
Zabudowa wsi
Występuje tu wzorcowa forma zabudowy charakterystyczna dla średniowiecznych wsi pomorskich. Owalnica bo tak określano ten typ zabudowy. Głównym terenem zabudowy były brzegi przepływającego przez wieś strumyka, zwanego Zieloną Strugą. Wokół niego wznoszono zabudowania mieszkalne i gospodarcze.
Budynki nadające baśniowy charakter wsi wznoszono metodą szachulcowo-ryglową. Metoda budowania typowa dla Pomorza. Polegała ona na tym, że najpierw stawiano drewnianą konstrukcję ryglową, następnie przestrzenie między belkami wypełniano gliną zmieszaną ze słomą lub trocinami. Belki ryglowe smarowano dziegciem nadając im ciemny , czarny kolor. Po wypełnieniu przestrzeni belki wyraźnie odbijały kolorystyką od ścian nadając budynkom charakterystyczny wygląd przypominający kratkę.
Na terenie Pomorza można znaleźć wiele budynków wybudowanych w ten sposób. Jednak pojedyncze budynki to nie to samo co cała wieś wyglądająca jak pomalowana w kratkę.
„Kraina w kratkę”
Swołowo jest jedyną wsią w Polsce, w której zachowało się 70 budynków wzniesionych metodą szachulcową. Większość z tych budynków jest nadal zamieszkałych. W zasadzie cała wieś to jeden duży skansen. 15 budynków stanowi obiekty muzealne. Budynki to nie wszystko, ważny jest jeszcze zachowany układ zabudowy. Pośrodku wsi spiętrzono wodę i powstał w ten sposób staw. W centralnym miejscu zbudowano również mały kościół nadając tym samym formę zabudowy dla poszczególnych gospodarstw. W tego rodzaju zabudowie charakterystyczne są również budynki nazywane bramnymi. Były to najczęściej budynki gospodarcze wyposażone w bramę wjazdową, prowadzącą na „dziedziniec” całego obejścia. Na wprost bramy usytuowany był najczęściej główny budynek mieszkalny. I właśnie w ten sposób powstała wieś nazywana stolicą „Krainy w Kratkę”.
Zagroda Albrechta. Jest to najbardziej typowy przykład zabudowy stosowany przy tworzeniu wsi o charakterze owalnicy. Zagroda jest przykładem czworobocznego siedliska należącego do rodziny bogatego chłopa. Zagroda pochodzi z XIX wieku i dziś znajduje się w niej odział Muzeum Pomorza Środkowego.
Kościół filialny Wniebowzięcia NMP. Najstarszy budynek we wsi ,pamiętający jeszcze czasy Joannitów przybyłych na ten teren. Wybudowany na początku XV wieku. Kościół zbudowano z cegły z zachowaniem elementów gotyckich.
Inne ciekawe zbytki to budynek gospodarczy z piecem chlebowym, chałupa zagrodnika, lodownia, kuźnia, stolarnia.
Swołowo to także miejsce w którym odbywają się różnego rodzaju imprezy plenerowe nawiązujące do dawnych jarmarków i pokazujące życie pomorskiej wsi począwszy od średniowiecza po czasy współczesne.
Podczas licznych imprez typu warsztatowego można nauczyć się ważenia piwa, tkania na krosnach. Cyklicznie w sierpniu odbywa się tu plener kowali. Dla potrzeb tej imprezy uruchamiana jest stara kuźnia.
Sierpień obfituje jeszcze w inne ciekawe imprezy jak choćby „Święto Ziół” przypadające tradycyjnie w dniu 15 sierpnia.
admin
