Pustynia Gobi zajmuje ogromny obszar Azji i uznawana jest za trzecią największą pustynię na świecie – miejsca ustępuje jedynie Antarktydzie i Saharze. Zajmuje około 2 miliony km2 pustynnych i stepowych terenów Chin i Mongolii i ogrodzona jest przez Wyżynę Tybetańską (od południa i zachodu) i góry Ałtaj (od północy). Malownicze tereny pustyni Gobi, choć wyjątkowo nieprzyjazne dla człowieka, stanowiły niegdyś ważną część Imperium Mongolskiego. Przedstawiamy 15 ciekawostek o tej największej azjatyckiej pustyni!
1. Na terenie pustyni Gobi panuje bardzo suchy klimat i często dochodzi do ekstremalnych wahań temperatur. W ciągu dnia latem temperatury przekraczają 40 stopni Celsjusza, zaś zimowymi nocami spadają nawet do – 40 stopni.
2. Cały obszar pustyni Gobi pozbawiony jest jakichkolwiek rzek czy stałych zbiorników wodnych. Występują tu jednak sajry czyli osuszone koryta rzeczne, które okresowo mogą być zapełniane wodą pochodzącą z opadów atmosferycznych.
3. Niektóre rejony pustyni Gobi zamieszkują wielbłądy dwugarbne, irbisy śnieżne (gatunek dużych ssaków kotowatych) oraz różne gatunki niewielkich gadów. Endemicznym gatunkiem pustyni Gobi jest koń Przewalskiego, jednak obecnie najprawdopodobniej nie występuje on dziko.
4. Piaskowe wydmy obejmują zaledwie 5% całego terenu pustyni Gobi. Większą jej część zajmują tereny półpustynne i stepowe, a nawet łąki i obszary skaliste.
5. W 1922 roku na terenie pustyni Gobi odkryto pierwsze zachowane jaja dinozaurów. Obecnie tereny te uznaje się za najbardziej zróżnicowany obszar paleontologiczny na świecie, a liczne ekspedycje naukowe ujawniły ogrom gatunków pradawnych gadów, które żyły na tym terenie w czasie kredy – ery, która zakończyła się wielkim wymieraniem dinozaurów.
6. Wyjątkowym obszarem na terenie Gobi jest Park Narodowy Gobi Gurwansajchan. Zajmuje on powierzchnię ponad 2 milionów hektarów, co czyni go największym parkiem narodowym Mongolii. Teren ochrania część gór Ałtaj, a także północną część pustyni. Znajduje się tu unikatowy cmentarz dinozaurów ze szczątkami pradawnych zwierząt, które żyły około 80 milionów lat temu.
7. Niegdyś pustynię przecinał Jedwabny Szlak czyli najważniejszą handlową drogę łączącą Bliski Wschód i Europę z Chinami. Na półpustynnych terenach założonych zostało nawet kilka miast handlowych, a najważniejszym z nich jest istniejący do dzisiaj Dunhuang. Podczas pobytu w miejscowości warto odwiedzić pobliski kompleks jaskiń, w którym zachowały się naskalne rysunki sprzed tysięcy lat.
8. Ciekawym zjawiskiem, które ma miejsce na pustyni Gobi, jest pustynnienie obszarów przyległych. Szacuje się, że każdego roku ponad 3,6 tysięcy kilometrów kwadratowych zmienia się w piaszczyste, pustynne tereny. Za przyczynę uznaje się nadmierną działalność rolniczą człowieka – zwierzęta hodowlane zjadają roślinność, która rośnie na półpustynnych i stepowych obszarach Gobi, co umożliwia łatwiejsze nawiewanie piasku.
9. Polscy i mongolscy archeologowie odkryli, że tysiące lat temu pustynia Gobi była znacznie bardziej przyjaznym do życia miejscem. Znajdowało się tu nawet kilka stałych jezior, dookoła których umieszczone były ludzkie osady. Najdawniejsze ślady działalności człowieka na terenie obecnej pustyni pochodzić mogą nawet sprzed 100 tysięcy lat!
10. Częstym widokiem na mongolskiej części pustyni Gobi są wioski, gdzie za ludzkie domostwa służą specjalne namioty – jurty – pokryte skórzanymi okryciami. Do wiosek mongolskich nomadów dostać się można wykupując specjalną wycieczkę z lokalnych biur podróży, która odbywać się może przejazdem samochodami terenowymi, quadami lub konno.
11. Od 1978 Chińczycy realizują projekt pod nazwą “Wielki Zielony Mur Chiński”, który polega na sadzeniu dużych pasów zieleni, mających na celu “odgrodzenie” terenów pustynnych i zabezpieczenie obszarów przylegających do Gobi przed pustynnieniem. Według oczekiwań projekt ma zakończyć się dopiero w 2050 roku, a ogromny pas zieleni docelowo będzie miał długość 4500 kilometrów.
12. Jak dotrzeć na tereny pustyni Gobi? Jednym z najciekawszych i najbardziej malowniczych sposobów jest podróż Koleją Transmongolską, która łączy rosyjską miejscowość Ułan Ude z chińskim Pekinem. Najważniejszą pustynną stacją kolejową jest miasteczko Sajnszand, które słynie z doskonałych wyrobów cukierniczych. W tym mieście odwiedzić można m.in. muzeum poświęcone całemu regionowi Ajmak.
13. Na terenie Gobi znajduje się wiele legendarnych i wyjątkowo tajemniczych miejsc. Jednym z nich jest Khara-Khoto czyli ruiny miasta, które wybudowane zostało w połowie XI wieku. Ciekawostką jest, że lokalna ludność uznaje to miejsce za nawiedzone i przeklęte. W języku chińskim nazwa miasta oznacza dosłownie “czarne miasto”.
14. Pustynia Gobi jest najbardziej wysuniętą na północ pustynią piaskową.
15. Na terenie pustyni Gobi znajduje się unikalna Dolina Sępów (Yolyn Am), którą zamieszkują liczne gatunki ptaków. Ten skalisty kanion to jedyne miejsce na obszarze całej pustyni, gdzie niemal przez cały rok zalegają pokłady niestopionego śniegu. Wąwóz jest wyjątkowo malowniczy, a uroku dodają latające nad nim ptaki jastrzębiowate. Dolina Sępów to jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc w całej Mongolii!
admin
