Stare Miasto w Warszawie 🗺️ Informacje i Ciekawostki

stare miasto warszawa
foto – Pixabay

Każde miasto ma swój początek sięgający niejednokrotnie wiele wieków wstecz. Miasta powstające w północnej części Europy zazwyczaj mają zdecydowanie krótszą historię niż np. miasta basenu Morza Śródziemnego. Rozwój cywilizacyjny Europy był bardzo zróżnicowany. Ciepłe regiony świata , również Europy były miejscami rodzących się cywilizacji. Klimat, bliskość morza i podobne warunki sprawiały, że ludzie zamieszkujący te rejony, zdecydowanie wcześniej porzucili wędrowny tryb życia, a jeśli już udawali się w drogę, to były to zazwyczaj wyprawy wojenne. Północ Europy w tym także ziemie dzisiejszej Polski jeszcze pod koniec pierwszego tysiąclecia po Chrystusie, w większości zamieszkiwały półwędrowne plemiona. Taki sposób życia nie sprzyjał budowaniu ośrodków miejskich. Zmiany dość istotne zaczęły pojawiać się wraz z rozwojem i ekspansją chrześcijaństwa. Podwaliny pod przyszłe miasta bardzo często były dwojakie. Władcy na przykład Polski za czasów Pierwszych Piastów nie mieli określonego miejsca, w którym zatrzymywaliby się na dłużej. Najczęściej przemieszczali się z miejsca na miejsce, budując swoje tymczasowe siedziby w formie grodów obronnych. Wraz z przyjęciem przez polską chrztu, dużą rolę w powstawaniu miast, zaczął odgrywać kościół, wznosząc budowle sakralne.

Bardzo podobnie wyglądały początki miasta, które dziś stanowi stolicę Polski. Tym miastem jest Warszawa z historią zaczynającą się w XIII wieku. Najstarsze budowle sięgające często czasom średniowiecza i czasom następnym, dziś nazywane są warszawskim Starym Miastem.

1. Pierwszy ośrodek przypominający miasto, a związany z Warszawą, powstał około XIII wieku. W miejscu, gdzie dziś znajduje się Zamek Królewski, najprawdopodobniej w XIII wieku istniał gród z infrastrukturą służącą księciu Bolesławowi II. Pierwsza siedziba książęca otoczona była obwałowaniem ziemnym, zastąpionym z czasem murem obronnym.

2. Rozwijające się miasto Warszawa znajdowało się na trasie ważnego szlaku kupieckiego, prowadzącego znad Morza Czarnego do Bałtyku. Sprzyjało to osiadaniu w tym miejscu wielu kupców. Dziś za pozostałość średniowiecznego traktu kupieckiego uważa się ulicę Świętojańską, Rynek i ulicę Nowomiejską.

3. Centralnym miejscem ówczesnej Warszawy był prostokątny plac, wokół którego swoje lokum utworzyło 40 najbogatszych osadników. Przyznane im parcele były małe i stanowiły place o wymiarach 9 metrów szerokości i 35 metrów długości. Taki układ parceli wymuszał zwartą zabudowę wyznaczającą z czasem charakter powstającego miasta.

4. Pierwsze domy były drewniane, niestety nie przetrwały one zbyt długo, ulegając pożarom w latach 1374, 1384 i 1478. W celu zapobiegania niebezpieczeństwu pożarowemu od 1431 roku na terenie Warszawy obowiązywał zakaz budowy drewnianych domów.

5. W swoich początkach obszar obecnego Starego Miasta obejmował około 10 hektarów i tworzyło go 12 ulic z około 170 domami i dwoma placami targowymi. Miasto posiadało także wysypisko śmieci, które z czasem zmieniło się w dużą górę noszącą dziś nazwę Gnojna Góra.

6. Duży rozwój Starego Miasta przypada na rządy księcia Janusza I Starszego sprawującego władzę księcia warszawskiego. W roku 1413 ustanowił on Warszawę za swoją główną siedzibę i nakazał otoczyć miasto podwójnym murem obronnym z basztami i fosą. W tym czasie powstały dwie bramy prowadzące do miasta, była to brama Krakowska i Nowomiejska. Dodatkowo od strony Wisły powstały furty do obsługi ruchu pieszego.

7. W ramach rozbudowy miasta zbudowano także Dwór Wielki z przeznaczeniem na siedzibę księcia. Dziś jest to najstarsza część Zamku Królewskiego.

8. W roku 1569 na mocy unii lubelskiej łączącej Polskę z Litwą drugą umową unijną Warszawa, czyli w tamtych czasach dzisiejsze Stare Miasto, wybrana została na miejsce obrad sejmów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Zaowocowało to między innymi tym, że począwszy od roku 1596 do Warszawy, zaczęto przenosić z Krakowa najważniejsze urzędy państwowe, wyznaczając tym samym miasto na nową stolicę Polski.

9. Król Zygmunt III Waza, przenosząc stolicę do Warszawy, zarządził rozbudowę dotychczasowej siedziby książęcej, zmieniając ją w Zamek Królewski.

10. Poczynając od roku 1795 i drugiego rozbioru Polski, warszawskie Stare Miasto zaczęło podupadać i tracić na swoim dotychczasowym prestiżu. Wraz z upływem lat zamieniło się w miejsce zamieszkiwanie przez najuboższą grupę mieszkańców miasta.

11. W czasie II wojny, a zwłaszcza w okresie Powstania Warszawskiego, Stare Miasto zostało niemal doszczętnie zniszczone podczas toczonych tam walk, a później wraz z resztą miasta bezpardonowo zniszczone przez okupantów niemieckich.

12. Z odbudową zniszczeń warszawskiego Starego Miasta, nie zwlekano. Poczynając od września 1939, opracowywano plany jego odbudowy. Prace nad odbudową zniszczeń zaczęły powstawać po upadku Powstania Warszawskiego, jeszcze na kilka miesięcy przed wyzwoleniem miasta w styczniu 1945 roku.

13. Na ternie Starego Miasta w Warszawie znajduje się wiele zabytków, które zostały pieczołowicie odrestaurowane lub wręcz odbudowane po zniszczeniach wojennych. Do najważniejszych zaliczyć należy: Zamek Królewski, Katedra św. Jana, kościół jezuitów, zespół murów obronnych z Barbakanem, większość istniejących przed wojną kamienic pochodzących z XV-XIX wieku.

14. Stare Miasto w Warszawie zostało 2 września 1980 roku umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

15. Warszawskie Stare Miasto jest przykładem pełnej rekonstrukcji ze zniszczeń wojennych tak dużego obszaru miejskiego. Dodać należy, że pomimo podjęcia już 2 lipca 1949 roku decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego, prace zakończone zostały dopiero 30 sierpnia 1984 roku. Fundusze na odbudowę Zamku niemal w 100 % uzyskane zostały ze składek społecznych. Tak naprawdę prace rekonstrukcyjne i wykończeniowe Zamku Królewskiego zakończone zostały w pełni, dopiero w roku 2009, otwarciem odtworzonych Arkad Kubickiego.

3.9/5 - (54 votes)
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz Również Polubić